MİT arxivindən bolşevik HESABATI: Addım addım İZLƏDİLƏR

Milli İstihbarat Təşkilatı (MİT) bolşevik siyasətçi Leon Trotskinin 1929-1933-cü illər arasında İstanbulun Büyükadasında sürgündə yaşadığı dövrlə bağlı kəşfiyyat hesabatı dərc edib.

MİT rəsmi internet saytındakı "Xüsusi Kolleksiya" kateqoriyasının "sənədlər" bölməsində dərc edilən kəşfiyyat hesabatlarına yenisini əlavə edib.

Hesabat, bolşevik siyasətçi Leon Trotskinin 1929-1933-cü illər arasında İstanbul Büyükada sürgündə yaşayarkən Sovet İttifaqı Kəşfiyyatı tərəfindən izlənilməsi və bu vəziyyətin Milli Təhlükəsizlik Xidməti Rəhbərliyinə (MAH) bildirilməsi ilə bağlı İstanbul Region rəisi Əziz Hüdai bəyin imzaladığı kəşfiyyat hesabatı olub.

16 yanvar 1932-ci il tarixli hesabatdan Trotskinin addım-addım təqib edildiyi anlaşılsa da, aşağıdakı ifadələr yer alıb: 

"Tərcüməçimiz Serkisin vəzifələrini yerinə yetirən və hesabatlarımızda GPU agenti kimi adı hallanan Davranofla əlaqə saxlayıb. Davranof ilk vəzifəsi olaraq bu təklifi irəli sürüb: Biz Trotskini yaxından izləmək istəyirik. Onun yanına kimlər gəlir, hara gedir, kiminlə daha çox yazışır, kiminlə və hansı işlərlə məşğul olur?

Təlimatlarımıza uyğun olaraq agentimiz bu xidməti qəbul etdi. Davranov Trotskini qorumaq və izləmək üçün məsul şəxslərin adlarını və onlardan hansının əldə edildiyini soruşdu. Agentimiz əvvəlcə prosedura zidd olduğunu bildirərək bu suala cavab verməsə də, göstərişimizə uyğun olaraq qəbul etdi. Davranova ad və nəqliyyat vasitəsi göstərəcəyik. Yəqin ki, bu vasitəni araşdırmağa və ya agentimizdən tamamilə qurtulmağa və vasitə əldə etməyə çalışacaqlar. Bu yolla Davranofun bəzi adamlarını tanımaq, onların nə etmək istədiklərini anlamaq mümkün olacaq”.

Hesabatda Davranofun şərhləri də yer alıb. Buna görə də mövzu ilə bağlı MAH əməkdaşları tərəfindən aşağıdakı açıqlamalar verilib:

"Trotski adada olarkən mühafizəçilər arasında Salih Əfəndi adlı bir polis də var idi. Lakin Trotski ilə birlikdə Kadıköyə gəlmədi. İngiltərədən gələcəyini bildirdiyi adamla gəldi. Adı Osias Rosenzweig idi. Bununla yanaşı, Raymond Mouliniere adlı bir fransız gəldi və hər ikisi də anadangəlmə Alman idi.

Musiqi müəllimi olduğunu deyir. İkincisi fransızdır, türk və yunan dillərində səlis danışır. Onların nə üçün gəldiyi və Trotskinin evində niyə qaldıqları hələ aydın deyil. Biz agentimiz vasitəsilə Davranof Trotski haqqında bəzi məlumatlar verəcəyik. Onun verəcəyi pul və direktivlər bizim üçün yeni şəbəkənin kəşfi üçün əsas olacaq. Sizə təqdim edirəm, cənab”.