Icma.az
close
up
RU
“Mobil telefon uşaqlarda xərçəngyaradır” iddiası həkimdən SOS!

“Mobil telefon uşaqlarda xərçəngyaradır” iddiası həkimdən SOS!

News24 saytından alınan məlumata görə, Icma.az bildirir.

Bakıda qalxanabənzər vəzin xərçənginə yoluxma halları sürətlə artıb. Bu barədə həkim-endokrinoloq Sadiq Bəbirov bildirib. O, uşaqlarda bu cür patologiyaların daha çox olduğuna diqqət çəkir. 

“Xəstəlik həndəsi silsilə ilə artmaqda davam edir. Mən hər həftə 20 yaşından kiçik ən az üç nəfər gənc insanı qalxanabənzər vəzin xərçəngindən əməliyyat edirəm. Təsəvvür edin ki, Azərbaycanda mənim kimi neçə cərrah xərçəngəbənzər vəzi əməliyyat edir. Biz analiz (anamnez) toplayırıq: ailələrdə xərçəng xəstəliyi olmayıb. Sorğu nəticəsində məlum olur ki, xəstələnən gənclər mobil telefonlardan çox istifadə edirlər”.

Həkim öz videomüraciətində valideynləri uşaqları mobil telefonların istifadəsindən uzaq tutmağa, uşaqlara telefon lazımdırsa, şüalanmaya qarşı qoruyucu vasitələrdən istifadə etməyə çağırır.

“Qalxanabənzər vəz şüalanmaya ən tez cavab verən orqandır, şüalanmaya cavab verən orqanda xərçəng xəstəliklərinin artması həddən artıq çox olur. Ona görə diqqətli olun”, - həkim qeyd edib.

Qalxanabənzər vəzin xərçəngi qalxanabənzər vəzin sağlam eptelial hüceyrələrinin degenerasiyasından və sonradan şiş əmələ gəlməsindən ibarət olan bədxassəli patologiyadır. Bu, nisbətən nadir xəstəliklərdən hesab olunur və ona bütün onkoloji patologiyaların cəmi 1,5%-də rast gəlinir. 

2024-cü ilin yanvarına olan məlumata görə, Azərbaycan sakinlərinin 76,48%-i mobil telefonlardan istifadə edir.

Qeyd edək ki, mobil telefonların xərçəng yaratması ilə bağlı alimlər arasında ortaq fikir yoxdur. Araşdırmalar bu texnologiyanın müəyyən riskləri ola biləcəyini göstərsə də, birbaşa sübut yoxdur. 

Bununla belə, mobil telefonlar elektromaqnit dalğaları yayır. Bu dalğaların toxumalarda istilik təsirinə səbəb olduğu məlumdur. Həkimlər istiliyin hüceyrə səviyyəsində dəyişikliklərə səbəb ola biləcəyini qeyd edirlər. Bəzi tədqiqatçılar uzun müddət yüksək istifadənin beyin toxumalarına təsir göstərə biləcəyini irəli sürür. 

Mütəxəssislərin son araşdırmaları göstərir ki, mobil telefonların istifadəsi və xərçəng xəstəliyi arasında birbaşa əlaqə olduğuna dair elmi sübutlar yoxdur. Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının dəstəklədiyi genişmiqyaslı bir araşdırma, mobil telefonlardan yayılan qeyri-ionlaşdırıcı radiasiyanın (radio dalğaları) beyin xərçənginə və ya digər şişlərə səbəb olmadığı qənaətinə gəlib. Hətta çox uzun müddət telefon istifadə edən insanlarda belə bu riskin artırıldığı təsdiqlənməyib.

Digər tərəfdən, Harvard Tibb Məktəbindən alimlər də bu tip radiasiyanın insan orqanizminə ciddi təsir etmədiyini vurğulayıb. Onlar bildirir ki, mobil telefonların yaratdığı enerji səviyyəsi, DNA-nı zədələyərək xərçəngə səbəb ola biləcək ionlaşdırıcı radiasiya deyil.

Britaniyanın Mançester Universiteti və digər araşdırmalara görə, mobil telefondan istifadənin xərçənglə əlaqəsi haqqında hələ dəqiq nəticələr yoxdur. Alimlər xüsusilə uşaqlar üçün riskləri minimuma endirmək üçün telefondan uzaqda istifadəni, qulaqcıqlardan yararlanmağı və cihazı bədəndən uzaqda saxlamağı tövsiyə edirlər. Çünki texnologiyanın sürətlə inkişaf etdiyi və telefon modellərinin dəyişdiyi bir dövrdə mümkün təhlükələri azaltmaq üçün bu cür tədbirlər faydalı ola bilər. 

Yaxınlarda uzun illərdir telefon xərçəng, şiş yaradır fikrinə alimlər açıqlama veriblər. Son elmi tədqiqat 17 il davam edib. 250 min mobil telefon istifadəçisinin tibbi məlumatları toplanıb. Onların hətta gün boyu daha çox mobil telefon istifadə edənlərində də beyin şişi aşkarlanmayıb. London və İsveç alimləri cib telefonlarından yayılan elektromaqnit dalğaların beyin xərçəngi ilə heç bir əlaqəsi olmamasını sübut ediblər.

Bizimlə söhbətdə onkoloq Nəsimi Qasımov da deyib ki, mobil telefonun xərçəng yaratması barədə deyilənlər həqiqəti əks etdirmir: “Əvvəlki müsahibələrimdə də demişəm, mobil telefonların bədxassəli şişə aidiyyəti yoxdur. Düzdür, mobil telefonlar asılılıq yaradır, mərkəzi sinir sistemini məhv edir. İnsanları xəstəlikdən xilas etmək asandır, amma bu asılılıqdan yox”. 

Bununla belə, son dövrlər uşaqlar arasında xərçəng xəstəliyinin artmasının səbəbləri ilə bağlı narahatlıq var. Həkimlər uşaqlar arasında xərçəng xəstəliklərinin əsas səbəbi kimi genetik faktorları və xromosom dəyişikliklərini qeyd edirlər. Ətraf mühitin təsiri və valideynlərin qeyri-sağlam həyat tərzi də risk faktorları arasında göstərilir. Pediatrlar qeyri-sağlam qidalanma, hava çirkliliyi və kimyəvi maddələrin uşaqların sağlamlığına təsirini xüsusi vurğulayırlar. Xüsusilə hamiləlik dövründə zərərli maddələrə məruz qalmanın uşaqlarda şişlərin yaranmasına səbəb olduğunu bildirirlər.

\\“Yeni Müsavat”

Ən son xəbərləri və yenilikləri almaq üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:103
embedMənbə:https://news24.az
archiveBu xəbər 19 Noyabr 2024 08:42 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Yarım əsrimə qədəm qoydum

21 Oktyabr 2025 20:33see249

La Liqa ABŞ da keçiriləcək “Barselona” “Vilyarreal” matçının ləğv edildiyini açıqlayıb

22 Oktyabr 2025 00:15see237

“Azərkosmos” peyk istehsalına hazırlaşır kosmik sənayenin inkişafında yeni mərhələ

21 Oktyabr 2025 19:12see198

Türkiyədə FETÖ əməliyyatı : 286 nəfər saxlanıldı

22 Oktyabr 2025 06:53see198

Təl Əvivdən Bakıya reyslər bərpa edilir

21 Oktyabr 2025 19:39see193

Toyuq əti və yumurta bahalaşacaq SƏBƏB BUDUR KONKRET

22 Oktyabr 2025 12:02see180

3 boksçumuz da qalib oldu

22 Oktyabr 2025 10:54see176

Dabaq xəstəliyi xaricdən gətirilən ət məhsullarına tələbatı artırdı (VİDEO)

21 Oktyabr 2025 23:40see167

Azərbaycan ötən ay genişzolaqlı internetin orta sürətinə görə Cənubi Qafqazda liderliyini saxlayıb

21 Oktyabr 2025 13:54see166

“Həyatın mənası yaşla necə dəyişir? Yeni tədqiqat

21 Oktyabr 2025 15:52see158

Bakı Tehran: yeni etimad mərhələsi

22 Oktyabr 2025 09:59see157

Atletiko ya can verməyən Qarabağ Atletik in də öhdəsindən gələ bilər

21 Oktyabr 2025 17:36see140

Ruslar Çin avtomobillərindən narazılıq edirlər...

21 Oktyabr 2025 23:06see134

Suriya universitetlərində Türk dili və Ədəbiyyatı bölümü YARADILIB

22 Oktyabr 2025 16:35see134

Daha 8 məsələ parlamentin plenar iclasına tövsiyə edilib

21 Oktyabr 2025 17:38see133

Türkiyə XİN: Knessetin İordan çayının Qərb sahili ilə bağlı qərarı beynəlxalq hüquqa ziddir

22 Oktyabr 2025 23:42see131

Özünü maşın vurub öldürdü, xəbəri alan atasının da ürəyi dayandı Foto

22 Oktyabr 2025 07:17see130

VK sədri Dünya Məktəbinin şagirdləri ilə görüşüb FOTOLAR

22 Oktyabr 2025 10:52see129

Cahangir Babayev Dünya Karate Federasiyası tərəfindən təltif olunub

21 Oktyabr 2025 19:39see123

170 saylı marşrutda tıxac kabusu: Daşıyıcı şirkət açıqlama verdi

22 Oktyabr 2025 23:38see120
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri