Moskva üçün strateji itki: Rusiya Yaxın Şərqdən qovulur

İqor Romanenko: “İnvestisiya müqaviləsinin ləğvi təkcə Suriyada hakimiyyət dəyişikliyi ilə bağlı deyil”

“Suriyanın keçid hökuməti bu yaxınlarda Rusiya ilə ölkənin Tartusdakı əsas ticarət limanına nəzarətlə bağlı razılaşmanı pozub. Moskva bu investisiya müqaviləsini Dəməşqlə 2019-cu ildə imzalayıb və sənəd 49 il müddətinə qüvvədə olmalı idi. Amma Suriyadakı hazırkı hakimiyyətin mövqeyi ondan ibarətdir ki, ruslar artıq orada xoş qarşılanmır. Lakin bu investisiya müqaviləsinin ləğvi təkcə Suriyada hakimiyyət dəyişikliyi ilə bağlı deyil. Həm də ona görə ki, yeni hakimiyyət Rusiyanın yalan danışdığını görüb”. Bu sözləri Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin Baş Qərargah rəisinin keçmiş müavini, istefada olan general İqor Romanenko yazdığı analitik məqaləsində qeyd edib.  

General xatırladıb ki, bu müqavilədə Rusiya Federasiyasının təkcə Tartus limanından istifadə etməsi deyil, həm də onun modernləşdirilməsinə yarım milyard dollar sərmayə qoymağı öhdəsinə götürməsi bildirilirdi: “Bu vəsaitin 2023-cü ilə qədər yatırılacağı planlaşdırılırdı. Bəs vəd edilən modernləşməyə doğru nəsə getdimi? Suriyanın yeni hökumətinin hesabatlarına baxsaq görərik ki, ruslar Tartusda demək olar ki, heç nə etməyiblər. Suriyalılar limanın əməliyyatlarından əldə edilən bütün gəlirin Suriya dövlətinin xeyrinə olacağını açıq şəkildə bəyan ediblər. Həm də infrastrukturun və köhnəlmiş mexanizmlərin təkmilləşdirilməsi ilə məşğul olacaqlar. Axı bunu etməli olan Rusiya şirkəti vədlərə baxmayaraq buna sərmayə qoymayıb. Yəni ruslar Suriya tərəfini aldadıb, eyni zamanda, limandan bacardıqları qədər istifadə ediblər. Buna görə də onların icazəsinin uzadılmaması təəccüblü deyil”.

“Təbii ki, bu, Rusiya üçün bu, ciddi zərbədir. Axı bu hərbi-dəniz bazası Suriyada sovet dövründən mövcud olub və strateji əhəmiyyət kəsb edirdi. Rusiyanın Tartusdakı mövcudluğu ona Aralıq dənizi və Yaxın Şərqdə təsir imkanları yaradırdı. İndi Rusiya oradan bacardığı qədər hər texnikasını çıxarmağa məcburdur. Yaxın Şərqi tamamilə itirməmək üçün bütün bunlar hava yolu ilə Liviyaya daşınır”, - deyə hərbçi vurğulayıb.

General bildirib ki, Rusiya harada olmasından asılı olmayaraq nə qədər zəifləsə, Ukrayna üçün bir o qədər yaxşıdır: “Ukrayna Xarici İşlər Nazirliyi artıq bəyan edib ki, Suriyanın Moskvanın Tartusdakı dəniz limanından istifadəsinə dair Rusiya ilə razılaşmanı ləğv etmək qərarını alqışlayır. Rusiya Federasiyası özünün aqressiv imperiya resursundan dünyada baş verən müxtəlif neqativ hadisələri “söndürmək” üçün istifadə edirsə, bu o deməkdir ki, o, bu resursu Ukraynaya tərəf yönəltmir. Söhbət həm maliyyə, həm də hərbi imkanlardan gedir”.

“Doğrudanmı bu dəyişikliklər Rusiyanın Yaxın Şərqdə təsirinin azaldılmasına təkan verəcək? Bunun üzərində işləmək lazımdır. Burada informasiya komponenti vacibdir ki, bu da Rusiyanın öz müttəfiqləri ilə əslində necə davrandığını, rusların nə dediyini və əslində nə etdiyini və bunun onunla dost olmağa üstünlük verən ölkələrə necə təsir etdiyini nümayiş etdirməyə imkan verir. Bundan əlavə, hər yerdə ruslara qarşı çıxan milli hərəkatlara imkan daxilində kömək etmək lazımdır. Ukraynanın təkbaşına çoxlu imkanları yoxdur, amma tərəfdaşlarımızla birlikdə bunu etmək olar və etmək lazımdır”, - deyə Romanenko fikrini tamamlayıb.