Icma.az
close
up
RU
Müstəqillik dövrünün ədəbiyyatını yaradanlar Cavanşir Yusifli

Müstəqillik dövrünün ədəbiyyatını yaradanlar Cavanşir Yusifli

Icma.az, Kulis.az saytına istinadən bildirir.

Kulis.az Cavanşir Yusiflinin "Müstəqillik dövrünün ədəbiyyatını yaradanlar" essesini təqdim edir.

Ümumdünya yazıçılar günündə bu sual (müstəqillik dövrünün ədəbiyyatını kimlər yaradır?) ətrafında düşünmək maraqlı olardı. Yəqin ki, bu əlamətdar gün təkcə 3 mart tarixi ilə məhdudlaşmır.

Şairlər günü də var - dənizin göy sularına güllər atılır, dənizin mavi sinəsi qan qırmızı güllərə bələnir, dalğalar anidən keçmişə "axışır", keçmişdən pis niyyətləri silib-süpürür.

Dünyanı təmizləmək cəhdləri həmin dalğaları bu günə gətirir, sinəsi güllə açan şairləri pyedestaldan endirib dəniz kənarına aparır, orda bir daşın üstündə oturub səhəri diri gözlə açmaq var... Şairlər günü həmişə bizi keçmişə aparır və ordan bu günə gətirir, keçmişin hər bir elementi yaxşıca təmizlənməli, tozu alınmalı, hər sözə ayna tutulmalıdır.

Yazıçılar günü həm də gələcəyə aiddir, gələcəyi qurub-yaratmağa aiddir. Ona görə hər bir ədəbi nəsil bu quruculuqda çox böyük işlərin qulpundan yapışmalı olur; gücü çatdı, çatmadı. Və çox zaman buna görə onların nailiyyətləri çox az, qüsurları olduğundan artıq görünür. İndiki nəsil nasirlərdə olduğu kimi.

Fikrimizcə, dünya dillərinə, dünyanın aparıcı dillərinə məhz bu şair və nasirləri çevirmək lazımdır. Milli ədəbiyyatın maksimum enerjisi, bu enerjinin milli duyğuları, bəşəri problem və qayğıları göstərə bilən nüvəsi... məhz gənc ədəbi nəslə məxsusdur.

Gənclik enerjisi, onun əlahiddə xassəsi - kimisə təqlid eləsən belə, kimə heyran olsan belə, səni hər şeydən ayırıb xüsusi bir yerə qoyur, məhz bu enerji daha çox yaradıcıdır, dünya bu "nəfəs"likdən daha başqa cür görünür. Bu dövr çox az çəkir, yaz fəsli kimi, sonra qızmar yay, payız və qış... Zamanla həmin enerjinin daha çox normativlərlə üst-üstə düşən komponentləri önə çıxır, sabitləşir və yazmağın vərdişə dönmə riskini daşıyır. Gənclik çağında həmin enerji sənə təkrarsız şeylər yazdıra bilər, təkrardan, özünün ayaq izlərini tapdalamaqdan, onların üstü ilə getməkdən qorxunun dörd yanı dolaşdığı çevrədə sən ancaq özünsən.

Bədii tərcümə məsələlərində bu amili fikrimizcə, nəzərə almaq lazımdır. Şamxalın romanının Avropada, məlum müsabiqədə yer alması məhz bu amillə sıx surətdə bağlıdır.

Sənin ən çox özün olduğun bir fəsildə (...göz açıb yumunca keçən fəsildə...) içinə, ürəyinə ruhuna daman nəsnələrin "hərflərini" həmin o "quşbaxışı" zaman ötəndən sonra şeirə, nəsrə çevirmək, ümumən bədii mətn kimi ifadə etmək dəhşətli dərəcədə çox çətindir. Yaradıcılığın içində yazıçını ölümə və intihara sürükləyən də elə bu hissdir.

A.Kamünün avtomobil qəzasında dörd bir yana səpələnən romanının səhifələri həmin yaza bilmədiyi, yaxud yazsa da, hiss baxımından tamamlaya bilmədiyi nəsnədir.

Alber Kamü

Yazdıqlarımızın fonunda bunu deyə bilərik: Dino Bussatinin "Tatar çölü"ndən də mükəmməl əsəri ola bilərdi, əgər...

Bu mənada, ilk gənclik yazıları həm də kəsir qalan, tamamlanmamış mətnlərdir. Yaşamaq, həm də uzun yaşamaq əzabına qatlaşan yazıçılarda bu, mütləq baş verir, sən o mətnlərin boş qalan hücrələrini doldura bilmirsən.

Amma həyatdan nakam köçmüş yazıçılarda həmin boşluqlar olmur, həmin saf, ilk gənclik yazıları ən mükəmməl nəsnələr sırasındadır. Məsələn, Fernando Pessoa və Əli Kərimdə.

"Şakir Paşa ailəsi"nin yayımı dayandırıldı: Şirkət qərara etiraz edəcək “Sənətkarın dostu” layihəsi davam edir Bu da “Avroviziya” mahnımız - Video
Hadisənin gedişatını izləmək üçün Icma.az-da ən son yeniliklərə baxın.
seeBaxış sayı:108
embedMənbə:https://kulis.az
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Mehriban Əliyeva ilə Matviyenkonun görüşü oldu VİDEO

16 Mart 2025 19:20see295

Ürəyimi nişan al, Kələntər dayı, ağrıdır axı… Cəlalı həmişəlik İTİRDİK

17 Mart 2025 14:55see169

ABŞ də cinayətkarlar pitonlarla hədə qorxu gələrək YDM ni qarət ediblər

17 Mart 2025 03:02see155

Qarın yağını yandırmaq üçün gündə neçə addım atmaq lazımdır..?

17 Mart 2025 01:08see130

“Yunayted”dən səfərdə inamlı qələbə

17 Mart 2025 00:56see130

Elçin Əzizov: Klassik musiqi heyrətamiz bir sənət növüdür

16 Mart 2025 22:57see129

Prezident Ərdoğan gənclərlə görüşüb VİDEO Yeni Gündəm

16 Mart 2025 23:39see124

Ermənistan yenidən ATƏŞ AÇDI

16 Mart 2025 20:28see124

Sosioloq: Internat məktəblərindəki uşaqların vəziyyəti o qədər də ürəkaçan deyil

17 Mart 2025 14:59see123

Palmer millidə forma geyinməyəcək

16 Mart 2025 21:59see123

Üz dərisini hamar, parlaq və gözəl edən 2 MEYVƏ

17 Mart 2025 02:03see122

“Sabah” rekorda şərik oldu

17 Mart 2025 12:17see119

Abşeronda yeni çəkilən yol su içində qalıb SƏBƏB NƏDİR?

17 Mart 2025 14:41see119

İnvestisiya etdiyiniz hər qəpiyə dəyər olan üç işlənmiş avtomobil

17 Mart 2025 00:56see119

“Hər oyun kobud səhvlər buraxırıq” Berdıyev

16 Mart 2025 21:14see118

Hikmət Babaoğlu: “Dövlətimizin imkanları var ki, həmin şəxsləri Azərbaycana gətirsin”

17 Mart 2025 15:15see118

TƏBİB: "Xızıda yol qəzasında xəsarət alanlar Bakıdakı tibb müəssisəsinə təxliyə olunub" YENİLƏNDİ

17 Mart 2025 15:05see118

Bu film Rusiyada ilin ən çox gəlir gətirən filmləri arasında altıncı sırada yer tutur

16 Mart 2025 22:35see117

ABŞ Rusiyaya qarşı qurulan beynəlxalq qrupu tərk edir

17 Mart 2025 10:54see117

“Nyukasl” “Liverpul”u məğlub etdi ÇEMPİON OLDU

16 Mart 2025 23:06see116
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri