NASA aşkar edib ki, ağacların yaşıllaşması naməlum fəlakətin erkən xəbərdarlıq əlaməti ola bilər
Oxumeni.az saytından verilən məlumata əsasən, Icma.az məlumatı açıqlayır.
Ağaclar qlobal kataklizmləri, xüsusən də vulkan püskürmələrini proqnozlaşdıra bilir. “El Diario 24” xəbər verir ki, NASA alimləri ağac davranışının fəlakətləri əvvəlcədən proqnozlaşdırmaq üçün necə istifadə oluna biləcəyini izah ediblər.
Mövcud vulkan proqnozlaşdırma texnologiyaları çox vaxt məhduddur. Seysmik sensorlar sıradan çıxır, peyklər hava şəraitinə görə bloklana bilər və itirilmiş vaxt insan həyatını riskə atır. Lakin NASA tədqiqatçıları püskürmələri proqnozlaşdırmaq üçün yeni bir üsul kəşf ediblər: ağacların rənginin dəyişməsinə nəzarət.
"Biz ağacların vulkan püskürməsindən əvvəl əhəmiyyətli dərəcədə daha intensiv yaşıllaşmağa başladığını müşahidə etdik,"- NASA-dan bildiriblər.
Bu, maqmanın bitki böyüməsini stimullaşdıran artan miqdarda karbon qazı buraxması ilə izah olunur. Dəyişikliklər potensial təhlükənin erkən aşkarlanmasına imkan verən peyk əsaslı NDVI (Normalized Difference Vegetation Index, Normallaşdırılmış Fərq Bitki örtüyü İndeksi) istifadə edilməklə qeydə alınıb.
Bu üsul artıq insanların həyatını xilas edib. 2017-ci ilin sonunda Filippindəki Mayon vulkanı yaxınlığında ağacların qəfil “yaşıllaşması” qeydə alınıb. "Hökumət orqanları 56 mindən çox insanı tələfatsız təxliyə edə biliblər", - tədqiqatçılar qeyd edirlər.
Alimlər bunun ənənəvi üsulları əvəz etmədiyini vurğulayırlar. "Bu, təhdidin daha sürətli aşkarlanmasına imkan verən qənaətcil və tamamlayıcı bir vasitədir,"- deyə izah ediblər.
Tədqiqatçılar artıq bitki örtüyünün dəyişməsini zəlzələ və ya iqlim stressi kimi digər təbii hadisələrlə əlaqələndirmək üçün əlavə tədqiqatlar planlaşdırırlar.
"Planetimizdə ağaclar Yerin özü qədər uzun müddətdir mövcuddur. Onun ən qədim sakinlərindən daha yaxşı kim anomaliyalar barədə xəbərdarlıq edə bilər?"- NASA mütəxəssisləri əlavə edirlər.
Almaz Həsənli


