Niyə aşpazlar dənli bitkiləri bişirməzdən əvvəl suya yağ əlavə edirlər?

Kulinariya ənənəsində, xüsusilə 1952-ci il nəşrli “Dadlı və sağlam qida kitabı” kimi mənbələrdə təsvir edilən reseptlərdə maraqlı bir üsuldan istifadə edilirdi: kərə yağı və ya bitki yağı hazır sıyığa deyil, daha dənli məhsul suya əlavə olunmazdan əvvəl qaynar suya salınırdı. Bu üsul müasir insana artıq görünə bilər, lakin onun arxasında elmə və texnologiyaya əsaslanan tam izahlar dururdu. Məqsəd sıyığın ideal teksturasını və zəngin ətirini təmin etmək idi.

Lent.az yemək bişirərkən suya yağ əlavə edilməsi ilə bağlı məlumatları təqdim edir:
Niyə sıyıq bişirərkən suya əvvəlcədən yağ əlavə etmək lazımdır?

1. Elmi səbəb: nişastanın yapışqan hala gəlməsinin qarşısını almaq

Əsas məqsəd dənələrin bir-birinə yapışmasının qarşısını almaqdır. Bütün dənli bitkilər (qarabaşaq, darı, arpa, buğda və s.) 70 faizdən çox nişasta ehtiva edir. Nişasta dənəcikləri qaynar suya düşdükdə sürətlə şişir, parçalanır və kley kimi yapışqan maddə ifraz edir.

Bu proses sıyığı yapışqan və bərabərsiz bir kütləyə çevirir. Yağ isə suya düşən kimi hər dənənin ətrafında nazik yağ təbəqəsi əmələ gətirir. Bu təbəqə nişasta ilə suyun birbaşa təmasını məhdudlaşdırır və nəticədə nişastanın “kleyə çevrilmə” prosesini xeyli azaldır. Nəticə olaraq, dənələr bir-birinə yapışmır, sıyıq daha dənəvər, yüngül və havalı olur.
2. Texnoloji üstünlük: bərabər və idarəolunan şişmə

Yağ əlavə etmək yalnız yapışmamanı təmin etmir, həm də dənələrin daha bərabər bişməsini təmin edir. Dənənin qabığındakı məsamələr suyu hopdurarkən daxili hissə yumşalmalı, lakin xarici struktur dağılmamalıdır. Yağ suyun səth qatlarına çox tez nüfuz etməsinin qarşısını alır. Beləliklə, dənə içəridən buxarlanaraq bişir, amma xaricdən formasını saxlayır. Bu, xüsusilə perlovka və arpa kimi qalın qabıqlı dənələr üçün çox vacibdir. Nəticədə, hər dənə tam bişmiş, lakin bütöv və formada qalır.
3. Kulinariya məqsədi: ətir və görkəm

Üçüncü səbəb bu üsulun dad və vizual təsiridir.

Yağ hər dənənin səthinə bərabər yayılır, mikrogözenəklərə nüfuz edir və sıyığa dərin, doymuş aroma verir. Bu üsul, bir çox mətbəxlərdə sıyığı bişirməzdən əvvəl yüngül qovurma praktikasına bənzər sadə, lakin effektli bir alternativdir. Yağ erkən mərhələdə dənələrə hopduğuna görə sıyıq daha dadlı, xoş ətirli, parlaq və iştahaaçan görünür. Elə buna görə də qədim deyim “sıyığı yağla xarab etmək olmaz” bu qədər məntiqlidir. Yağ burada sadəcə bəzək və ya son toxunuş deyil, əslində yeməyin əsas keyfiyyətlərini tekstura, dad və görünüş formalaşdıran mühüm tərkib hissəsidir.