Ödənişsizlik problemi biznes fəaliyyətinin əsas maneəsinə çevrilib...

...İqtisadi yavaşlama, artan sanksiyalar və kəskin şəkildə artan faiz dərəcələri Rusiya iqtisadiyyatını ödəniş etməmə böhranına sürükləyib.

SİA-nın əldə etdiyi məlumata görə, bu barədə The Moscow Times yazır.

Bankçılıqdan yanacaq-enerji sektoruna qədər 100-dən çox sənaye birliyini özündə birləşdirən ölkənin ən böyük biznes birliyi olan Rusiya Sənayeçiləri və Sahibkarlar Birliyinin sorğusuna görə, üçüncü rübdə iri şirkətlərin 39 faizi qarşı tərəflərdən ödəniş etməmə ilə üzləşib.

Sorğuya görə, ödəniş etməmə problemi biznes fəaliyyətinin əsas maneəsinə çevrilib: bu problemlə üzləşən şirkətlərin sayı ikinci rüblə müqayisədə 1,5 dəfə artıb və onların payı 13 faiz bəndi artıb.

Nəticədə, tələbin azalması (34 faiz), vəsait çatışmazlığı (32 faiz) və ya kreditin əlçatan olmaması (32 faiz) ilə müqayisədə daha çox sahibkar ödəniş etməmələrdən şikayətlənir.

Rosstat məlumatları təsdiqləyir: avqustun sonunda Rusiya şirkətlərinin təchizatçılara gecikmiş borcu 3,841 trilyon rubla çatıb. İlin əvvəlindən bəri ödənişlərin həcmi 395 milyard rubl (+11 faiz), 2024-cü ilin yanvar ayı ilə müqayisədə isə 993 milyard rubl (+35 faiz) artıb.

4520 Rusiya müəssisəsinin qarşı tərəflərə borcu var idi, istehsal şirkətləri isə 1,53 trilyon rublla liderlik edirdi. Alfa Bankın baş iqtisadçısı Natalya Orlova qeyd edir ki, ödənişlərin olmaması problemi ötən il yüksək əsas faiz dərəcəsi fonunda yaranıb.

Ekspert RA-nın məlumatına görə, kredit xərclərinin kəskin artması müəssisələrin banklara faiz xərclərinin ötən il 83 faiz, bu ilin birinci yarısında isə daha 54 faiz artmasına səbəb olub. İndi Orlova qeyd edir ki, ödənişlərin davam etməsi büdcə xərclərinin artımının yavaşlaması ilə bağlı ola bilər: neft və qaz gəlirləri kəskin şəkildə azalır, qeyri-resurs gəlirləri plandan geri qalır və hakimiyyət orqanları mülki xərcləri azaltmağa məcburdurlar.

Orlova qeyd edir ki, kəsir planını (5,7 trilyon rubl) yerinə yetirmək üçün dördüncü rübdə büdcə xərcləri ötən ilki göstəricini cəmi 5 faiz üstələməlidir, yanvar-sentyabr aylarında isə bu rəqəm 20 faiz idi.

Kiçik müəssisələr də ödəniş etməmə ilə üzləşirlər - Promsvyazbank və Opora Rossii tərəfindən iyul ayında aparılan araşdırmaya görə, sorğuda iştirak edən şirkətlərin 25 faizi. Lakin, 15 faiz üçün bu cür halların sayı artır.

PSB analitikləri qeyd edirlər ki, bu inkişaflar iqtisadi problemlərin nəticəsidir: "Ödəniş intizamı problemlərinin pisləşməsi qarşı tərəflərin öhdəliklərdən qəsdən yayınması ilə deyil, yaranan maliyyə problemləri ilə bağlı ola bilər."

Əli Babayev