Ölkələrimiz arasında turizm və insanlararası təmasların artırılması baxımından böyük potensial var

Sentyabrın 1-də Çinin Tiencin şəhərində Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin Maldiv Respublikasının Prezidenti Məhəmməd Muizzu ilə görüşü olub.

AZƏRTAC xəbər verir ki, Maldiv Prezidenti COP29 çərçivəsində Azərbaycana səfərini və dövlətimizin başçısı ilə görüşü zamanı aparılmış müzakirələri məmnunluqla xatırladı, COP29 konfransının yüksək səviyyədə təşkil olunduğunu qeyd etdi.

Prezident İlham Əliyev də öz növbəsində Məhəmməd Muizzu ilə Bakıda keçirdiyi görüşə toxundu, aparılmış müzakirələr zamanı qarşıya qoyulmuş tapşırıqlara uyğun olaraq Azərbaycan nümayəndə heyətinin Maldivə səfər etdiyini, orada siyasi məsləhətləşmələrin aparıldığını və iqtisadi-ticari, investisiya sahələrində əməkdaşlıq məsələlərinin müzakirə olunduğunu vurğuladı.

Söhbət zamanı ölkələrimiz arasında turizm və insanlararası təmasların artırılması baxımından böyük potensialın olduğu bildirildi. Azərbaycandan Maldivə birbaşa uçuşların turizmin inkişafında roluna toxunuldu, viza prosedurunun sadələşdirilməsi, qarşılıqlı investisiyalar sahələrində əməkdaşlıq, həmçinin ölkələrimiz arasında hüquq-müqavilə bazasının genişləndirilməsi məsələləri müzakirə olundu.

Məhəmməd Muizzu dövlətimizin başçısını Maldivə rəsmi səfərə dəvət etdi. Dəvət məmnunluqla qəbul olundu.

İqtisadi münasibətlərdə yeni mərhələ

Azərbaycan və Çin çoxtərəfli əməkdaşlığın yeni sağlam təməllərini yaradır

Prezident İlham Əliyevin Çin Xalq Respublikasına səfəri və keçirdiyi görüşlər Azərbaycan-Çin iqtisadi əlaqələrinin inkişafında yeni uğurlu dövrün başlandığını və imkanların daha da irəliyə aparılmasında hər iki dövlətin sarsılmaz iradəsini əks etdirir. Azərbaycanın dövlət başçısının Çin Xalq Respublikasının Sədri Si Cinpinlə görüşündə vurğulandığı kimi, ölkələrimiz arasında ticarət dövriyyəsi dayanmadan artır, energetika, o cümlədən bərpaolunan enerji, rəqəmsallaşma sahələrində əməkdaşlığın genişlənməsi iqtisadi-investisiya fəallığını daha da möhkəmləndirir. “Bir kəmər, bir yol” layihəsi çərçivəsində Azərbaycan-Çin əməkdaşlığı isə böyük bir coğrafiyada nəqliyyat axıcılığının müasir platformasını formalaşdırır.

Orta Dəhlizdə rekord daşınmalar

Azərbaycan ərazisindən Çin mallarının daşınmasında mühüm rol oynayan Trans-Xəzər marşrutu (Orta Dəhliz) logistika səmərəliliyinin və cəlbediciliyinin nümunəsi kimi qiymətləndirilə bilər. “Bir kəmər, bir yol” təşəbbüsünü dəstəkləyən Azərbaycan fəal təşəbbüskarlıq göstərməklə bölgədə nəqliyyat-logistika arxitekturası formalaşdırır və bu qlobal layihənin reallaşmasında Çindən sonra daha çox investisiyalar qoyan ikinci səhmdar kimi tanınır. Məhz bu səylərin nəticəsində Asiya və Xəzəryanı ölkələri vahid logistika habı sayılan Orta Dəhlizdə birləşdirən respublikamız nəhəng bir coğrafiyada daşınmaların həcminin artmasına səbəb olmaqdadır. Bunun nümunəsi kimi təkcə Azərbaycan ilə Çin arasında tranzit daşımaların həcmi 2024-cü ildə 378 min ton olub ki, bu da 2023-cü illə müqayisədə 86 faiz artım deməkdir. 2024-cü il ərzində Çindən Azərbaycana ixrac və tranzit rejimində Orta Dəhlizlə 287 marşrut qatarı yola salınıb. Digər ölkələrin bu nəqliyyat ailəsinə qoşulması isə daşınmaların qat-qat böyüməsi üçün yeni perspektivlər açır.

Nəqliyyat dəhlizlərinin genişləndirilməsi və elektron xidmətlərdən daha çox istifadə edilməsi ilə bağlı işlər sürətlənib. Qərb-Şərq nəqliyyat dəhlizi ilə yanaşı, Şimal-Cənub xəttinin də ötürmə imkanları artırılır. Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu xəttinin ötürmə potensialı isə 1 miyon tondan 5 milyon tona çatdırılır.

İqtisadi-ticari dövriyyələr artır

Cənab Si Cinpin Azərbaycan və Çin arasında iqtisadi təmasların da artırılmasının vacibliyinə toxunub və son dövrlərdə qarşılıqlı olaraq atılan addımları yüksək qiymətləndirib. Qeyd edək ki ölkələr arasında iqtisadi-ticarət dövriyyəsi son  illərdə ən yüksək səviyyəyə çatıb. 2024-cü ildə əmtəə dövriyyəsinin həcmi əvvəlki illə müqayisədə 20,7 faiz artaraq 3,744 milyard dollar təşkil edib. Çin Azərbaycanın 4-cü ən böyük ticarət tərəfdaşına çevrilib, onun xarici ticarət dövriyyəmizdə payı 7,9 faiz olub, həmçinin idxal üzrə də lider mövqeyinə çıxıb və bu göstərici 17,69 faizə çatıb. Bu ticari balans dinamikası 2025-ci ilin birinci yarısında bir qədər də böyüyüb və 2 milyard dolları ötüb.

İki ölkə arasında vizasız gediş-gəlişə dair sənədin qüvvəyə minməsindən sonra turizm sahəsində əlaqələrin inkişafında yeni dövr başlayıb, cari ilin ötən 7 ayı ərazində Çindən Azərbaycan gələn və ölkəmizdən Çinə səfər edən turistlərin sayında artım qeydə alınıb.

Çin şirkətlərindən “yaşıl enerji”yə böyük sərmayələr

Prezident İlham Əliyevin Çinə səfəri çərçivəsində iqtisadi sektorun təmsilçiləri, o cümlədən nəhəng korporasiyaların rəhbərləri ilə keçirdiyi görüşlər münasibətlərdə yeni perspektiv imkanların dəyərləndirilməsi və real layihələrə başlanması baxımından mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Dövlət başçısının Tiencin şəhərində “China Energy Engineering Corporation Limited” (“Energy China”) şirkətinin prezidenti və sədri vəzifəsini icra edən Ni Cen ilə görüşündə enerji əməkdaşlığı sahəsində mövcud vəziyyət və gələcək imkanlar barədə faydalı müzakirələr aparılıb. Görüşdə ölkəmizlə, həmçinin SOCAR ilə bu şirkət arasında alternativ və bərpaolunan enerji layihələrini əhatə edən səmərəli əməkdaşlıq yüksək qiymətləndirilib. Qeyd edək ki, “Energy China” “yaşıl enerji” sahəsində, o cümlədən Azərbaycanda Günəş elektrik stansiyalarının, dənizdə külək enerjisi stansiyalarının tikintisi sahəsində fəal rol oynayır və adıçəkilən şirkət qarşıdakı mərhələdə bərpaolunan enerji sektorunda iri investorlardan biri kimi imkanlarını daha da böyütmək niyyətindədir.

Azərbaycan Prezidentinin “Sichian Sunsync Photovoltaic Technology Co”   şirkətinin təsisçisi və sədri Sie İ ilə görüşü də gələcək əməkdaşlığın möhkəmlənməsi baxımından xüsusi əhəmiyyət daşıyır. Bu şirkətin Ələt Azad İqtisadi Zonasında yaxın gələcəkdə Günəş panellərinin istehsalı ilə bağlı ən müasir texnoloji standartlara cavab verəcək müəssisənin yaradılmasında iştirakı nəzərdə tutulur ki, nəticədə Azərbaycan-Çin birgə istehsal zəncirinin qurulması təmin olunacaq.

Rəqəmsal iqtisadiyyat quruculuğunda Çinin töhfəsi

Azərbaycandakı əlverişli investisiya mühiti Çinin “CETC” (“China Electronics Technology Group Corporation”) korporasiyasının da marağındadır. Korporasiyanın baş direktoru Cu Pen Azərbaycanda rəqəmsal texnologiyalar sahəsində idarəetmə qabiliyyətlərinin müasirləşdirilməsi, rəqəmsal iqtisadiyyatın inkişafı, milli şəbəkə təhlükəsizliyinin təmin olunması, kibertəhlükəsizlik və data tətbiqləri sahələrində əməkdaşlığa böyük önəm verdiyini bəyan edərək süni texnologiyalar sektorunda aparıcı investorlardan birinə çevrilmək niyyətini bildirib.

Çinin “CCCC” (“China Communications Construction Company”) şirkəti də nəqliyyat-logistika sahəsində müasir infrastrukturların yaradılmasında aparıcı investorlardandır. Prezident İlham Əliyevin “CCCC” sədri Son Haylian ilə görüşü zamanı bu mövzuya toxunulub və Orta Dəhlizin inkişafı və Bakı Beynəlxalq Dəniz Limanının ikinci mərhələsində sözügedən şirkətin iştirakına dair fikir mübadiləsi aparılıb. Birgə əməkdaşlıq dünyanın mühüm nəqliyyat qovşağına çevrilmiş Azərbaycanın nəqliyyat və tranzit potensialının daha da artırılmasına öz töhfəsini verəcək.

Prezident İlham Əliyevin və Asiya İnfrastruktur İnvestisiya Bankının (AİİB) prezidenti Cin Liqunun iştirakı ilə baş tutan Azərbaycan-AİİB strateji əməkdaşlıq bəyannaməsinin mübadiləsi isə Çinin nəhəng maliyyə institunun ölkəmizdə yeni sərmayə  quruculuğunda təmsil olunmaqla, çoxsaylı layihələrin icrasında donorluğunu təmin edəcək.

Beləliklə, Azərbaycan və Çin arasında ikitərəfli iqtisadi münasibətlər daha da inkişaf etməklə, yeni imkanlara yol açır, rifah və əməkdaşlığın möhkəmlənməsində əsaslı rol oynayır.

E.CƏFƏRLİ