Ömür boyu təhsil almağın iqtisadi yükü nədən ibarətdir? EKSPERT RƏYİ

"Bilik almaq həqiqətən də getdikcə daha bahalı prosesə çevrilir. Bunun əsas səbəbi çağdaş dünyanın söykəndiyi texnoloji yeniliklər, qlobal dəyərlərdir. XVII-XVIII əsrlərdə, eləcə də XIX-XX əsrlərdə bir il ərzində həyata keçirilən elmi yeniliklər indi yalnız bir neçə gün ərzində, bəlkə daha da tez şəkildə gerçəkləşir". Bu sözləri SİA-ya açıqlamasında təhsil eksperti, STM əməkdaşı Elmin Nuri deyib.

Onun sözlərinə görə, süni intellekt gələcəyin bütün mənzərəsini öz əlində cəmləyir: "Belə olan surətdə isə təbii ki, təhsilə sərf olunan yatırımın da dəyəri artacaqdır. Çünki bugünün təhsil tələbi həddindən artıq böyükdür və onlar gələcəyin elmi tərəqqisini, iqtisadi balansını təmin edəcəklər. Biz indidən XXI əsrin təhsil xərclərini problem kimi dəyərləndirməyək. Problemin əsl mahiyyəti həmin xərclərin faydalılıq xassəsinin zəifliyidir ki, bu da tamam başqa mövzudur.

Bilik üzərində qurulan iqtisadi modellər, qazanc mexanizmi bəlkə də başqa yatırımlardan daha az zərərli və ya ümumiyyətlə itkisiz olacaqdır. Doğrudur, burada iqtisadi reallığı, cəmiyyətdəki sosial rifahla o cəmiyyətdə təhsilə ayrılan maliyyə arasındakı əlaqəlilik mütləq olmalıdır. amma bunu da qeyd edək ki, təhsilə, biliyiə qoyulacaq sağlam yatırım və bunun sayəsində proseslərin müsbətə yönəlik dəyişimi, həm də gələcək sosial rifah üçün bir göstəricidir".

Ekspert bildirir ki, biz indidən ömürboyu təhsil ideyasını bilik bazarının layihəsi kimi qiymətləndirə bilmərik: "Ən azından ona görə ki, bu metod hələ bizdə işlək deyil. Lakin dünyanın bir çox ölkələrində təhsili cəmiyyətin əsas vurucu qüvvəsinə çevirən "lifelong education"-yəni, ömürboyu təhsil ideyası artıq tətbiq olunub və yüksək səviyyədə həyata keçirilir. Ömürboyu təhsil ideyası uzun illər orta əsrlərdə məhz Şərq düşüncəsinin məhsulu olub. Biz də həmin düşüncənin ən öndəgedən toplumlarından biri olaraq məsələni təqdir etməliyik. Bugün ömürboyu təhsil yanaşmasının tətbiq olunduğu cəmiyyət həqiqətən də sabahına yüksək amallar pəncərəsindən baxa bilər. Çünki bu cəmiyyətdə hər kəs oxumaq, kitab, təhsil haqqında düşüncələrlə məşğuldur. Təhsil, bilik gələcək iqtisadi rifahın əsas silahlarındadır. Odur ki, bugün biliyə edilən yatırım summasından asılı olmayaraq problem kimi yox, perspektiv kimi də dəyərləndirilməlidir".