Paşinyandan Qərbə və Rusiyaya reveranslar Baş nazir bir müddət də “iki stulda” oturmaq istəyir

Avqustun 28-də Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyan Nazirlər Kabinetinin iclasında və sonrakı açıqlamalarında həm daxili, həm də xarici siyasətə dair bir sıra sərt bəyanatlar səsləndirib. Onun sözlərində həm iqtisadi göstəricilərlə bağlı iddialar, həm də Ermənistanın regional mövqeyini müəyyən edən mesajlar diqqət çəkib. Bu açıqlamalar, həmçinin Paşinyanın ölkə daxilində və xaricdə mövqeyini gücləndirməyə hesablanmış ritorikadır.

Paşinyan bildirib ki, Ermənistan bu gün rifah baxımından öz tarixi ən yüksək nöqtəsinə çatıb. Onun sözlərinə görə, 2018-ci ildən bəri vətəndaşların yaşayış səviyyəsi 50 faiz artıb, bank əmanətləri 141 faiz, kreditlər isə 173 faiz çoxalıb. Problemli kreditlərin cəmi 1,2 faiz təşkil etməsi isə hökumət rəhbəri tərəfindən “tarixi minimum” kimi təqdim olunub. Bu ifadələr Paşinyanın daxili auditoriyaya – vətəndaşlara onun hakimiyyəti dövründə iqtisadi uğurların baş verdiyini göstərmək niyyətini əks etdirir.

Maraqlı məqamlardan biri odur ki, Paşinyan 44 günlük müharibədən sonra – 2020-ci il 9 noyabr tarixində imzalanmış üçtərəfli (Rusiya–Azərbaycan–Ermənistan) bəyanata toxunaraq onun artıq qüvvəsini itirdiyini elan edib: “9 noyabr sadəcə 9 noyabr olaraq qalıb, bu sənədin indiki siyasi proseslər üçün əhəmiyyəti yoxdur.” 

Bu bəyanat Paşinyanın strateji məqsədini açıq şəkildə göstərir – 2020-ci ilin kapitulyasiya sənədindən siyasi məsuliyyəti uzaqlaşdırmaq və gündəliyi öz xeyrinə dəyişmək.

Azərbaycanla münasibətlərə dair söylədikləri də eyni ziddiyyətli mesajı ehtiva edir: Paşinyan sülhün bərqərar olduğunu desə də, “hələ də açıq qalan məsələlər mövcuddur və dialoq davam etməlidir”, – deyə bildirib. Bu, həm daxili auditoriya üçün, həm də Azərbaycanla danışıqlarda elastik mövqe göstərmək məqsədi daşıyan ritorikadır.

Ermənistan rəhbəri İsrailin Baş naziri Benyamin Netanyahunun “erməni soyqırımını tanıyırıq” ifadəsini də sərt şəkildə rədd edib: “Bu mövzu Ermənistan və ermənilərlə heç bir bağlılığa malik deyil.” Bu bəyanat həm daxili, həm də diasporadakı auditoriyaya mesajdır. Bununla Paşinyan öz müstəqilliyini və beynəlxalq ritorikada sərbəstliyini vurğulamaq istəyir.

Rusiya ilə münasibətlərə dair açıqlamasına gəldikdə, Paşinyan Moskva ilə əlaqələrin davam edəcəyini təsdiqləyib, sentyabr ayında rəsmi səfərin planlaşdırıldığını, həmçinin Pekində Vladimir Putinlə görüşünün nəzərdə tutulduğunu bildirib. Bu, Paşinyanın həm regiondakı oyunçulara, həm də daxili auditoriyaya geosiyasi balansı qorumağa çalışdığını göstərir.

Ermənistan Baş nazirinin kilsə ilə bağlı mövqeyi də sərtdir: Paşinyan Katolikos II Qareginin istefasını tələb edib və bu mövqeyinin dəyişməz olduğunu vurğulayıb.

“Bu açıqlama Paşinyan–kilsə qarşıdurmasının daha da kəskinləşəcəyindən xəbər verir”, – erməni analitiklər bildirir. Bu, həm daxili siyasi bazanı gücləndirmək, həm də dini təsir dairəsini məhdudlaşdırmaq, eləcə də Rusiyanın daxili siyasi alətlərini zəiflətmək üçün strateji addım kimi qiymətləndirilir.

Paşinyan Avrasiya İqtisadi İttifaqı və Avropa Birliyinə inteqrasiya məsələsinə də toxunaraq, Ermənistanın eyni anda hər iki struktura üzv olmasının mümkün olmadığını vurğulayıb. 

“Seçim vaxtı gələndə müvafiq qərar veriləcək”, – deyə Baş nazir bildirib. Bu açıqlama ölkənin geosiyasi orientasiyası ilə bağlı hələlik qeyri-müəyyən mövqeyi əks etdirir və Paşinyanın manevr imkanlarını qorumağa hesablanıb.

ABŞ Dövlət Departamentinin keçmiş rəsmisi Ceyms O’Brayının tənqidlərinə cavabında isə Paşinyan “çatışmazlıqları Ermənistana yükləməyə ehtiyac yoxdur” deyib və Tramp administrasiyasının Ermənistan üçün yeni imkanlar yaratdığını qeyd edib. Bununla yanaşı, Paşinyanın ABŞ-dakı keçmiş səfir Lilit Makuntsun özünün baş məsləhətçisi təyin olunacağı açıqlanıb. Bu addım həm xarici siyasətdə, həm də daxili siyasi güc balansında Paşinyanın strateji mövqeyini möhkəmləndirmək cəhdi kimi qəbul olunur.

Beləliklə, Paşinyanın açıqlamaları həm daxili siyasətdə mövqeyini gücləndirmək, həm də regional və beynəlxalq arena üçün strateji siqnallar vermək məqsədi daşıyır. Onun dedikləri göstərir ki, Ermənistan iqtisadi uğurlarını vurğulayaraq daxili auditoriyada legitimliyi artırmaq, xarici siyasətdə isə elastik və balanslaşdırılmış mövqe nümayiş etdirmək niyyətindədir.

E. Rüstəmli

“AzPolitika.info”