Icma.az
close
up
RU
Piylənməninin ağır fəsadları

Piylənməninin ağır fəsadları

News24 portalından alınan məlumata görə, Icma.az xəbər verir.

Piylənmə uzun illərdir ki, Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (ÜST) tərəfindən xəstəlik kimi təsnif edilir. Lakin bu təsnifatın nə dərəcədə adekvat olduğu ilə bağlı elmi müzakirələr davam edir. Qlobal sağlamlıq ekspertləri piylənmənin diaqnostik meyarlarının yenidən nəzərdən keçirilməsinin vacibliyini vurğulayırlar. Xüsusilə, bədən kütləsi indeksinin (BMI) piylənmənin yeganə göstəricisi kimi istifadəsinin qeyri-dəqiqliyi diqqət mərkəzinə çəkilir. “The Lancet Diabetes & Endocrinology” jurnalında dərc olunan hesabatda 60-a yaxın mütəxəssis piylənmənin yeni klinik tərifini və diaqnostik meyarlarını irəli sürüb.

News24.az “Science News” saytına istinadla xəbər verir ki, tədqiqatçılar piylənməni “artıq bədən yağının insanın toxumalarına, orqanlarına və ya gündəlik funksional fəaliyyətinə zərər verdiyi xəstəlik” kimi müəyyən edirlər. Bununla yanaşı, yeni konsepsiya preklinik piylənmə anlayışını da təqdim edir. Bu termin artıq bədən yağının hələ orqanlara və toxumalara təsir etmədiyi, lakin diabet, bəzi xərçəng növləri və digər xəstəliklərin inkişaf riskini artırdığı hallara aiddir.

London Kral Kollecinin piylənmə üzrə tədqiqatçısı Françesko Rubino yeni yanaşmanın vacibliyini vurğulayıb: “Biz fundamental dəyişikliyə çağırırıq. Dünyada təxminən 1 milyard insan piylənmədən əziyyət çəkir və bu problemin diaqnostikasındakı qeyri-dəqiqlikləri görməmək mümkün deyil”.

Hazırda həkimlər piylənməni BMI göstəricisinə əsasən müəyyən edirlər. ÜST-ün təsnifatına görə, BMI göstəricisi 30 və ya daha yüksək olan insanlar piylənmə kateqoriyasına aid edilir (Asiya əhalisi üçün bu hədd 27,5-dir). Lakin BMI bədən yağının paylanmasını və ya sağlamlığa təsirini əks etdirmir. Yeni hesabatda qeyd olunur ki, BMI təkbaşına piylənmənin diaqnostikası üçün kifayət deyil. Bunun əvəzinə bel ətrafı, bel-aşağı hissə nisbəti və ya bel-boy nisbəti kimi göstəricilərin də nəzərə alınması tövsiyə olunur. Xüsusilə, qarın hissəsində toplanan piylər mühüm orqanlar üçün daha böyük risk daşıya bilər. Bununla yanaşı, bədən quruluşunun skan edilməsi və yağ kütləsinin birbaşa ölçülməsi də alternativ diaqnostik metodlar kimi irəli sürülür. Bundan əlavə, klinik piylənmə diaqnozu üçün yalnız bədən ölçüləri deyil, həm də orqan və toxuma disfunksiyası əlamətləri nəzərə alınmalıdır. Mütəxəssislər böyüklər üçün 18, uşaq və yeniyetmələr üçün isə 13 simptom müəyyən ediblər. Bu simptomlar arasında yuxu apnesi, yüksək qan təzyiqi, diz ağrısı və gündəlik fəaliyyətlərdə çətinliklər xüsusi vurğulanır.

Piylənmə üzrə tədqiqatçı Fransisko Lopez-Jimenez yeni diaqnostik yanaşmanın klinisyenlərə müalicədən ən çox fayda görəcək insanları müəyyənləşdirməyə kömək edəcəyini bildirir. Xüsusilə, piylənməyə qarşı GLP-1 tipli dərmanlar, bariatrik cərrahiyyə və həyat tərzi dəyişikliklərinin yüksək maliyyə yükü nəzərə alındıqda, daha dəqiq diaqnostikanın əhəmiyyəti artır. F.Lopez-Jimenez piylənmənin preklinik mərhələsinin necə qəbul olunacağı ilə bağlı narahatlığını ifadə edir. O bildirir ki, əgər preklinik piylənmə diaqnozu həmin şəxslərə daha az tibbi müdaxilə edilməsinə səbəb olarsa, bu, ciddi səhiyyə problemlərinə yol aça bilər: “Bir vəziyyəti preklinik adlandırdığımız zaman ehtiyatlı olmalıyıq. Əgər bu, daha az diqqətə və nəticə etibarilə daha az müalicəyə səbəb olarsa, narahatlıq doğuracaq bir hal olar”.

Boston Massaçusets Ümumi Xəstəxanasında və Harvard Tibb Məktəbində piylənmə üzrə mütəxəssis Fatima Kody Stanford isə preklinik piylənmənin səhiyyə sığorta sistemində necə qarşılanacağı ilə bağlı çətinliklər ola biləcəyini vurğulayır. O qeyd edir ki, əvvəllər bu anlayış rəsmi olaraq tanınmırdı, lakin yeni yanaşma piylənmənin erkən mərhələdə idarə olunmasına kömək edə bilər. Yeni diaqnostik yanaşmaların klinik praktikada tətbiq edilib-edilməyəcəyi hələ ki, səhiyyə sistemlərinin və fərdi həkimlərin qərarına bağlıdır. Bununla belə, qlobal perspektivlər və piylənmənin daha dəqiq diaqnostikasına olan artan maraq bu dəyişikliklərin qəbul olunmasını təşviq edə bilər.

Ən son yeniliklər və məlumatlar üçün Icma.az saytını izləyin, biz hadisənin gedişatını izləyirik və ən aktual məlumatları təqdim edirik.
seeBaxış sayı:135
embedMənbə:https://news24.az
archiveBu xəbər 15 Fevral 2025 11:11 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Yarım əsrimə qədəm qoydum

21 Oktyabr 2025 20:33see249

La Liqa ABŞ da keçiriləcək “Barselona” “Vilyarreal” matçının ləğv edildiyini açıqlayıb

22 Oktyabr 2025 00:15see237

Türkiyədə FETÖ əməliyyatı : 286 nəfər saxlanıldı

22 Oktyabr 2025 06:53see198

“Azərkosmos” peyk istehsalına hazırlaşır kosmik sənayenin inkişafında yeni mərhələ

21 Oktyabr 2025 19:12see198

Təl Əvivdən Bakıya reyslər bərpa edilir

21 Oktyabr 2025 19:39see193

Toyuq əti və yumurta bahalaşacaq SƏBƏB BUDUR KONKRET

22 Oktyabr 2025 12:02see180

3 boksçumuz da qalib oldu

22 Oktyabr 2025 10:54see176

Dabaq xəstəliyi xaricdən gətirilən ət məhsullarına tələbatı artırdı (VİDEO)

21 Oktyabr 2025 23:40see167

Azərbaycan ötən ay genişzolaqlı internetin orta sürətinə görə Cənubi Qafqazda liderliyini saxlayıb

21 Oktyabr 2025 13:54see166

“Həyatın mənası yaşla necə dəyişir? Yeni tədqiqat

21 Oktyabr 2025 15:52see158

Bakı Tehran: yeni etimad mərhələsi

22 Oktyabr 2025 09:59see157

Atletiko ya can verməyən Qarabağ Atletik in də öhdəsindən gələ bilər

21 Oktyabr 2025 17:36see140

Suriya universitetlərində Türk dili və Ədəbiyyatı bölümü YARADILIB

22 Oktyabr 2025 16:35see134

Ruslar Çin avtomobillərindən narazılıq edirlər...

21 Oktyabr 2025 23:06see134

Daha 8 məsələ parlamentin plenar iclasına tövsiyə edilib

21 Oktyabr 2025 17:38see133

Türkiyə XİN: Knessetin İordan çayının Qərb sahili ilə bağlı qərarı beynəlxalq hüquqa ziddir

22 Oktyabr 2025 23:42see131

Özünü maşın vurub öldürdü, xəbəri alan atasının da ürəyi dayandı Foto

22 Oktyabr 2025 07:17see130

VK sədri Dünya Məktəbinin şagirdləri ilə görüşüb FOTOLAR

22 Oktyabr 2025 10:52see129

Cahangir Babayev Dünya Karate Federasiyası tərəfindən təltif olunub

21 Oktyabr 2025 19:39see123

170 saylı marşrutda tıxac kabusu: Daşıyıcı şirkət açıqlama verdi

22 Oktyabr 2025 23:38see120
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri