Psixoloq: Tiktok cəmiyyəti ni psixi fəlakət gözləyir

İnsanlar xəstə olduqlarını belə anlamırlar

Bahalı maşına pul var, amma müalicəyə yox

Ailədaxili zorakılıq və onun ağır nəticələri Azərbaycanda son illər cəmiyyətin narahatlıqla izlədiyi əsas sosial problemlərdən birinə çevrilib. Xüsusilə ailə üzvləri arasında baş verən fiziki zorakılıq hadisələrinin faciəli sonluqlarla nəticələnməsi, bu sahədə maarifləndirmə və preventiv tədbirlərin yetərli olmadığını göstərir. Sumqayıtda baş vermiş son olay – 1981-ci il təvəllüdlü Aslan Bədirovun döyülərək həyatını itirməsi və bu hadisə ilə bağlı onun yeniyetmə övladlarının saxlanılması ailədaxili gərginliyin nə qədər təhlükəli bir həddə çatdığını ortaya qoyur.

Bu cür hallarda təkcə hüquqi yox, eyni zamanda psixoloji və sosial aspektlər də diqqət mərkəzində olmalıdır. Ailədə emosional gərginliyin artması, valideyn-övlad münasibətlərindəki soyuqluq, maddi və mənəvi problemlər, həmçinin sosial mühitin təsiri ailədaxili münaqişələri daha da alovlandırır.

Hazırda artmaqda olan ailədaxili cinayətlər cəmiyyət üçün siqnaldır: ailədə baş verən zorakılıqlar artıq səssiz qalmamalı, hər bir fərdin təhlükəsizliyi və rifahı dövlət və ictimaiyyətin prioritet məsələsinə çevrilməlidir.

Psixoloq Vəfa Rəşidova Sherg.az-a açıqlamasında bildirib ki, bu kimi hadisələrin böyük əksəriyyətinin arxasında psixi pozuntular dayanır. Cəmiyyətimizdə psixi sağlamlıq problemlərindən əziyyət çəkən çoxlu sayda insan var, bəzi hallarda bu pozuntular açıq şəkildə özünü göstərir, bəzi hallarda isə gizli qalır:

 “Təəssüf ki, belə şəxslərin əksəriyyəti vaxtında tibbi və psixoloji yardım almır. Ailələr və yaxınlar da çox vaxt bu problemi ciddiyə almır, nəticədə həmin insanlara lazım olan diqqət və dəstək göstərilmir. Bu isə zamanla daha ağır nəticələrə səbəb ola bilir, ailədaxili cinayətlərin artmasına zəmin yaradır. Psixi pozuntulardan əziyyət çəkən şəxslər, xüsusilə də müalicə və sosial dəstək almadıqda, emosional partlayışlara və nəzarətsiz davranışlara daha meyilli olurlar. Belə hallarda onlar həm özləri, həm də ailə üzvləri üçün potensial təhlükəyə çevrilə bilərlər. Təəssüf ki, psixi sağlamlıq məsələləri hələ də cəmiyyətimizdə tabu olaraq qalır, bu da ailələrin bu vəziyyəti gizlətməsinə, peşəkar yardımdan çəkinməsinə səbəb olur. Nəticədə, vaxtında müdaxilə olunmayan bu vəziyyətlər zorakılıqla nəticələnə və faciələrlə yekunlaşa bilər. Bu mənzərə, psixi sağlamlığın cəmiyyət üçün nə qədər vacib olduğunu və onun profilaktik tədbirlərinin nə qədər əhəmiyyət kəsb etdiyini bir daha göstərir”.

Psixoloq qeyd edib ki, insanlar ruhi sağlamlıqlarına önəm vermir. Geyimə, yeməyə, gəzməyə, əyləncəyə pul tapırlar, amma övladlarının davranış pozuntusu olduğunu bildikləri hallarda onu müalicə etdirmirlər: 

"“Tik-tok”a baxsanız insanlar ancaq bahalı, brend marka maşın üçün mübarizə apardıqlarını açıqlayırlar. İnsani dəyərlər həddindən artıq aşağı düşüb. Psixozam, şəxsiyyət pozuntusu yaşadıqlarının fərqinə varmırlar, kimsə bunu ona desə belə əhəmiyyət vermir. Dediyim kimi, insanlar üçün sağlamlıqdan daha çox bahalı maşın və lüks həyat önəmlidir”.