Putinin Azərbaycan haqda bu sözündən utandınızmı?

Vladimir Putinin Düşənbədə Azərbaycanla bağlı “rusdilli ölkədir” sözləri niyə “diqqətdən yayındı”?

Qəribədir ki, ötən gün, Putinin bu sözlərindən sonra sosial şəbəkədə “Bakılılar günü” ilə bağlı saysız-hesabsız paylaşımlar da aktivləşdi - halbuki “Bakılılar günü” adlı “tarix” dünən, o paylaşımlar da bu ilin deyil. Sanki Putinin bu sözləri ilə o “tarix” xatırlanmış, internetdə axtarışlar verilmiş və buna görə də sosial şəbəkə o görüntüləri önə çıxarmışdı!

“Rusdilli Bakı”nın həsrətini çəkən və “erməniyə dayı deyənlər” sürüsünün necə həsrətlə, həm də rus dilinin “Bakı şivəsində” bu günün üzərindən manipulyasiya edərək, azərbaycanlıları aşağılama cəhdini müşahidə etmək ağırdır; ən ağırı isə aşağılananların aşağılayanlara əl çalmasını seyr etməkdir...

Ruscanın bütün SSRİ-də birmənalı dominant olduğu və Bakıda öz dilinə xor baxıb, ruscada xoşbəxt olanların aşağılayıcı ritorikasına, özlərini bizdən deyil, “rus ali irqindən” olduqlarını göstərənlərin sayına/dairəsinə baxmayaraq, bu ölkənin - yəni o vaxtkı respublikanın - siyasi elitası, ziyalıları, aydınları Azərbaycan dilinin bütün incəliklərini ən yüksək şəkildə qoruyub saxlayırdılar, hətta SSRİ-də Azərbaycan nadir respublika idi ki, öz dilinin dövlət dili olmasını konstitusiyaya salmışdı.

Orta Asiya türklərindən fərqli olaraq, Azərbaycanda ana dilinin təmizliyinin keşiyində duran böyük bir aydınlar təbəqəsi vardı - baxmayaraq ki, Bakıda “rus-erməni”lərin bəlli yerlərində rusca qurdalanmaqdan xoşlananlar bu xalqa üstdən-aşağı baxır, “ali irqə” qoşulub, “çuşka” olmadıqlarını əbləhcəsinə göstərməyə çalışırdılar.

80-ci illərin ikinci yarısından isə bu ölkədə canlı danışıqdan rus sözlərinin təmizlənməsi aksiyaya çevrildi, ziyalılar bunun önündə durdular və zibillənən danışıq dilini əhəmiyyətli dərəcədə təmizlədilər: valideynlər uşaqlarını rus məktəblərindən Azərbaycan məktəblərinə keçirdilər və s.

Amma indi, 40 ildən sonra yenidən 70-ci illərin “nostalji”si qalxıb deyəsən: bütün məhəllələrdə uşaqların bir-biri ilə rusca danışığı eşidilir; şəhərin mərkəzində rusca qulaq deşir!

Bu ölkənin müstəqilliyini elan etməsinin bir neçə gün sonra 34 ili tamam olur - yəni tamamilə yenilənməyə kifayət edəcək zamandır, ancaq canlı danışıqda rus sözləri azalmaq əvəzinə artır;

Bu ölkənin mediası 36 ildir azaddır - hələ də “zapravka” kimi sözləri başlığa çıxarıb tirajlamaqdan utanıb-xəcalət çəkən və bu əməlin dilə xəyanət olduğunu dərk edən yoxdur!

Gör hansı səviyyəyə gəlib çıxmışıq ki, “tiktoker” olduğunu nümayiş etdirən, kiminsə altına maşın alıb qoyduğu xanımcığaz yanacaq məntəqəsində sifariş verərkən, “doxsan piyat” doldurulmasını xahiş edir və bunu çəkib yaymaqdan zərrəcə utanmır!

Hansı şüur və düşüncə ilə öz ana dilində danışmaqdan utanıb, bilmədiyin dildə danışmağa can atmaq olar?

Bir insan təmsil olunduğu milləti, onun dilini necə sevməyə bilər axı? Bir insan necə ana dilinin yox, ruscanın xiffətini çəkə bilər axı? Bir insan necə cidd-cəhdlə bilmədiyi ruscada danışması ilə öyünməyə çalışa bilər?

Azərbaycan işğalı bitirən, öz ərazi bütövlüyünü bərpa edən, regionda söz sahibinə çevrilən şərəfli bir ölkədir - az qala bütün dünya Azərbaycandan öyrənməyə çalışır!

Bu ölkə kimsənin əlinə baxmır, dilənmir, sədəqə ilə yaşamır - əksinə, özü kimlərəsə yardımlar edir!

Bu ölkənin vətəndaşı olmaqla, bu ölkənin dilində danışmaqla niyə fəxr etmirsiniz ki!

Bu dövlətin fəxri ad-titullarını daşıyıb, səfasını görüb, niyə ruscanın xiffətini çəkməlisiniz?

İstanbulda bir geyim mağazasında bilmədiyin, qol-qanadı sındırılmış ruscada danışmağın adı nədir? Bu mənzərəni görəndə heyrətdən donub qalmışdım: adam rusca bilmir, amma rus dilində bildiyi bütün sözləri öz şikəst “ləhcəsiylə” bir-birinin dalına düzüb, Türkiyədə, təsəvvür edirsiniz, Türkiyədə və türk satıcı ilə “ünsiyyət qurmağa” çalışır. Və bu “xanımcığazın” rus dilində dediyi “cümlənin” sözləri heç bir məna ifadə etmir.

Halbuki anasının... dili ilə danışsa, türk satıcı hər sözü anlayar!

Məsələ onda deyil ki, bu ölkədə orta məktəblərin cəmi 8 faizi rusdillidir!

Məsələ onda da deyil ki, Bakıda rus dili “ünsiyyət vasitəsi kimi” sürətlə genişlənir!

Məsələ düşüncədədir, aşağılıq kompleksindədir, rus dilndə danışmaqla özünü daha “ali” göstərmək cəhdindədir!

Biriləri haqq etmədiyi bütün sosial imtiyazlara nail olub, “altını doldurandan” sonra indi də “başının dolu olduğunu” göstərməyə çalışır və rusca ilə: Və bu, yalnız təxmin etdiyiniz kateqoriyadan olanlara aid deyil, yeri səhv düşənlərin hamısına aiddir - Türkiyə kanalında “məşhur azərbaycanlı jurnalist və ekspert” kimi təqdim edilib, “İranla Suriyanın sərhədindən” danışan və İranla Suriyanın qonşu olmadığını bilməyən əbləhlər dəstəsinə qədər...

Ona görə Putin Azərbaycanı “rusdilli ölkə” adlandıra bilir!

Və ən maraqlısı da budur: Putinin bu sözü deməsindən bir sutka keçib, reaksiya yoxdur - sanki belə də olmalıdır!

Halbuki utanmaq lazım idi!

Azərbaycan dili 60-cı illərdə bu cür işğal olunmamışdı! O illərdə böyük bir yaradıcı nəsil bu dili bütün əzəməti ilə yaşadırdı!