Qədim Misirdə 5000 il əvvəl həyata keçirilən tükürpədən dəfn ritualı üzə çıxıb FOTO

Arxeoloqlar Qədim Misirdə 5000 il əvvəl yaşamış insanların məzarlarında təəccüblü və dəhşətli dəfn üsulları aşkar ediblər.

Turkustan.az xəbər verir ki, bu tapıntılar kəndlilərin ölümlə əlaqəsi, mənəvi inancları və dövrün ulduzları haqqında mühüm ipuçları verir.

Ən təəccüblü kəşflərdən biri Nil çayının sahilindəki Adaiima qəbiristanlığından bir gənc qızın kəşfi idi. Eramızdan əvvəl 3300-2700-cü illərə aid olan qızın sağ qolunun ölümündən sonra kəsildiyi məlum olub. Onun qol sümükləri çox güman ki, baltaya bənzər alətlə ayrılıb, əzələləri isə iti daşla (çaxmaq daşı bıçaq) kəsilib.

Bununla belə, dəfn hazırlayanlar kəsilmiş qolu bütöv görünməsi üçün ehtiyatla yerini dəyişdirmişdilər. Sağ əli ön qolunun yanına qoyulmuşdu. Təəccüblü olan qeyri-adi şəkildə əyilmiş sol qol idi, görünür, iki qolu ahəngdar göstərmək üçün nəzərdə tutulmuşdu.

Gənc qızın tabutu qış gündönümündə batan günəşlə düzülmüşdü və eyni zamanda səmanın ən parlaq ulduzu olan Siriusun doğan günəşinə yönəlmişdi. Mütəxəssislər hesab edirlər ki, bu dəfn Osiris və İsis mifinin ən qədim nümunəsi ola bilər. Rəvayətə görə, ilahə İsis Osirisin parçalanmış cəsədini yüksələn ulduz Siriusun altında yenidən birləşdirir. Bu, ölümü, dirçəlişi və universal nizamı simvollaşdırır.

Tədqiqatçılar süni intellekt və məlumatların təhlilindən istifadə edərək 74 hektar ərazidə 900-dən çox qəbri təhlil ediblər. Nəticələr göstərdi ki, həmin dövrdə qəbiristanlıq naxışlarında sosial sinif fərqləri və dini simvollar tədricən yaranıb.Yaxınlıqdakı digər qəbirlər də diqqət çəkir. Bir qadın bəzəkli zinət əşyaları və saxsı məmulatlarla basdırılmışdı, tabutu qış günəşinə tərəf yönəlmişdi. Başqa bir qadının məzarında mərasim əsası və bitki liflərindən hazırlanmış parik var idi. O da üzü yazın qürubuna baxaraq dəfn edildi.

Bu səmaya ahəngdar dəfn naxışları və simvolik əşyalar sonralar firon dövründə inkişaf edən Qədim Misir mifologiyasının əsaslarını təşkil etmiş ola bilər.

Əvvəllər astronomik olaraq düzülmüş bu qəbirlərin yanında bəzi qəbirlərin zamanla ucaldılması bu qəbirlərin dini və ya əcdad əhəmiyyətinə malik olduğunu göstərir.

Bəzi dəfnlərdə fil sümüyündən qayıq modelləri, xüsusi hazırlanmış tabutlar və ya uşağın sümüyünün böyüklərin sinəsinə yerləşdirilməsi kimi maraqlı detallar da var. Bu təfərrüatların mərhumla axirət həyatı arasında əlaqə rolunu oynadığı düşünülür.

Aytən Yaşar/ Turkustan.az