Qərb vahid mövqeyə gəlib: Ukraynanın ərazi bütövlüyü və suverenliyinə “zəhərli iynə” vurulur

Almaniya kanslerinin Ukraynanın ərazi güzəştlərini qəbul etdiyini açıqlaması Rusiya-Ukrayna müharibəsinin mümkün sonu ilə bağlı müzakirələri yenidən gündəmə gətirib.

Mövzu ilə bağlı Bakıvaxtı.az-a açıqlama verən politoloq Aqşin Kərimov bildirib ki, Rusiya-Ukrayna müharibəsinin tənzimlənməsi prosesində Birləşmiş Ştatlar öz rolunu müəyyənləşdirib və strateji məqsədlərinə ilk mərhələdə çatıb. Hər nə qədər ABŞ Rusiyaya qarşı mübarizə aparan tərəf kimi təqdim olunmağa çalışılsa da, bu, daha çox Moskvanın apardığı informasiya kampaniyasının nəticəsidir:

"Əslində isə Amerika Birləşmiş Ştatlar ardıcıl şəkildə öz strateji hədəflərinə doğru irəliləyir və Donald Tramp administrasiyası dövründə iqtisadi, siyasi və biznes elitaları arasında razılaşmaların əsas açarı Avropanın mərkəzində formalaşıb.
Bu baxımdan Almaniya həlledici və ya qərarverici ölkə deyil. Almaniya uzun müddət Rusiyayönlü siyasəti ilə tanınıb. Yalnız Merz hakimiyyətə gəldikdən sonra Berlin daha radikal xətt tərəfdarı kimi Rusiyaya qarşı mövqe sərgiləməyə başlayıb. Avropada əsas qərarverici mərkəz Böyük Britaniyadır. Fransa isə Böyük Britaniyanın verdiyi qərarlara real müqavimət göstərə bilmir və fərqli mexanizmlərlə Avropada öz hegemonluğunu qorumağa çalışır ki, bu da Paris üçün olduqca çətin prosesdir".

Politoloqun sözlərinə görə, Böyük Britaniya ilə Avropa İttifaqı arasında fikir ayrılıqları mövcud olsa da, onlar strateji müttəfiqdirlər. Böyük Britaniyanın strategiyası isə Ukraynanın ərazi bütövlüyü və suverenliyinin təmininə hesablanmayıb.

Müsahibimiz hesab edir ki, Böyük Britaniya ilə Çin arasında gələcəkdə müəyyən razılaşmalar və sövdələşmələr mümkündür:

“Bu, yaxın zamanda Venesuelada baş verən hadisələrlə də öz təsdiqini tapdı.

Venesuelada, xüsusilə regionda Venesuela ilə əlaqəli narkokartellərə qarşı Donald Trampın həyata keçirdiyi əməliyyatlar və bu qruplara endirilən zərbələr Böyük Britaniyanın maraqlarına uyğun deyildi. Bundan sonra London ABŞ ilə kəşfiyyat məlumatlarının mübadiləsinə müəyyən məhdudiyyətlər tətbiq etdi. Ardınca Çin də ABŞ-nin həmin əməliyyatlarını tənqid edən bəyanatlarla çıxış etdi".

Aqşin Kərimov: Artıq bu mərhələdə son qərar Volodimir Zelenskinindir

Politoloq bildirir ki, burada geosiyasi faktorlar mövcuddur. Onun sözlərinə görə, narkokartellərə qarşı aparılan əməliyyatların Böyük Britaniyanın maraqlarına zidd olması təsadüfi deyil. Bu məqamda Britaniya ilə Çin arasında dövlət səviyyəsində olmasa da, kriminal şəbəkələr üzərindən qurulan əlaqələrin mövcudluğu üzə çıxdı. Göründü ki, bu şəbəkələr dövlət siyasətlərinə təsir göstərə biləcək qədər güclüdür:

"Rusiya-Ukrayna münaqişəsini bütün istiqamətləri ilə anlamaq üçün proseslərə regional deyil, qlobal miqyasda baxmaq lazımdır. Artıq demək olar ki, Qərb Ukrayna məsələsində vahid mövqeyə gəlib. Lakin bu mövqe Ukraynanın ərazi bütövlüyü və suverenliyinə “zəhərli iynə” vurulması bahasına formalaşır".

A.Kərimov qeyd edib ki, bu strategiyanı ABŞ həyata keçirir və Avropanı ya inandıraraq, ya da təzyiq göstərərək öz planına cəlb edir. Burada əsas məqsəd böyük sərvətlərə nəzarət etmək və onların istismarında dominant mövqe qazanmaqdır. Hazırda ABŞ və Rusiya arasında aparılan danışıqlarda da əsas fikir ayrılığı məhz bu məsələ ilə bağlıdır:

"Ümumilikdə siyasi məsələlərdə müəyyən yaxınlaşmalar müşahidə olunsa da, sərvətlərin istismarı mövzusunda razılaşma hələ əldə olunmayıb. Almaniya kansleri də faktiki olaraq ABŞ və Rusiya arasında vasitəçi rolunda çıxış edərək bu planın qəbul edildiyini dolayısı ilə bəyan edir".

Politoloq bildirib ki, artıq bu mərhələdə son qərar Volodimir Zelenskinindir. O, referenduma getməklə öz mövqeyini gücləndirməyə çalışır. Lakin Ukrayna rəhbərliyinin mövqeyi olduqca zəifdir və real icra mexanizmlərindən məhrumdur. Rusiya da məhz bundan məharətlə istifadə edir.

Zeynəb Rzayeva