Qərbi azərbaycanlıların qayıdış hüququna növbəti beynəlxalq dəstək dövlətimizin möhtəşəm uğurudur ŞƏRH

Vakuumda (havasız və cazibə qüvvəsinin olmadığı məkanda)

ağlamaq mümkün deyil.

Çünki göz yaşı aşağı doğru hərəkət edə bilmir və gözdən yaş çıxmır

Bakı, 8 aprel, AZƏRTAC

Dolanışığını yaxşılaşdırmaq istəyən zəhmətkeş alman kəndlilərinin Tiflisdən Azərbaycanın Yelizavetpol, yəni, indiki Gəncə şəhərinə ilk kütləvi köçü 1819-cu ildə - Cənubi Qafqazda erməni dövlətinin izi, tozu olmadığı bir zamanda baş verib. Dəyərli alman xalqının diqqətinə çatdırmaq istəyirəm ki, almanlar ilk koloniyanın salınmasının 100 illiyini Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dövründə (1918-1920-ci illər) təntənə ilə qeyd ediblər.

Bu sözlər “Qərbi Azərbaycan milli-mədəni inkişaf” İctimai Birliyinin təsisçisi Aynur Seyidin “Qərbi azərbaycanlıların qayıdış hüququna növbəti beynəlxalq dəstək dövlətimizin möhtəşəm uğurudur” adlı məqaləsində yer alıb. AZƏRTAC məqaləni təqdim edir.

Gədəbəy misəritmə zavodlarının, Xanlar şampan şərabı müəssisəsinin əsasını Azərbaycanda yaşamış Simens qardaşları və Bakendorfun rəhbərlik etdiyi alman firmaları isə sənaye üsulu ilə ilk neft çıxaranlar olublar. Bir sözlə, alman koloniyaları azərbaycanlılarla inam və mehribanlıq şəraitində yaşayıblar. 1914-cü ildə Birinci Dünya müharibəsi başlayanda rus çarı I Nikolay Krım, Moldova, Şimali Qafqaz və Volqaboyunda yaşayan almanların Sibirə köçürülməsini əmr edib. Bu zaman sürgündən yalnız Gəncə quberniyasındakı almanlar Gəncə ictimaiyyətinin, xüsusən də Rəfibəyov qardaşlarının Qafqaz canişininin yanına gedərək almanlara zamin durmasından sonra can qurtara biliblər.

Uzun illər erməni millətçilərinin xalqımıza qarşı apardığı terror və soyqırımı siyasəti almanlara da təsirsiz ötüşməyib. Belə ki, 1905-ci ildən 1907-ci ilin avqustunadək “Daşnaksütyun” partiyasının Gəncədə yerli təşkilatının rəhbəri Koryun partiya silahdaşları Arutyunov qardaşları ilə birlikdə Helenendorf (Xanlar) almanlarını partiyanın xəzinəsinə xərac verməyə məcbur ediblər, şərab istehsalçısı olan Qurr bu məbləği ödəyə bilmədiyi üçün ermənilər tərəfindən qətlə yetirilib.

Amansız siyasətin davamı olaraq almanlar 1941-ci ilin sentyabrında Stalinin əmri, Mikoyanın təşəbbüsü ilə yenidən Sibirə və Qazaxıstana sürgün ediliblər. Sürgün olunan almanların evlərinə Mikoyanın havadarlığı ilə ermənilər yerləşdirilib. Mənbələr göstərir ki, 1941-ci ildə almanlar Xanlardan sürgün edilənədək rayon ərazisində bir nəfər də belə olsa erməni yaşamayıb. Almanlar sürgün olunduqdan sonra ermənilər həyasızcasına onlardan qalan bütün evləri zəbt ediblər. Hətta bu mənfur millət Azərbaycandakı almanlara “antisovetçi” damğası vuraraq onların bir hissəsinin güllələnməsinə nail olub.

Ermənilər 1915-ci ildəki “soyqırımı”nda bir milyondan çox erməninin qətl edildiyini söyləysələr də, tarixi faktlar bunu tamamilə təkzib edir. Rusiyanın dövlət arxivlərində saxlanılan sənədlərə baxsaq görərik ki, o zaman Osmanlı dövlətində cəmi 1 milyon 294 min 851 nəfər erməni qeydiyyata alınıb. Bu da Osmanlı ərazisində yaşayan ermənilərin əhalinin ümumi sayının 6,9 faizini təşkil etdiyini göstərir. Ermənilərə qarşı “soyqırımı” törədilməsi məsələsi tamamilə cəfəngiyatdır. Türkiyə ərazisində yaşayan və dünyanın müxtəlif ölkələrindən gələn xüsusi təlim görmüş ermənilər könüllü olaraq rusların tərəfinə keçərək türklərə qarşı döyüşüblər.

Erməni xalqı heç vaxt soyqırımına məruz qalmayıb. Əsil soyqrımı düz 33 il öncə - 1992-ci il aprelin 7-dən 8-nə keçən gecə baş verib. Kəlbəcər rayonunun 130 evdən ibarət Ağdaban kəndi ermənilər tərəfindən tamamilə yandırılıb və yer üzündən silinib. Kəndin 779 nəfər dinc sakininə işgəncələr verilib, 67 nəfər qətlə yetirilib, 8 nəfər 90-100 yaşlı qoca, 2 azyaşlı uşaq, 7 qadın diri-diri yandırılıb. Ermənilər Ağdabanın mədəniyyət abidələrini də məhv ediblər.

Həqiqi soyqrımının nə olduğunu, əslində, ermənilər çox yaxşı bilir. Əli qanlı bu millət tarixən Azərbaycan türklərinə qarşı dəfələrlə qətliyam törədib, milli etnos kimi bizi yer üzündən silməyə çalışıblar. Ermənilərin dəfələrlə soyqrımına məruz qoyduğu azərbaycanlıların mədəni, milli, eyni zamanda, siyasi hüquqları geri qaytarılmalı, vurulmuş maddi və mənəvi zərər ödənilməli, viran edilmiş torpaqlarımızın yenidən dirçəldilməsi, bununla bağlı təzminatların ödənməsi kimi onlarla məsələ beynəlxalq hüquq müstəvisində öz həllini tapmalıdır.

Bu günlərdə Qoşulmama Hərəkatının Parlament Şəbəkəsinin Özbəkistanın paytaxtı Daşkənd şəhərində keçirilmiş IV konfransında qəbul edilmiş Bəyannamədə Qərbi Azərbaycan İcmasının öz yurdlarına sülh yolu ilə, təhlükəsiz və ləyaqətli şəkildə qayıdış səylərinə dəstək göstərməsi olduqca qürurvericidir. Tarixən Özbək və Azərbaycan xalqlarını yaxın milli adət və ənənələr, ümumi dil qrupu, mədəniyyət və din birləşdirib. Dövrünün tanınmış alim və şairlərindən olan Əlişir Nəvainin də təbirincə desək, “dostun vəfasını onun sözündə durmasından bil!”.