Icma.az
close
up
RU
Qum və toz fırtınaları 330 milyon insana mənfi təsir edir

Qum və toz fırtınaları 330 milyon insana mənfi təsir edir

Icma.az, Azertag saytından verilən məlumata əsaslanaraq xəbər yayır.

Qahirə, 11 iyul, AZƏRTAC

Qum və toz fırtınaları 150 ölkədə 330 milyon insanın sağlamlığına və iqtisadiyyata mənfi təsir göstərir.

AZƏRTAC xəbər verir ki, bu, Ümumdünya Meteorologiya Təşkilatının dünən yaydığı hesabatda qeyd olunub.

Təşkilat bu problemin həlli üçün müşahidə, proqnozlaşdırma və erkən xəbərdarlıq sistemlərinin təkmilləşdirilməsinə ehtiyac olduğunu vurğulayıb.

Hesabatda deyilir ki, 2024-cü ildə havada orta illik toz konsentrasiyası 2023-cü ilə nisbətən bir qədər az olub. Buna baxmayaraq, bu məsələdə bölgələr üzrə ciddi fərqlər müşahidə edilib. Ən çox təsirlənən bölgələrdə 2024-cü ildəki havada toz konsentrasiyası 1981–2010-cu illər ərzində orta rəqəmdən daha yüksək olub. Hər il təqribən iki milyard ton qum və toz atmosferə daxil olur.

Dünya üzrə tozun 80 faizdən çoxu Şimali Afrika və Yaxın Şərqdəki səhralardan yaranır, qitələr və okeanlar üzərindən minlərlə kilometr məsafəyə daşına bilir.

İyulun 12-də qeyd olunacaq Qum və Toz Fırtınaları ilə Mübarizə üzrə Beynəlxalq Gün münasibətilə yayımlanan hesabatda vurğulanır ki, fırtınaların böyük bir hissəsi təbii olsa da, su və torpaq ehtiyatlarının qeyri-effektiv idarə olunması, quraqlıq və ekologiyanın pisləşməsi bu prosesin daha da artmasına səbəb olur. 2024-cü ildə əsas toz mənbəyi olan bölgələrin çoxunda konsentrasiyalar orta göstəricidən aşağı, tozun daşındığı bölgələrin çoxunda isə yuxarı olub.

Hesabatda göstərilir ki, tozun uzun məsafəyə daşındığı əsas bölgələr bunlardır: Qərbi Afrika ilə Karib hövzəsi arasında yerləşən tropik Şimali Atlantik okeanı bölgəsi, Cənubi Amerika, Aralıq dənizi, Ərəb dənizi, Benqal körfəzi və Çinin şərqi və mərkəzi hissəsi.

Təşkilatın Baş katibi Selest Saulo xəbərdarlıq edib ki, qum və toz fırtınaları milyonlarla insanın sağlamlığına və həyat keyfiyyətinə zərər vurur, hava və quru nəqliyyatında, kənd təsərrüfatı və günəş enerjisi istehsalında milyonlarla dollar itkiyə səbəb olur.

Ümumdünya Meteorologiya Təşkilatının və Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının yeni göstəricisinə görə, 2018–2022-ci illər arasında dünya əhalisinin təxminən yarısı – 3.8 milyard insan – ÜST tərəfindən müəyyən olunan təhlükəsizlik həddini aşan toz konsentrasiyalarına məruz qalıb. Bu, 2003–2007-ci illərlə müqayisədə 31 fazi artım deməkdir (o dövrdə bu rəqəm 2.9 milyard insan və ya 44.5 faiz idi). Hesabatda qeyd edilir ki, toza məruz qalma səviyyəsi bölgədən-bölgəyə fərqlənir. Belə ki, bəzi bölgələrdə bu, 5 ildə cəmi bir neçə gün, digərlərində isə bu müddət ərzində 1600 gündən (87 faiz) çox olub.

Hesabatda ABŞ-da aparılmış bir araşdırmaya istinadla bildirilib ki, yalnız Birləşmiş Ştatlarda 2017-ci ildə toz və külək səbəbi ilə yaranmış eroziya nəticəsində zərərin dəyəri 154 milyard dollar olub ki, bu da 1995-ci ildəkindən dörd dəfə çoxdur. Bu rəqəmə ailə təsərrüfatlarının zərərləri, məhsul itkisi, külək və günəş enerjisi istehsalındakı itkilər, tozların səbəb olduğu ölüm halları və səhiyyə xərcləri daxildir. Lakin hesabatda bildirilir ki, bu rəqəm real xərclərdən çox ola bilər, çünki tozun digər iqtisadi təsirləri – məsələn, insan xəstəlikləri, su dövranı, aviasiya və otlaq sahələrinin təsərrüfatı üzrə etibarlı qiymətləndirmələr mövcud deyil.

Şıxəli Əliyev

AZƏRTAC-ın xüsusi müxbiri

Qahirə

Sonrakı hadisələr barədə daha çox məlumat almaq üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:51
embedMənbə:https://azertag.az
archiveBu xəbər 11 İyul 2025 15:01 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Qarabağ la matçda adi vəziyyətdən qol buraxdıq Robbi Kin

26 Avqust 2025 21:16see229

Rusiya yanacaq ixracına qoyulan qadağanın müddətini uzadıb

26 Avqust 2025 02:36see227

Sevil Nuriyeva qətlə yetirilən həyat yoldaşından yazdı: Bu dünyadan ağzı oruclu köçdü FOTO

26 Avqust 2025 04:44see146

“Düşündüm ki, başqa yolum yoxdur” 55 yaşında tələbə oldu

26 Avqust 2025 16:18see146

“Qarabağ” yeni hücumçu aldı FOTO

25 Avqust 2025 22:12see138

Mançester Yunayted in futbolçusu La Liqaya qayıda bilər

25 Avqust 2025 20:22see138

Ərdoğan: Türkiyə terror probleminin aradan qaldırılması yolunda qətiyyətli addımlar atmağa davam edəcək

26 Avqust 2025 00:14see138

Dünyanın ən böyük narkokartelinin həmtəsisçisi günahını etiraf etdi

26 Avqust 2025 16:02see136

Bikinili fotoları ilə gündəm oldu FOTO

26 Avqust 2025 14:58see135

ABŞ İranın bu həmləsinin qarşısını aldı Tramp

25 Avqust 2025 21:46see133

Azərbaycan Macarıstanla süni intellekt sahəsində əməkdaşlığı müzakirə edib

26 Avqust 2025 17:40see132

Çin avtomobilləri hansı yanacaqla sürülməlidir? Yaranan problemlərin səbəbləri

27 Avqust 2025 00:13see131

“Atamı ilk dəfə idi ki, ağlayan görürdüm...”

26 Avqust 2025 16:01see128

Tramp: Rusiya Ukrayna məsələsinin asan olacağını düşünürdüm

25 Avqust 2025 21:16see128

Dünya Bankı yenidənqurma üçün Livana 250 milyon dollar kredit ayırır

27 Avqust 2025 00:25see128

“Bütün təzyiq variantları uğursuzluğa məhkumdur”

26 Avqust 2025 17:43see126

2026 cı ildə bəxti gətirməyəcək bürclər

25 Avqust 2025 23:59see125

Bu il məktəblər sentyabrın 20 i başlayacaq? DƏYİŞİKLİK GÖZLƏNİLİR

25 Avqust 2025 20:40see122

Xocalı sakinlərinə əkin üçün torpaq icarəyə verilib

27 Avqust 2025 12:17see121

ABŞ bayrağını yandıranlara 1 illik həbs cəzası Tramp qərarı imzaladı

25 Avqust 2025 22:11see112
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri