Icma.az
close
up
RU
Regionlarda özəl məktəblər niyə yoxdur? AÇIQLAMA

Regionlarda özəl məktəblər niyə yoxdur? AÇIQLAMA

Icma.az, Metbuat saytından verilən məlumata əsaslanaraq xəbər yayır.

Azərbaycanda özəl təhsil müəssisələrinin sayı ümumi təhsil sistemi ilə müqayisədə çox aşağı azdır. 2023-2024-cü tədris ilinin əvvəlində təqdim olunan statistik məlumatlara görə, ölkədə 4 422 ümumi təhsil müəssisəsi fəaliyyət göstərir ki, bunların yalnız 34-ü özəl məktəblərdir. Bu məktəblərin böyük əksəriyyəti paytaxt Bakıda yerləşir, bölgələrdə isə özəl təhsil müəssisələrinin sayı olduqca məhduddur.

Müqayisə üçün qonşu Gürcüstanın statistikasına nəzər yetirsək, Gürcüstanda fəaliyyət göstərən 2 296 təhsil müəssisəsinin 210-u özəl məktəbdir. Bu, ölkədəki ümumi məktəblərin təxminən 10%-ni təşkil edir. Azərbaycanda isə həmin göstərici xeyli aşağıdır.

Məsələ ilə bağlı millət vəkili Ceyhun Məmmədov Metbuat.az-a açıqlamasında bildirib ki, dövlət təhsil müəssisələrinin inkişafına verilən dəstək özəl təhsil müəssisələrinə də göstərilməlidir:

“Bu gün dövlət təhsil müəssisələrinin inkişafı üçün müəyyən addımlar atır. Lakin əsasən bölgələrdə dövlət təhsil müəssisələri ilə bağlı rasionallaşma və optimallaşma məsələlərinə ehtiyac var. Hesab edirəm ki, bölgələrdə özəl məktəblərin yaradılmasını təşviq etmək lazımdır. Rasionallaşma həyata keçirmək istəyiriksə, bu, əsas istiqamətlərdən biri olmalıdır. Bununla yanaşı, özəl təhsil müəssisələri də bu məsələdə məsuliyyət daşıyırlar”.

Ceyhun Məmmədov qeyd edib ki, gələcəkdə dövlətin özəl bağçaları qismən maliyyələşdirdiyi kimi, özəl məktəblərin də maliyyələşdirilməsini nəzərdən keçirmək olar:

“Hazırda dövlətin maliyyə yükü böyükdür və bəzi layihələrin həyata keçirilməsi çətinlik yaradır. Bu səbəbdən dövlət qurumları ilə yanaşı, özəl sektorun da bu sahəyə maraq göstərməsi vacibdir. Dövlət və özəl sektor arasında əməkdaşlıq yolu ilə bölgələrdə özəl məktəblərin yaradılması həm təhsil sahəsində keyfiyyətin yüksəldilməsinə, həm də bölgələrin inkişafına mühüm töhfə verə bilər”.

S.C.Pişəvəri adına Respublika Humanitar Fənlər Gimnaziyasının direktor müavini Günel Vahabzadə Metbuat.az-a açıqlamasında bu problemi bir neçə istiqamətdən izah edib:


“Bölgələrdə əhalinin gəlir səviyyəsi şəhərlərə nisbətən aşağıdır. Bu da özəl məktəblərə tələbi olan valideynlərin maliyyə imkanlarını məhdudlaşdırır. Sahibkarlar üçün bölgələrdə investisiya etmək riskli görünə bilər. Çünki oradakı əhalinin gəlir səviyyəsinin aşağı olması, özəl təhsilin əlçatanlığını azaldır. Ümumiyyətlə, maliyyə çətinlikləri səbəbilə bölgələrdə özəl məktəblərə maraq şəhərlərə nisbətən çox azdır”.

Günel Vahabzadə hesab edir ki, özəl məktəblərin açılması üçün yüksək standartlar, infrastruktur və müəllim resurslarına olan tələblər sahibkarlara əlavə yük yaradır. Bu, keyfiyyətli təhsilin təmin olunması üçün böyük maliyyə qoyuluşu tələb edir.

“Bəzi bölgələrdə məktəb tikmək üçün lazımi şərait və infrastrukturların olmaması, bu sahəyə sərmayə yatırmaq istəyən sahibkarları çətinliklərlə üz-üzə qoyur. Rəqəmsal resurslara və müasir texnologiyalara çıxışın məhdudluğu bölgələrdə təhsil keyfiyyətinə mənfi təsir göstərir. Dövlət subsidiyaları və sahibkarlar üçün xüsusi kredit proqramları özəl məktəb açmaq üçün motivasiyanı artırar. Bununla yanaşı, qrant dəstəklərinin verilməsi də məktəblərin maliyyə yüklərini azaltmağa kömək edə bilər.

Müəllimlər üçün xüsusi təlim və peşəkar inkişaf proqramları təşkil olunmalıdır. Həmçinin özəl məktəblərdə işləyən müəllimlərə əlavə maliyyə stimulları tətbiq edilməlidir ki, bu sahədə peşəkarların sayı artsın”.

Günel Vahabzadə qeyd edib ki, yeni açılan özəl məktəblərə ilkin maliyyə dəstəyi verilməsi onların inkişaf etməsini təmin edə bilər. Bu fondlar həmçinin bölgələrdə iqtisadi aktivliyin artmasına və yeni iş yerlərinin yaradılmasına töhfə verəcək:

"Konfranslar vasitəsilə uğurlu məktəb rəhbərləri öz təcrübələrini paylaşa bilər, bu isə yeni metodların və ideyaların yayılmasına şərait yaradar. Panel müzakirələri və seminarlar vasitəsilə təhsil sahəsində innovasiyalar genişlənər. Pilot layihələr vasitəsilə ilkin addımlar test edilməli, bu təşəbbüslərin təsiri tədqiqatlarla qiymətləndirilməlidir. Bölgələrdə özəl məktəblərin inkişafı həm təhsil sahəsinə, həm də yerli iqtisadiyyata böyük fayda verəcək”.

Təhsil eksperti Elçin Əfəndi də düşünür ki, bölgələrdə özəl təhsil müəssisələrinin sayının az olmasının əsas səbəbləri həm iqtisadi, həm də idarəetmə ilə bağlı problemlərdən qaynaqlanır:


“Bölgələrdə özəl təhsil müəssisələrinin sayı demək olar ki, yox səviyyəsindədir. Bəzi böyük rayonlarda belə özəl təhsil müəssisələrinin olmaması bu sahədə ciddi problemlərin mövcudluğunu göstərir. Dövlət özəl sahibkarlığa müəyyən dəstək göstərsə də, bürokratik maneələr bu prosesin qarşısını alır. Bunun nəticəsində sahibkarlar təhsil müəssisələrinin yaradılmasına maraq göstərmirlər”.

Ekspertə görə, bölgələrdə əhalinin gəlir səviyyəsinin aşağı olması da sahibkarların bu sahədə investisiya etməsinə mane olur:

“Sahibkarlar xüsusən bölgələrdə əhalinin iqtisadi vəziyyətini nəzərə alaraq özəl məktəb layihələrinə maraq göstərmirlər. Bununla belə, dövlət tərəfindən daha geniş dəstək proqramları tətbiq olunsa, bu sahədə inkişaf mümkündür. Elm və Təhsil Nazirliyinin təşəbbüsü ilə bəzi özəl təhsil müəssisələrində şagirdlərin təhsil haqqının bir hissəsinin dövlət tərəfindən qarşılanması üçün maliyyə vəsaiti ayrılıb. Bu, əhəmiyyətli bir addımdır və bölgələrdə də tətbiq olunsa, özəl məktəblərin yaradılması üçün zəmin yarana bilər”.

Azərbaycanda fəaliyyət göstərən təhsil müəssisələrinin sayı 1 400-dən çox olsa da, onların yalnız məhdud bir hissəsi, yəni 150-160-ı özəl məktəblərdir. Paytaxt Bakıda belə özəl təhsil müəssisələrinin sayı çox azdır. Bölgələrdə isə bu rəqəm demək olar ki, yox səviyyəsindədir. Elçin Əfəndi qeyd edib ki, iri şəhər və rayon mərkəzlərində belə özəl məktəblərin yaradılması həm əhalinin ehtiyaclarını qarşılayar, həm də şagird sıxlığının azaldılmasına kömək edər.

“Özəl təhsil müəssisələrinin yaradılması sağlam rəqabət mühitinin formalaşması və təhsil sahəsində keyfiyyətin yüksəlməsi üçün vacibdir. Bu məsələni dövlət səviyyəsində təşviq etmək və sahibkarlara geniş dəstək vermək lazımdır. Mövcud bürokratik maneələrin aradan qaldırılması ilə yanaşı, dövlətin maliyyə dəstəyi sahibkarların bu sahədə daha fəal iştirakını təmin edə bilər. Bu yanaşma bölgələrdə özəl təhsil müəssisələrinin inkişafına zəmin yaradacaq və ümumilikdə təhsil sektorunun daha da güclənməsinə səbəb olacaqdır”.

Gülbəniz Hüseynli / Metbuat.az

Məqalə Medianın İnkişafı Agentliyinin (MEDİA) maliyyə dəstəyi ilə “Elmi-kütləvi, mədəni-maarif, təhsil proqramlarının hazırlanması” mövzusu üzrə hazırlanmışdır.


Ən son xəbərləri və yenilikləri almaq üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:145
embedMənbə:https://metbuat.az
archiveBu xəbər 13 Dekabr 2024 20:10 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

TƏCİLİ: Metroya giriş bağlandı Nə baş verir?

19 Oktyabr 2025 04:03see258

Pezeşkian bu türk ölkəsinə səfər edəcək

19 Oktyabr 2025 02:00see236

Trampdan sonra Vens də İsrailə gedir

18 Oktyabr 2025 16:58see176

Gürcüstandan çıxarılan Azərbaycan vətəndaşlarının sayı açıqlanıb

18 Oktyabr 2025 20:59see168

“Bu gün layiq olduğumuz qələbə əldə etdik”

19 Oktyabr 2025 19:14see166

“Xocalı Balı” ilk dəfə bal yarmarkasında alıcılara təqdim olunub REPORTAJ

18 Oktyabr 2025 14:09see153

Qızıl altı min dollara qədər bahalaşa bilər

18 Oktyabr 2025 15:58see151

Abakar Abakarov İstanbulda ölü tapıldı

18 Oktyabr 2025 19:41see136

Azərbaycanın “AI 92” markalı benzini idxal və ixrac etdiyi ölkələr SİYAHI

18 Oktyabr 2025 17:24see133

Sarıkökün bu faydalarını çoxları bilmir

20 Oktyabr 2025 07:01see129

Yəmən sahillərində tanker partladı: 24 ekipaj üzvü...

19 Oktyabr 2025 01:17see128

İspaniya La Liqası: Real Madrid səfərdən 3 xalla qayıdır

20 Oktyabr 2025 01:12see127

Həkimlər soyuq mövsümdə immuniteti gücləndirməyin yollarını açıqlayıblar

19 Oktyabr 2025 07:43see126

Tbilisidəki son etirazlara görə 14 nəfər saxlanıldı

19 Oktyabr 2025 18:49see125

Yer kürəsində oktyabr ayının üçüncü maqnit qasırğası başlayıb

19 Oktyabr 2025 04:50see125

Rəştdən Həştərxana birbaşa uçuşlar başladı

19 Oktyabr 2025 19:10see124

Əməliyyat otaqlarında niyə yalnız yaşıl və mavi geyimlərə icazə verilir?

19 Oktyabr 2025 04:05see124

Netanyahudan Rəfah keçid məntəqəsinin açılması barədə məlumata REAKSİYA

19 Oktyabr 2025 00:16see123

Ferhat Göçer Bakıda!

18 Oktyabr 2025 17:07see121

Bu məktəbdə pul yığımı, qohumbazlıq və intizamsızlıq iddiaları KONKRET

18 Oktyabr 2025 19:48see119
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri