Rövşən Abdullaoğlu: Ana dilimizin ahəngdarlığını və fonetik normalarını qorumaq vacibdir

Bakı, 14 noyabr, Günel Alıyeva, AZƏRTAC

Azərbaycan dilinin saflığını qorumaq çox vacibdir, çünki o, təkcə ünsiyyət vasitəsi deyil, həm də milli kimliyimizin və şüurumuzun əsas dayağıdır.

Bu barədə AZƏRTAC-ın müxbirinə müsahibəsində yazıçı Rövşən Abdullaoğlu bildirib.

Onun sözlərinə görə, istənilən xalqın dili onun tarixi yaddaşını, düşüncə tərzini, mədəniyyətini, folklorunu və xarakterini əks etdirir.

“Dilini itirən xalq özünüdərki, daxili aləmini hiss etməsini, mədəni baxışlarını və nəticədə milli mahiyyətini itirir. Dilin yox olması kimliyin, tarixin və köklərin itirilməsi deməkdir”, - deyə yazıçı vurğulayıb.

Müasir texnologiyanın və sosial şəbəkələrin yad leksikonunun nitqimizə təsirini artırdığını qeyd edən R. Abdullaoğlu əlavə edib ki, başqa dillərdən gələn sözlər danışıq praktikamıza asanlıqla daxil olur və kök salır, sonra isə ədəbiyyata sirayət edir. O, bununla bağlı həmin prosesi diqqətdən kənarda qoymamağın və ana dilinin ahəngdarlığını və fonetik normalarını qorumağın vacibliyini vurğulayıb.

Nasir daha sonra qeyd edib: “Rəssam üçün boyalar və fırçalar kimi, dil də yazıçının yaradıcı bir vasitəsidir. Məhz buna görə də yazıçılar təbii dil üslubuna əmələ etməyə çalışır və yerli leksikaya güvənirlər. Lakin müasir nitq mühiti müəllifləri gündəlik nitqdə artıq möhkəm kök salmış ifadələrdən, o cümlədən jarqon və alınma sözlərdən istifadə etməyə məcbur edir. Biz iki vəzifə arasında qalmışıq: dilin saflığını qorumaq və eyni zamanda ideyanı oxucu üçün başadüşülən şəkildə çatdırmaq. Bu, müasir yazıçılar üçün ən böyük çətinliklərdən biridir. Balans yaratmağa çalışan müəllif mətnin köhnəlmiş üslubda qəbul edilməməsi üçün həm alınma sözlərin həddindən artıq istifadəsindən, həm də həddindən artıq arxaik leksikondan çəkinir. Əgər yeni bir ideyanın Azərbaycan dilində dəqiq ekvivalenti yoxdursa, yazıçılar dilin ruhuna uyğun yeni bir söz və ya ifadə yaratmağa üstünlük verirlər”.

Yazıçı xarici ədəbiyyatın təsirini də çətinliklərdən biri hesab edir. “İngilis, türk və ya rus üslublarına öyrəşmiş oxucular bəzən Azərbaycan mətnlərini çətin və ya tanış olmayan kimi qəbul edirlər. Zehin başqa bir dilin strukturuna uyğunlaşanda, yerli ədəbiyyat mürəkkəb görünə bilər”, - deyə o izah edib.

Yazıçının fikrincə, ayrı bir problem sosial medianın təsiridir. “TikTok”, “Instagram” və digər platformalar Azərbaycan ədəbi dilinin təbii strukturuna uyğun olmayan hibrid, sadələşdirilmiş bir üslub yaradır. Getdikcə daha çox insan bu çərçivədə düşünməyə başlayır və bu, ənənəvi ədəbiyyatla yeni nəsil oxucular arasındakı uçurumu genişləndirir. Bu gün yazıçılar klassik ədəbi normalarla müasir cəmiyyətin danışdığı dil arasında körpü qurmağa məcburdurlar. Sosial media dövründə formalaşan oxucu kütləsi ilə əlaqəni qoruyarkən, ana dilinin ruhuna sadiq qalmaq vacibdir”, - deyə R. Abdullaoğlu sözlərini yekunlaşdırıb.