Rusiya Monqolustan bazarından sıxışdırılır

Pekin monqol kömürünün alışını artırır və Rusiyanı regional ticarətdən sıxışdıraraq yeni marşrutlara sərmayə qoyur. Çin Monqolustanda iqtisadi təsirini sürətlə genişləndirir, kömür alışını kəskin artırır və yeni logistik marşrutları maliyyələşdirir. Ulan-Batorun ixracatında Çinin payı artıq 90%-i keçib, Rusiyanın iştirakı isə demək olar ki, yox olub və Mərkəzi Asiyada hakimiyyətin dəyişməsindən xəbər verir. "Səs" qəzetinin xəbərinə görə, bu barədə Ukrayna Xarici Kəşfiyyat Xidməti məlumat yayıb.

Monqolustan bu il Çinə kömür ixracını təxminən 20% artırmağı planlaşdırır. Hökumətin proqnozlarına görə, satışlar 100 milyon tona çataraq, artıq ölkənin ÜDM-nin təxminən 12%-ni təşkil edən resurs sektorunu gücləndirəcək. Hökumət həmçinin təsdiqlənmiş neft ehtiyatlarının 33,4 milyard ton olduğunu bəyan edir, lakin kömür Monqolustanın ən likvid ixracatı olaraq qalır.

Artımı dəstəkləmək üçün hər iki ölkə infrastruktur layihələrini təşviq edir: Çin və Monqolustan Qaşun-Suxait və Qançi-Modu arasında yeni dəmir yolu xəttinin tikintisinə dair razılığa gəliblər. Pekin eyni zamanda Ganchi-Modu keçidinə öz yanaşmasını inkişaf etdirir. Bu layihələr Monqolustan kömür ixracını ildə 165 milyon tona çatdıra bilər ki, bu da dünyanın ən böyük polad istehsalçısı olan Çin üçün xüsusilə vacibdir.

Nazirlik Pekinin Monqolustanın xarici ticarətində üstünlüyünün sürətlə artdığını qeyd edib. Hazırda Monqolustan ixracının 90%-dən çoxu Çin bazarına gedir, 2022-ci ildə bu rəqəm 64% idi. Müqayisə üçün, ikinci ən böyük ölkə olan İsveçrə Monqolustan ixracının yalnız 5,6%-ni alır.

Öz növbəsində, yaxın vaxtlara qədər əsas qonşu tərəfdaş olan Rusiya faktiki olaraq öz rolunu itirib. Onun Ulan-Batorun ixracatındakı payı 0,5%-ə qədər azalıb ki, bu da regionun geoiqtisadi tarazlığının dəyişməsini və Moskvanın Monqolustan bazarından tədricən sıxışdırılmasını əks etdirir.

"Monqolustanın Çindən artan ticarət asılılığı iqtisadi prioritetlərin dərin transformasiyasına və Pekinin aktiv ekspansiyası fonunda Rusiyanın təsirinin zəifləməyə davam etdiyi Mərkəzi Asiyada güc mənzərəsinin yenidən formalaşmasına sübutdur", - SZRU yekunlaşdırıb.

Xatırladaq ki, Ukraynada üç il davam edən müharibədə ilk dəfə 2025-ci ildə başlayan Rusiya-Çin ticarətində azalma sürətlənməkdə davam edir.

V.VƏLİ