Icma.az
close
up
RU
“Səssiz ölən” böyrəklər Bu bəladan əziyyət çəkən xəstələrin sayı niyə ARTIR?

“Səssiz ölən” böyrəklər Bu bəladan əziyyət çəkən xəstələrin sayı niyə ARTIR?

Icma.az, Bizim media portalına istinadən məlumat yayır.

Nefroloqların belə bir deyimi var, “böyrəklər səssizcə ölür”.
Bir neçə gün öncə aktyor Azər Baxşəliyevin qəfil vəfatı bunun  doğru olduğunu bir daha təsdiqlədi.
Bu bəla daha öncə də bir çox tanınmış şəxsin ölüm səbəbi olub. Xalq artisti Aftandil İsrafilov, Filologiya elmləri doktoru Nizami Xudiyev, meyxanaçı Elnur Valeh və digər tanınmışlar da bu “səssiz bəla”nın qurbanlarındandır.
 

MÖVZU İLƏ BAĞLI:
“Böyrək çatışmazlığının əsas səbəbi içdiyimiz sudur” – Uroloqdan SENSASİON AÇIQLAMA


Xəstələrin sayı niyə artıb?
Bəs, son zamanlar bu xəstəlikdən əziyyət çəkənlərin sayının artması nə ilə əlaqədardır?
Mövzu ilə bağlı Bizim.Media-ya danışan tanınmış transplant nefroloq Elnur Fərəcovun fikrincə, son zamanlar böyrək xəstəliyi olan insanların sayının artması nəinki bizdə, bütün dünyadada müşahidə olan bir tendensiyadır. Bu, ilk növbədə şəkərli diabeti və yüksək arterial təzyiqi olan xəstələrin artımı ilə bağlı ola bilər.
Digər tərəfdən isə, bu, hemodializ müalicəsi alan xəstələrin artımı ilə əlaqələndirilir. Halbuki dializ xəstələrinin sayının artması yalnız böyrək xəstələrinin sayının artması deyil, dializ qəbul edən xəstələrin əvvəlki illərlə müqayisədə daha uzunömürlü olması ilə də əlaqəlidir.
Xəstəliyin yaranma səbəbi nədir və kimlər risk qrupundadır?
Elnur həkimin sözlərinə görə, səbəblər çox müxtəlifdir: “Böyrəklərin fəaliyyətini pozan və xroniki iltihablaşmasına gətirən hər hansı bir xəstəlik böyrəklərin xroniki xəstəliyinə səbəb ola bilər. Bu əlbəttə ki, ilk növbədə şəkərli diabet və onun ən ilkin fəsadlarından sayılan diabetik nefropatiyadır.
Yüksək arterial təzyiqin nəticəsində yaranan hipertansif nefropatiya, fərqli tipli xroniki qlomerulonefritlər, kəskin gedişatlı vaskulitlər və başqa birincili və ya ikincili autoimmun xəstəliklər də bunu yaradan səbəblərrdəndir. Xroniki pielonefrit, böyrək daş xəstəliyi və başqa müxtəlif səbəbli olan xroniki sidik yollarının infeksiyaları zamanında düzgün müalicə olmadığı təqdirdə böyrəklərin xroniki xəstəliyi ilə nəticələ bilər.
Böyrəklərin polikistoz xəstəliyi və Alport sindromu kimi bəzi irsi patologiyalarda böyrəklərin fəaliyyətini pozulmasına gətirir. Əlavə olaraq, neftoksik təsiri olan dərman preparatlarının düzgün olmayan qaydada gəbulu da xroniki böyrək xəstəliyi ilə nəticələnə bilər. Qeyd olunan xəstəlikləri mövcüd olan və ən önəmlisi həkim nəzarətində olmayan insanlar risk qrupunda olanları təşkil edir”.
Həkim qeyd edib ki, əfsuslar olsun ki, əksər hallarda başlanğıcda ciddi şikayətlər müşahidə olunmur və bir qrup xəstələrdə çox irəli mərhələdə böyrək çatışmazlığı aşkar olunur:
“İlkin simptomlardan arterial təzyiqin yüksəlməsi və aşağı ətraflarda ödemlərin olmasını kimi qeyd etmək olar. Əlavə olaraq, günlük sidiyə getmədə dəyişiklər, gecələr tez-tez getmə və ya getmə zamanı yanma, göynəmə olması kimi şikayətlər əmələ gəlir. Halsızlıq, iştahsızlıq, ürəkbulanma, tənginəfəslik, qaşınma və aşağı ətraflarda olan gicolmalar kimi simptomlar daha sonraki mərhələdə olan xəstələrdə müşahidə olunur”.
Bu şəxslərə böyrək köçürülə bilməz!
“Kimlərə böyrək köçürülmür, yaxud hansı halda imtina edilə bilər” sualını isə həkim belə cavablayıb:
Transplantasiya üçün əks göstəriş onkoloji xəstəlikdir. Xəstələr orqan nəqli üçün müəyyən dərman preparatları gəbul edirlər, bu isə onkoloji xəstəliyin daha da şiddətlənməsinə gətirib çıxara bilər.
Bir məqam da var, yuxarı yaş həddində olan xəstələrdə, yaxud onların yaxınlarında şəkərli diabet varsa, onlar da transplantasiya oluna və ya donor ola bilməzlər kimi yalnış fikirlərdə olan insanlarımız var. Onlara demək istəyirəm ki, yaxşı olar ki, transplantasiya ilə bağlı istənilən məlumatı təsadüfi adamlardan deyil, bu sahə üzrə təhsil almış mütəxəssislərdən əldə etsinlər”.
Həkim bildirib ki, böyrək nəqli hazırda ödənişsizdir və İcbari Tibbi sığorta ilə qarşılanır:
“Donorların uyğun olub-olmaması məsələsi Səhiyyə Nazirliyinin nəzdindəki Transplatasiya Koordinasiya Mərkəzində təyin edilir. Donor olmaz istəyənlər ora müraciət edir, daha sonra məsələnin hüquqi tərəfi həll edilir. Donorlar qan və ya hüquqi qohumluğu olan insanlar, yaxud da könüllü şəxslər ola bilər”.
Meyitdən orqan nəqlinə başlanılmalıdır
Elnur Fərəcov onu da bildirib ki, mərkəzdə bir ildə 150 nəfərə böyrək köçürülə bilər. Amma bu il həmin rəqəm tamamlanmayıb:
“İl ərzində hardasa 110-120 nəfərə böyrək köçürülüb. Çünki donor tapmaq məsələsi o qədər də asan deyil. Bunun üçün Azərbaycanda meyit orqan transplatasiyası başlamalıdır. Dializdə 4000, 4200-ə qədər böyrək çatışmazlığının son mərhələsində - hemodializdə olan xəstələr var. Onların bir qismi də transplatasiya olmaq istəyirlər. Amma donor olmadığı üçün əməliyyat oluna bilmirlər. Onların yeganə şansı meyit orqanları, yəni beyni ölmüş xüsisi biondur. Bu, təmənnasız, ailə üzvlərinin bağışlaması ilə həyata keçirilə bilər.
Çox yaxşı olardı ki, media qurumları da bu xeyirxah işdə Orqan Donorluğu və Transplantasiyası üzrə Koordinasiya Mərkəzinə dəstək versinlər”.
Rəna Cumaqızı, Bizim.Media

Hadisənin gedişatını izləmək üçün Icma.az saytında ən son yeniliklərə baxın.
seeBaxış sayı:118
embedMənbə:https://bizim.media
archiveBu xəbər 10 Yanvar 2025 15:01 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

TƏCİLİ: Metroya giriş bağlandı Nə baş verir?

19 Oktyabr 2025 04:03see271

Pezeşkian bu türk ölkəsinə səfər edəcək

19 Oktyabr 2025 02:00see248

“Bu gün layiq olduğumuz qələbə əldə etdik”

19 Oktyabr 2025 19:14see180

Bakının bir çox yollarında nəqliyyatın sıxlığı müşahidə olunur SİYAHI

20 Oktyabr 2025 08:25see173

Gürcüstandan çıxarılan Azərbaycan vətəndaşlarının sayı açıqlanıb

18 Oktyabr 2025 20:59see169

Abakar Abakarov İstanbulda ölü tapıldı

18 Oktyabr 2025 19:41see136

Rəştdən Həştərxana birbaşa uçuşlar başladı

19 Oktyabr 2025 19:10see136

Sarıkökün bu faydalarını çoxları bilmir

20 Oktyabr 2025 07:01see132

Yəmən sahillərində tanker partladı: 24 ekipaj üzvü...

19 Oktyabr 2025 01:17see128

Tramp görüşü zamanı daim Zelenskiyə söyüş söyürdü

19 Oktyabr 2025 23:19see128

İspaniya La Liqası: Real Madrid səfərdən 3 xalla qayıdır

20 Oktyabr 2025 01:12see127

Netanyahudan Rəfah keçid məntəqəsinin açılması barədə məlumata REAKSİYA

19 Oktyabr 2025 00:16see127

Yer kürəsində oktyabr ayının üçüncü maqnit qasırğası başlayıb

19 Oktyabr 2025 04:50see127

Tbilisidəki son etirazlara görə 14 nəfər saxlanıldı

19 Oktyabr 2025 18:49see126

Əməliyyat otaqlarında niyə yalnız yaşıl və mavi geyimlərə icazə verilir?

19 Oktyabr 2025 04:05see126

Həkimlər soyuq mövsümdə immuniteti gücləndirməyin yollarını açıqlayıblar

19 Oktyabr 2025 07:43see126

Bu məktəbdə pul yığımı, qohumbazlıq və intizamsızlıq iddiaları KONKRET

18 Oktyabr 2025 19:48see122

Luvr muzeyində Azərbaycan nəfəsi: Parisdə gənc rəssam Diana Quliyevanın əsərləri sərgilənir Foto

19 Oktyabr 2025 09:10see121

“Ramiz Mehdiyevin qurduğu şəbəkənin bütün üzvləri ifşa olunacaq”

18 Oktyabr 2025 23:45see120

Ərdoğandan Şimali Kiprdə keçirilən prezident seçkilərinin ilkin nəticələrinə reaksiya

20 Oktyabr 2025 00:57see119
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri