“Seyid Əzim Şirvani: folklorik düşüncə və klassik bədii interpretasiya” mövzusunda elmi sessiya keçirilib

Bakı, 30 iyun, AZƏRTAC

AMEA-nın Folklor İnstitutunda “Seyid Əzim Şirvani: folklorik düşüncə və klassik bədii interpretasiya” mövzusunda elmi sessiya keçirilib. Elmi sessiya XIX əsr Azərbaycan ədəbiyyatının görkəmli nümayəndəsi, şair və maarifçi Seyid Əzim Şirvaninin anadan olmasının 190 illiyinə həsr edilib.

Bu barədə AZƏRTAC-a Folklor İnstitutundan məlumat verilib. Tədbiri açan institutun direktoru filologiya elmləri doktoru Hikmət Quliyev Azərbaycan Respublikası Prezidentinin “Seyid Əzim Şirvaninin 190 illiyinin qeyd edilməsi haqqında” 2025-ci il 4 aprel tarixli Sərəncamının icrası çərçivəsində keçirilən elmi sessiyanın əhəmiyyətindən söz açıb. Alim qeyd edib ki, Azərbaycan mədəniyyəti tarixində Seyid Əzim Şirvani bir tərəfdən klassik ənənələri yaşadan qüdrətli şair, digər tərəfdən isə yeniliyə açıq, ictimai mövqeyə malik böyük maarif xadimi kimi xüsusi yerə sahibdir. Odur ki, Seyid Əzim Şirvani yaradıcılığını təhlil edərkən təkcə qəzəllərdəki mənəvi gözəlliyin tərənnümünü deyil, həm də dövrün ictimai-siyasi hadisələrinə kəskin münasibət bildirən satiraları diqqət mərkəzində saxlamaq lazımdır.

Seyid Əzim Şirvani yaradıcılığı kontekstində folklor və yazılı ədəbiyyat münasibətlərinə nəzər yetirən H.Quliyev qeyd edib ki, bəzən folklorşünaslar özləri belə mövzulara ədəbiyyatşünaslıq prizmasından yanaşmaqla hər hansı bir şair və ya yazıçının əsərlərində sadəcə olaraq folklordan qaynaqlanan obraz, motiv, süjet və ya dil elementlərini təhlil etməklə kifayətlənirlər: “Lakin nəzərə alınmalı ən mühüm məqamlardan biri, bəlkə də birincisi, folklorda ifadə olunan kollektiv qeyri-şüuri yaradıcılıqla yazılı ədəbiyyatda öz əksini tapan fərdi şüuri mövqe və münasibətin fərqləndirilməsidir. Folklor faktları performansda dəyişən, dinamik xarakterə malik mətnlər olmaqla ənənəviliyi, kollektivliyi və variantlılığı özündə ehtiva edir. Lakin yazılı ədəbiyyatın özəlliyi və xüsusi dəyəri onun fərdiliyi, orijinallığı, bənzərsizliyi ilə ölçülür. Bu baxımdan bizim folklorşünas kimi Seyid Əzim Şirvani yaradıcılığına yanaşmamız məhz bugünkü tədbirin adında ifadə olunub: “folklorik düşüncə və klassik bədii interpretasiya”. Bu yanaşmanı şairin yaradıcılığının hər məqamında axtarmaq mümkündür. Seyid Əzim Şirvani Azərbaycan sosio-mədəni mühiti içərisində yetişməklə folklorik düşüncəyə – sosial stereotiplərə və mental dəyərlərə sahibdir, lakin onun yaradıcılığı, həm də bədii interpretasiyadır”.

Çıxışının sonunda H.Quliyev Folklor İnstitutunda gələcəkdə də folklor və yazılı ədəbiyyat münasibətlərinə həsr olunmuş araşdırmalarda folklorşünaslıq rakursunun gücləndirilməsinin vacibliyini qeyd edib.

Elmi sessiyada “Seyid Əzim Şirvani yaradıcılığında ruhani institutu və satirik üslub”, “Seyid Əzim Şirvaninin hekayətlərində lətifə süjetləri”, “Folklor və klassik ədəbiyyat aspektindən Seyid Əzim Şirvani yaradıcılığına baxış”, “Seyid Əzim Şirvaninin qəzəllərində mifoloji obrazlar”, “Seyid Əzim Şirvaninin təmsillərində xalq müdrikliyinin təcəssümü” mövzularında məruzələr dinlənilib.