Son mənzilə yola düşmək niyə BAHALIDIR...

Azərbaycanda vəfat edən şəxsin dəfni ilə bağlı xərclər ailələr üçün ciddi maliyyə yükünə çevrilib. Rəsmi olaraq qəbir yerləri pulsuz təqdim edilsə də, praktikada belə deyil. 

Belə ki, 2018-ci ildə qəbul edilən "Qəbiristanlıqların salınması və idarə olunması qaydaları"na əsasən, Azərbaycanda qəbir yerləri pulsuz verilməlidir. Bununla yanaşı, dəfn prosesi ilə bağlı digər xidmətlər üçün müəyyən rüsumlar tətbiq olunur . Lakin, bəzi hallarda vətəndaşlardan əlavə ödənişlər tələb olunur və bu ödənişlər rəsmi qiymət siyahısında göstərilmir.

Xüsusilə Bakının mərkəzi qəbiristanlıqlarında qəbir yerlərinin qiymətləri minlərlə manata qədər dəyişir. Qiymətlər qəbiristanlığın yerləşdiyi əraziyə və qəbir yerinin xüsusiyyətlərinə görə dəyişir .

Bundan əlavə, dəfn mərasimləri ilə bağlı digər xərclər də ailələr üçün əlavə maliyyə yükü yaradır. Məsələn, yas çadırlarının kirayəsi, yemək təşkilatı, mollaların xidmətləri və digər mərasim xərcləri ümumilikdə 5,000 AZN-dən 10,000 AZN-ə qədər ola bilər.

Türkiyədə isə dəfn prosesi əsasən bələdiyyələr tərəfindən həyata keçirilir. 5393 saylı Bələdiyyə Qanunu və 1593 saylı Ümumi Hıfzıssıhha Qanunu bələdiyyələrə dəfn xidmətlərini təşkil etmək, qəbiristanlıqları idarə etmək və digər əlaqəli xidmətləri təmin etmək məsuliyyətini verir.

Bələdiyyələr tərəfindən təqdim olunan xidmətlərə qəbir yeri, cənazənin yuyulması, kəfənlənməsi və nəqli daxildir və bu xidmətlər adətən pulsuz təqdim olunur. Lakin, ailələr xüsusi qəbir yerləri və ya əlavə xidmətlər istədikdə əlavə ödənişlər tələb oluna bilər.

"Azərbaycanda da bələdiyyələr bu cür xidmətləri həyata keçirməlidir"

Modern.az-a açıqlamasında Milli Məclisin İctimai birliklər və dini qurumlar komitəsinin sədri Fazil Mustafa bildirib ki, dünyanın bir çox ölkəsində bu işlə bələdiyyələr məşğul olurlar:

"Bahalı yerlər var, orada kimlərsə yer götürmək istəyirsə, pul ödəyir. Amma əsasən bələdiyyələr bu işlə məşğul olurlar. Bizdə də təəssüf ki, bələdiyyənin hüququ yoxdur. Ona görə də bu məsələlərdə bir şey söyləmək çətindir. Bələdiyyənin pulu olmalıdır ki, belə bir imkan yaratsın, bu sahəni düzəltsin, buna vətəndaşların sosial xidməti kimi baxsın".

"Bələdiyyə özü-özünə xidmət edə bilmir"

"Hər hansı vəsaiti də yoxdur, necə edə biləcək? Ona görə də bu məsələ məncə biraz daha fərqli kontekstdə anlaşıla bilər. Belə bir imkan yoxdur. Ona görə də, dəllalar belə bir qiymətə torpaq satırlar. Hamının da bu məsələdən xəbəri var. Amma gərək alternativ qurum olsun ki, müəyyən vəziyyəti düzəltsin, bunun ardınca belə bir məsələ həllini tapa bilsin. Amma hələ ki, elə bir alternativ yoxdur", - Fazil Mustafa vurğulayıb.

"Türkiyədə olduğu kimi Azərbaycanda da..."

Milli Məclisin Aqrar siyasət komitəsinin sədri Tahir Rzayev söyləyib ki, bu məsələ qanunla tənzimlənir:

"Bir çox insanlar var ki bələdiyyələrə müraciət etmirlər, ancaq sosial vəziyyəti yaxşı olmayan insanlar bələdiyyələrə müraciət etdikdə, onlar bu işi üzərlərinə götürürlər. Ən azından qəbiristanlıqda dəfn üçün yer ayrılır. Orada müəyyən işlərin görülməsinə bələdiyyə yardımçı olur. Amma mərasimlərin keçirilməsi bilavasitə bələdiyyələrin səlahiyyətinə aiddir".

Komitə sədri qeyd edib ki, bir çox insanlar imkanlarından asılı olaraq, əksər hallarda bələdiyyələrə müraciət etmirlər, özləri bütün dəfn işlərini özləri təşkil edirlər:

"Bələdiyyələr bu işlərə yardımçı olmur. İstər Bakıda, istərsə də, rayonlarda imkansız insanların dəfn mərasiminə dəfələrlə, bələdiyyələr yardımçı olublar. Buna mən şahid olmuşam. Bu bir borcdur, həm də müvafiq qanunlar bunu tələb edir. Amma təbii ki, dəfn mərasimini yaxşı təşkil etmək, onu bəzilərinin istəyinə uyğun keçirmək hər bir insanın mənəvi borcudur".