“Soyqırımı” kartı gündəmdə: Ermənistanın xilas yolu reallığı qəbul etməkdən keçir

Azərbaycanın əldə etdiyi qələbənin yaratdığı reallıq Ermənistanı mövcud regional vəziyyətə uyğunlaşmağa məcbur edir. Lakin ölkə daxilində bu prosesə qarşı ciddi müqavimət var. Son olaraq Ermənistan parlamentindəki “Ermənistan” fraksiyası qondarma “erməni soyqırımı”nın inkarına görə cəzanın sərtləşdirilməsini təklif edib. Fraksiyanın katibi Artsvik Minasyanın təqdim etdiyi layihəyə hakim “Vətəndaş Müqaviləsi” fraksiyasından Tsovinar Vardanyan etiraz edərək bildirib ki, müxalifət üçün əsas təhlükə dövlətçilik və Ermənistanın mövcudluğudur. Bu gərginlik Ermənistanın daxili siyasi parçalanmasını və regionda yeni yaranmış reallıqlara münasibətdə ziddiyyətli mövqeyini ortaya qoyur.

Politoloq Azad Məsiyev Sherg.az-a Azərbaycanın əldə etdiyi qələbədən sonra həm Ermənistanda, həm də ümumilikdə Cənubi Qafqaz regionunda yeni siyasi reallıq formalaşdığını bildirib: 

"İşğal dövründə Ermənistanda fərqli bir siyasi və ideoloji mühit hökm sürürdü. Dənizdən-dənizə “Böyük Ermənistan” yaratmaq ideyası, qondarma “erməni soyqırımı”nın beynəlxalq aləmdə tanıdılması və həm Azərbaycana, həm də Türkiyəyə qarşı irəli sürülən ərazi iddiaları bu ideologiyanın əsas dayaqlarını təşkil edirdi. Bu məqsədlərin gerçəkləşdirilməsində isə əsasən erməni kilsəsi mühüm rol oynayıb. Tarixən Ermənistan dövləti mövcud olmadığı dövrlərdə erməni millətinin ideoloji birliyi və siyasi yönləndirilməsi kilsənin ətrafında formalaşıb və bu gün də həmin rol, müxtəlif formalarda olsa da, davam etməkdədir. Lakin Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü bərpa etməsi ilə Ermənistanda yeni bir siyasi durum yaranıb. İndiki şəraitdə Ermənistan hakimiyyəti Azərbaycanın yaratdığı reallığı qəbul etməyə məcburdur. Əks təqdirdə ölkə daha dərin sosial, siyasi və iqtisadi böhranlarla üzləşə bilər. Bu kontekstdə Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyanı hakimiyyətə gətirən qüvvələr qarşısına vəzifə qoyub: Ermənistanın Rusiya ilə olan siyasi, iqtisadi və hərbi asılılığını azaltmaq və regionda Qərbyönlü siyasət yürütmək. Bu istiqamətdə müəyyən addımlar artıq atılıb və Paşinyan hökuməti həmin siyasəti həyata keçirməyə çalışır. Ermənistan əgər Rusiya ilə münasibətlərini minimuma endirmək istəyirsə, regional təcriddən çıxmaq üçün mütləq şəkildə qonşuları-Azərbaycan və Türkiyə ilə münasibətlərini normallaşdırmalı, həm ərazi iddialarından, həm də “erməni soyqırımı” məsələsini siyasi alət kimi istifadə etməkdən imtina etməlidir. Paşinyan bu reallığı anlayır və Ermənistanın xarici siyasətini bu istiqamətdə uyğunlaşdırmağa çalışır. Buna baxmayaraq, Ermənistan daxilində bu yanaşmaya qarşı ciddi müqavimət mövcuddur". 

Politoloq “Böyük Ermənistan” ideyasını hələ də müəyyən siyasi qüvvələrin və ictimai təbəqələrin dəstəklədiyini söyləyib:

"Ermənistan parlamentindəki bəzi fraksiyalar və müxalifət liderləri hələ də radikal ritorikadan istifadə edir, Azərbaycana və Türkiyəyə qarşı ərazi iddialarını davam etdirirlər. Bundan əlavə, İrəvanda qondarma rejimlərin nümayəndələrinə ofis ayrılması və “soyqırımı” ilə bağlı abidələrin mövcudluğu Ermənistanın hələ də tam şəkildə dinc, konstruktiv siyasətə keçid etmədiyini göstərir. Erməni cəmiyyətində dərin qütbləşmə müşahidə olunur. Bu da əsasən iki güc mərkəzi -Rusiyapərəst erməni lobbisi və Qərbyönlü, xüsusilə Soros təsiri altında olan dairələr arasında gedən mübarizə ilə izah olunur. Paşinyanın arxasında duran Qərb yönümlü dairələr Ermənistanın ABŞ və Avropa ilə inteqrasiyasını dəstəkləyir, hökumətin əsas strukturlarında onların təsiri hiss olunur. Digər tərəfdən, Rusiya meylli müxalifət bu siyasəti qəbul etmir və Paşinyanı devirmək üçün müxtəlif vasitələrə əl atır. 2026-cı ildə keçiriləcək parlament seçkiləri öncəsi Ermənistanda müxalifətin daha radikal addımlara əl atacağı ehtimal olunur. Mitinqlər, ictimai təzyiqlər və “erməni soyqırımı” məsələsinin gündəmə gətirilməsi ilə cəmiyyətdə siyasi fəallığın artırılması nəzərdə tutulur. Lakin bu cür yanaşma Ermənistanı daha da təcridə aparır və ölkənin regional inteqrasiyasına əngəl yaradır".

Müsahibimiz qeyd edib ki, əgər erməni xalqı regionda davamlı sülh və əməkdaşlıq şəraitində yaşamaq istəyirsə, tarixi qərəzlərə əsaslanan iddialardan və destruktiv siyasətdən imtina etməlidir:

"Azərbaycan Prezidentinin apardığı məqsədyönlü və prinsipial siyasət nəticəsində Ermənistan reallığı qəbul etməyə məcbur oldu. Prezident İlham Əliyevin həm regional, həm də qlobal miqyasda uğurla həyata keçirdiyi siyasət Ermənistan üçün çıxış yolunu reallıqları qəbul etməkdə və qonşularla normal münasibətlər qurmaqda görür. Əks təqdirdə Ermənistan bir daha təcrid vəziyyətinə düşəcək. Bu isə nə ölkəyə, nə də erməni xalqına fayda gətirəcək".