Stress pozuntusu əlamətlərinin azalmasına dair yeni bir üsul tapılıb

M.V. Lomonosov adına Moskva Dövlət Universitetinin Beyin Tədqiqatları İnstitutunun mütəxəssisləri, siçanlarda posttravmatik stress pozuntusunun (PTSR) əlamətlərini azaltmağın bir yolunu tapıblar. Bunun üçün alimlər xərçəngə qarşı istifadə edilən dərmandan istifadə ediblər.

Bizimyol.info xəbər verir ki, bu barədə mətbuata institutun kiçik elmi işçisi Olqa İvaşkina məlumat verib.

Dərman tez bölünən hüceyrələrin, o cümlədən xərçəng hüceyrələrinin məhv olmasına səbəb olur. Tədqiqatçılar dərmanı siçanlarda sindromun yaranmasından əvvəl tətbiq ediblər və onun əlamətləri baş verdikdən sonra da istifadə ediblər.

"Bu dərman bütün klinik sınaq mərhələlərini keçib və insanların istifadəsi üçün uyğundur. Onun tətbiqi, travmatik yaddaşın əlamətlərini, məsələn, heyvanın uzun müddət donub qalması və ya gizlənməsi kimi əlamətləri azaltmağa kömək edir. PTSR olan insanlar bu vaxtlar yerə yıxılıb başlarını əlləri ilə örtürlər. Dərman tətbiq edildikdən sonra reaksiya intensivliyi əhəmiyyətli dərəcədə azalıb", - deyə İvaşkina bildirib.

Alimlər dərmanı iki fərqli şəraitdə istifadə ediblər: birincisi, PTSR-in inkişafına səbəb olan hadisədən əvvəl, ikincisi isə bu hadisənin təkrarlanmasından sonra, hansı ki, bu vəziyyət assosiasiya yaddaşının artmasına səbəb olub. Eyni zamanda, onlar siçanlarda PTSR əlamətlərinin formalaşmasına təsir edən, protein sintezini bloklayan fermentlərin inhibe edilməsinin hüceyrə səviyyəsindəki təsirini də araşdırıblar. Bu yanaşma da simptomların intensivliyinin azalmasına gətirib çıxarıb.

İnstitut nümayəndəsi qeyd edib ki, PTSR-in inkişafı dərhal baş vermir: insanlarda sindromun formalaşması bir neçə həftə çəkir, siçanlarda isə bu müddət təxminən yeddi gündür. Hər halda, travmaya səbəb olan hadisə heyvanın beynində bir neçə strukturun aktivliyini uzun müddət artırır.

"Alimlərin əsas vəzifəsi travmatik yaddaşı pozmaq və hadisə ilə yaşanan stressin nəticələri arasındakı əlaqəni kəsməkdir. Bu, çox önəmlidir, çünki PTSR, hərbi münaqişə, terror aktı, psixoloji və fiziki zorakılıq, yol qəzası və ya təbii fəlakət yaşamış insanların 15-40%-ində inkişaf edir. Təqdim olunan nəticələr gələcəkdə bu xəstəliyin müalicəsinə yeni terapevtik yanaşmaların əsasını təşkil edə bilər", - deyə İvaşkina sözlərini yekunlaşdırıb.

Qadir, Bizimyol.info