Süni intellekt biznes dünyasını dəyişir: Sahibkarlar nə etməlidir?

Bu gün süni intellekt təkcə texnologiya mütəxəssislərinin yox, hər bir sahibkarın və biznes rəhbərinin gündəmindədir. Əgər bir vaxtlar bu texnologiya uzaq gələcəyin məsələsi sayılırdısa, artıq o, gündəlik iş proseslərində əvəzolunmaz rol oynamağa başlayıb. McKinsey & Company, PwC, IBM Global AI Adoption Index tədqiqatları göstərir ki, süni intellekt tətbiq edən şirkətlər gəlirlərini 6-20 faiz artırıb, xərclərinə 10-40 faiz qənaət ediblər. Həmin şirkətlərin 74 faizi 1 il ərzində ROİ - investisiya gəliri əldə edib. Qarşıdakı illər üzrə proqnozlar isə daha yüksək rəqəmlərlə ifadə olunur. 
Süni intellekt əslində, insanın düşünmə və qərarvermə qabiliyyətini kompüterlərə öyrətmək texnologiyasıdır. Başqa sözlə, süni intellekt proqramlar və sistemlər vasitəsilə düşünür, öyrənir, qərar verir və bəzən insanlardan daha sürətli və səhvsiz işləyir. Süni intellekt bizneslər üçün bir çox üstünlüklər yaradır. Zamana və resurslara qənaət etməklə, təkrarlanan işləri avtomatlaşdırır. Böyük məlumatları analiz edib proqnoz verir. Fərdi təkliflər və chatbotlarla xidmət keyfiyyətini artıraraq müştəri məmnuniyyətini təmin edir. Daha çevik qərarlarla bazarda rəqabət üstünlüyü təmin edir və s. Ümumiyyətlə, hazırda dünyada süni  intellektin tətbiq sahələri çox genişdir. Məsələn, mağazalar və onlayn satış saytları müştərinin zövqünü təhlil edib ona uyğun məhsullar təklif edir. Bank və maliyyə sektorunda riskləri analiz edir, fırıldaq halları ilə mübarizə aparır. İstehsalat və logistika sahəsində tədarük zəncirini avtomatlaşdırır, məhsuldarlığı artırır. Səhiyyədə diaqnozun qoyulmasına kömək edir, fərdi müalicə planları hazırlayır. Kənd təsərrüfatı sektorunda dronlar və sensorlarla torpaq və məhsulların vəziyyəti izlənir. Bu siyahını təbii ki, daha da uzatmaq olar. 
Azərbaycan da süni intellekt sahəsində ciddi addımlar atır. “2025–2028-ci illər üçün süni intellekt Strategiyası” ölkədə bu texnologiyanın inkişafı üçün əsas yol xəritəsidir. Strategiyaya əsasən süni intellekt sahəsində yeni məhsullar və xidmətlər yaradılacaq. Dövlət idarələrində süni intellekt texnologiyaları tətbiq olunacaq. Bu sahədə etik qaydalar və hüquqi çərçivə formalaşdırılacaq. Gənclər və mütəxəssislər üçün təlim proqramları və təqaüdlər nəzərdə tutulur. Bütün bu işlərə Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyi, İnnovasiya və Rəqəmsal İnkişaf Agentliyi və İqtisadiyyat Nazirliyinin tabeliyində Dördüncü Sənaye İnqilabının Təhlili və Koordinasiya Mərkəzi rəhbərlik edir.
Texnologiya sürətlə inkişaf etdiyindən biznes rəhbərləri bu dəyişikliklərə hazır olmalıdır. Bunun üçün yerli bizneslər əvvəlcə süni intellektin onlarln fəaliyyətində hansı sahələrə fayda verə biləcəyini müəyyən etməlidirlər. Satış, müştəri xidməti, yoxsa maliyyə məsələləri? Nəzərə alsaq ki, süni intellekt üçün ən vacib “yanacaq” məlumatdır. Ona görə də iş proseslərində məlumatları düzgün və keyfiyyətli şəkildə toplamaq şərtdir. Burada təbii ki, komandanın bu yeniliyə hazırlığı, işçilərin yeni texnologiyalarla tanışlığına ehtiyac var. Bunun üçün isə mütəxəssislərlə işlənilməli, təlimlər təşkil olunmalıdır. 
Süni intellekt təkcə mövcud biznesləri dəyişmir, eyni zamanda yeni biznes ideyaları üçün də zəmin yaradır. Bu baxımdan bizneslər Azərbaycan dilində chatbotlar və tərcümə alətləri yarada bilər. Ağıllı kənd təsərrüfatı sistemlərini sınaqdan keçirə bilər. Maliyyə sahəsində risk analiz proqramları tətbiq oluna bilər. İnsan resursları üçün avtomatlaşdırılmış seçim sistemləri çox faydalı ola bilər. Həmçinin süni intellekt üzrə təlim və konsultasiya xidmətləri göstərilə bilər. 
Reallıq budur ki, süni intellekt artıq yalnız “böyük texnologiya” şirkətlərinin deyil, hər ölçüdə biznesin gündəmində olmalıdır. Əgər bizneslər bu dəyişikliklərə bu gün hazırlaşmağa başlasa, sabah bazarda daha güclü və çevik ola bilərlər. Əks halda, rəqabətdə uduza bilərlər!

Çinarə Ağayeva,

biznes konsultant