Tarixçi alim: Zəngəzur azərbaycan türklərinə aid olan ərazilərdir

Həmin ərazilərdə, Naxçıvan və Zəngəzurun arasında Azərbaycan torpaqlarının bütövlüyünü ifadə edən Zəngəzur dəhlizi mütləq reallaşacaq

Azərbaycan və Türkiyə arasında dostluq və strateji tərəfdaşlıq münasibətləri müxtəlif sahələrdə uğurla inkişaf edir. Bu əlaqələrin mühüm istiqamətlərindən biri də enerji əməkdaşlığıdır. 5 mart 2025-ci il tarixində İğdır-Naxçıvan qaz xəttinin açılışı münasibətilə keçirilən mərasim bu əməkdaşlığın növbəti bariz nümunəsidir. Tədbirdə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev və Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan iştirak ediblər. Prezident İlham Əliyev çıxışında layihənin əhəmiyyətini vurğulayaraq, Naxçıvanın tarixi mövqeyi, onun Azərbaycanın əsas hissəsindən ayrı düşməsi və bunun tarixi səbəbləri haqqında danışıb. O, xüsusilə qeyd edib ki, 1920-ci ildə Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin süqutundan sonra Sovet hakimiyyəti Qərbi Zəngəzuru Azərbaycandan ayıraraq Ermənistana birləşdirib və bunun nəticəsində Naxçıvan Azərbaycanın əsas ərazisindən qoparılıb. Bu ədalətsizlik bir əsrdən çox davam edib və Naxçıvanda yaşayan soydaşlarımızın həyatına mənfi təsir göstərib. Prezident, həmçinin, Ermənistanın Birinci Qarabağ müharibəsi zamanı Naxçıvanı blokadaya alaraq işğal etməyə cəhd göstərdiyini, lakin naxçıvanlıların Heydər Əliyevin rəhbərliyi altında öz torpaqlarını qoruduğunu vurğulayıb.

AMEA-nın əməkdaşı, türkoloq-alim Faiq Ələkbərli “Sherg.az”a söyləyib ki, Zəngəzurun bütövlükdə Azərbaycan torpaqları olduğu bir həqiqətdir. Zəngəzur azərbaycan türklərinə aid olan ərazilərdir:

“Tarixə nəzər yetirdikdə Zəngəzur, Naxçıvan, Zəngilan, Qarabağ və digər ərazilərin hamısı Azərbaycan torpaqları kimi qeyd olunub. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin dediyi kimi həmin torpaqların hansı şəkildə Ermənistana hədiyyə edilməsi bəllidir. Bu Ermənistanın sovetləşməsindən sonra baş verən prosesdir. Burada məqsəd bir tərəfdən Ermənistanı geniş şəkildə böyütmək, digər tərəfdən isə türk dünyasının bütövlüyünü pozmaq idi. Məhz həmin proses 1920-ci ilin dekabrın əvvəlində başlayıb. Yəni 1920-ci ilin 27-dən 28-nə keçən gecə Azərbaycan SSR yaranmışdısa, təxminən 5-6 sonra Emrənistan SSR quruldu. Beləliklə dekabrın əvvəlində Qərbi Zəngəzurun  Ermənistan SSR-yə birləşdiriməsi məsələsi ortaya qoyuldu. 1929-cu ildə Mehri şəhərinin Ermənistan SSR-yə verilməsi baş tutdu. Daha sonra isə Mehri rayonunun yaradılması ilə Qərbi Zəngəzur tamamilə Ermənistan SSR-yə birləşdi. Azərbaycan vaxtilə torpaqlarını itirmək məcburiyyətində qaldığı üçün bu gün öz ərazilərini geri istəmək ən təbii haqqıdır. Həmin torpaqlarda Zəngəzur dəhlizinin açılması Azərbaycanın qanunla haqqıdır. 1920-ci dekabrından başlayaraq 1930-cu ilə qədər torpaqların Ermənistan SSR-yə birləşdirilməsi bizim həmin ərazilərdən imtina etməyimiz anlamına gəlmir. İlham Əliyevin qeyd etdiyi kimi biz həmin ərazilərin tarixi Azərbaycan torpaqları olduğunu yaxşı bilirik. Həmin ərazilərdə, Naxçıvan və Zəngəzurun arasında Azərbaycan torpaqlarının bütövlüyünü ifadə edən Zəngəzur dəhlizi mütləq reallaşacaq”.