Tənəzzül qorxusu və ya inflyasiya narahatlığı?

Ekspertlər ABŞ Federal Ehtiyat Sisteminin (FED) ölkə iqtisadiyyatının zəifləməsi səbəbindən ilin ikinci yarısında faiz dərəcələrini aşağı sala biləcəyini proqnozlaşdırsa da, staqflyasiya ilə bağlı narahatlıqların faiz dərəcələrinin endirilməsinə mane ola biləcəyini də proqnozlaşdırır.

Banco.az xəbər verir ki, açıqlanan makroiqtisadi məlumatlardan gələn qarışıq siqnallar bankın yol xəritəsi ilə bağlı qeyri-müəyyənlikləri artırsa da, daralmaqda olan ABŞ iqtisadiyyatının faiz endirimlərini dəstəkləməsi ehtimalı önə çıxmağa davam edir və inflyasiya təzyiqlərinin azalma imkanlarına mənfi təsir göstərə biləcəyi ssenariləri də gündəmdədir.

Rabobank Baş ABŞ Strateqisi Philip Marey bildirib ki, əmək bazarındakı zəiflik Fed və Federal Açıq Bazar Komitəsini (FOMC) yəqin ki, iyun ayında növbəti faiz endirimi etməyə inandıracaq. Daha sonra tariflərin inflyasiya təsirinin və daha sərt sərhəd təhlükəsizliyinin faiz endirmə dövründə uzunmüddətli fasiləyə səbəb olacağını gözləyirik.

FOMC-nin may toplantısında siyasət faizini sabit saxlamasının gözlənildiyini qeyd edən Marey, Pauellin may toplantısının canlı bir görüş olmadığını açıq şəkildə ifadə etdi.

Marey, FOMC-nin dərəcələri azaltmağa tələsmədiyini və səbirlə hökumət siyasəti və onun iqtisadiyyata təsiri ilə bağlı daha çox aydınlıq gözlədiyini söylədi.

Son iki həftədə açıqlanan iqtisadi məlumatların May toplantısının canlı görüş olmasını tələb edəcək bir vəziyyət yaratmadığını ifadə edən Marey, ilk rübdəki mənfi artım rəqəminin böyük ölçüdə tarifləri gözləyərək əvvəlcədən yükləmə nəticəsində idxaldakı artımdan qaynaqlandığını vurğuladı.

Marey, "Fed-in maydan sonrakı qərarları, tariflərin potensial təsirindən çox təsirlənəcək. Bu ay İqtisadi Proqnozların Xülasəsində heç bir yeniləmə olmayacaq, ona görə də iyun ayına qədər gözləməli olacağıq",- dedi.

ING-nin baş beynəlxalq iqtisadçısı James Knightley qeyd edib ki, Fed ABŞ hökumətinin faiz dərəcələrini azaltmaq tələblərinə məhəl qoymur, çünki qısamüddətli inflyasiya narahatlıqları onun fəaliyyət imkanlarını məhdudlaşdırır.

"ABŞ iqtisadiyyatı soyuyur və bu, ilin ikinci yarısında böyük faiz endirimlərinə yol aça bilər",- dedi.

ABŞ Prezidenti Donald Tramp və Maliyyə Naziri Scott Bessentin siyasət faizini aşağı salmaq üçün açıq təzyiqlərinə baxmayaraq, FED-in iclasında siyasət faizində hər hansı dəyişiklik etməsinin gözlənilmədiyini söyləyən Knightley, "Hazırda artım, inflyasiya və məşğulluq perspektivləri qeyri-müəyyəndir. Birinci rübdə ÜDM aşağı düşdü, lakin bu, xarici şirkətlərin idxal tariflərindəki yaxşı artımdan yayınması ilə bağlı idi. Hazırda xaricdən daşınmalar sürətlə yavaşladığı üçün yeni sifarişlərdə əhəmiyyətli azalma müşahidə edirik",-  qiymətləndirmələrini etdilər.

Knightley, tariflərin iqtisadiyyatın zəifliyinə açıq şəkildə təsir etdiyini və qeyri-müəyyənlik davam etdikcə bunun daha da qabardılması riskinin olduğunu söylədi.

"Qiymətlər, gəlirlər və ev təsərrüfatlarının xərcləri ilə bağlı əsas problem, biznesin də daha əsəbi olması təəccüblü deyil. Bu, federal hökumətin xərcləri əhəmiyyətli dərəcədə azaltmaq istədiyi bir vaxtda işə qəbulun və investisiya xərclərinin daha yavaş olduğunu göstərir".

Knightley, həmçinin əmək bazarının soyumasının əmək haqqı artımlarını məhdudlaşdıracağı gözlənildiyini qeyd edərək, əlavə edib:

"Buna görə də, 2022-ci ildə ABŞ-da inflyasiyanı 9%-dən yuxarı qaldıracaq ikinci raund qiymət effektləri olmayacaq. Mənzil inflyasiyası da 2026-cı ilin əvvəlində hekayədə üstünlük təşkil etməyə başlaya bilər. Mənzil əsas CPI səbətinin 40%-ni təşkil edir və daha zəif iqtisadiyyat  ev sahiblərinin daha mühafizəkar olması anlamına gələ bilər. İllik bazda xidmət sektoru inflyasiyasının azalması və tariflərin gələn il inflyasiyaya təsirinin yumşaldılması Fed-in inflyasiyanın 2026-cı ilin sonunda hədəfə qayıdacağına getdikcə daha çox əmin olduğunu göstərir. Bu, ilin ikinci yarısında 100 baz bəndlik faiz endiriminə qapı aça bilər".