Tənəzzül və durğunluq: Rusiya iqtisadiyyatında nələr baş verir..?

...Deməli, Sankt-Peterburq Beynəlxalq İqtisadi Forumunda İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin rəhbəri Maksim Reşetnikov bəyan edib ki, Rusiya iqtisadiyyatı tənəzzülün astanasındadır. Statistika yalnız soyutma göstərir, lakin müəssisələr artıq vəziyyəti böhran kimi qəbul edirlər.

SİA-nın məlumatına görə, Plexanov adına Rusiya İqtisadiyyat Universitetinin müəllimi, ekspert Yuliya Şayxrazeyeva yerli nəşrlərə verdiyi şərhdə Rusiya iqtisadiyyatının üzləşdiyi cari çağırışlardan danışıb.

...Bloomberg Economics-in məlumatına görə, Rusiyanın ÜDM-i 2025-ci ilin birinci rübündə əvvəlki rübllə müqayisədə 0,6-0,8 faiz azala bilər və bu, texniki tənəzzülün ilk əlaməti ola bilər – real ÜDM-in iki və ya daha çox rüb ardıcıl olaraq azaldığı bir vəziyyət...

Bu, istehsalın durğunluğuna, işsizliyin artmasına və əhalinin real gəlirlərinin azalmasına səbəb ola bilər.

Rusiya Mərkəzi Bankı əvvəllər əsas faiz dərəcəsini 21-dən 20 faizə endirib, lakin ekspertlər qeyd edirlər ki, rekord yüksək faizlər investisiya fəaliyyətini dayandırmaqda davam edir. Müəssisələr səlahiyyətlilərdən əsas dərəcəsi 12-14 faizə endirəcəyini gözləyirlər.

Bu təklif, Sberbank-a görə, investisiya və istehlak kreditləşməsi üçün əhəmiyyətli bir stimul ola bilər. Bununla belə, inflyasiya riskləri iqtisadiyyat üçün yüksək məhdudiyyət olaraq qalır.

...Əsas dərəcənin aşağı salınması həqiqətən də biznes üçün şəraiti yaxşılaşdıra bilər, lakin vəziyyəti daha da pisləşdirə biləcək inflyasiya risklərini yaxından izləmək lazımdır.

...Əsas məzənnənin dəyişdirilməsinin müzakirəsi ilə paralel olaraq, sənaye sahələrinin, infrastruktur layihələrinin və regionlara kompensasiyaların subsidiyalaşdırılması kimi əlavə fiskal dəstək tədbirlərinin tətbiqi haqqında danışılır.

Bu tədbirlər tənəzzülün iqtisadiyyata mənfi təsirini azaltmağa kömək edə bilər.

...Xarici avtomobil istehsalçılarının geri çəkilməsi ilə 2022-ci ildə avtomobil istehsalı 60 faiz, 2022-ci ilin mayında isə minik avtomobillərinin istehsalı 2021-ci ilin mayı ilə müqayisədə 97 faiz azalıb. 2023-cü ildə qismən bərpa olunsa da, rublun hazırkı məzənnəsi və idxal olunan komponentlərin çatışmazlığı sektorun inkişafını məhdudlaşdırmaqda davam edir.

Bunu Şayxrazeyeva bildirib.

2024-cü ildə Rusiyada 170,8 milyon m² mənzil istifadəyə verildi ki, bu da əvvəlki illə müqayisədə 7,6 faiz çoxdur. Lakin tənəzzül və alıcılıq qabiliyyətinin aşağı düşməsi şəraitində mənzilə tələbat azalır ki, bu da yeni layihələrin başlanmasını sual altına qoyur.

Rosstatın məlumatına görə, sənaye istehsalı 2024-cü ildə 4,6 faiz artıb. Bununla belə, şirkətlər xərclərin artdığını və daxili tələbin, xüsusən də investisiyaları geridə qoyan ağır maşınqayırma sektorunda yavaşladığını bildirirlər.

Kənd təsərrüfatı sektoru dayanıqlılıq nümayiş etdirdi, lakin daxili tələbat azalarsa, texnika və gübrələrin alınması azala bilər. Bu da öz növbəsində ixraca təsir edə bilər, xüsusən logistika xərcləri artdıqca...

2024-cü ildə sərnişin daşınması 14 faiz, beynəlxalq uçuşlar 25 faiz azalıb.

Aviaşirkətlər tənəzzül zamanı əlavə çətinliklərlə üzləşə bilər: daxili tələbatın azalması və avadanlıqların lizinq xərclərinin artması...

Rusiya iqtisadiyyatı ciddi problemlərlə üz-üzədir və Yuliya Şayxrazeyeva kimi ekspertlər cari problemlərin həllinə kompleks yanaşmanın vacibliyini vurğulayırlar.

Bura həm pul siyasətində dəyişikliklər, həm də adekvat fiskal dəstək tədbirlərinin həyata keçirilməsi daxildir.

Təbii ki, iqtisadiyyatın gələcəyi təkcə hakimiyyət orqanlarının fəaliyyətindən deyil, həm də biznesin dəyişən şəraitə uyğunlaşma qabiliyyətindən asılıdır.

Əli Babayev