Tibb tarixinə yazılmış utanc: Qul qadınlar üzərində narkozsuz cərrahiyə sınaqları aparılıb

“Müasir ginekologiyanın atası” kimi tanınan doktor Ceyms Marion Sims qadınların reproduktiv sağlamlığı üçün qabaqcıl cərrahi üsullar və alətlər kəşf etməsiylə məşhurdur. O, 1876-cı ildə Amerika Tibb Assosiasiyasının və 1880-ci ildə təsisçilərindən biri olduğu Amerika Ginekologiya Assosiasiyasının prezidenti təyin edilib. 19-cu əsrdə iz qoymuş bu nüfuzlu şəxsiyyətin heykəlləri illər boyu bütün ABŞ-də qürurla nümayiş etdirilib. Lakin Simsin aldatma və araşdırmalarının arxasında duran qaranlıq həqiqətlər əsrlər sonra üzə çıxıb və heykəlləri bir-bir qaldırılıb. 

“Sherg.az” “Milliyet.com.tr”yə istinadən bildirir ki, Sims ginekologiya üzrə xüsusi təlimə malik olmayıb. Onun ginekologiyaya marağı atdan yıxılan birisinin çanaq və bel ağrılarını müalicə etməsiylə başlayıb. Doktor Sims vaginal genişlənmə və müayinə üçün istifadə edilən vaginal spekulumu icad edib. O, həmçinin 19-cu əsrdə doğuş zamanı adi bir ağırlaşma olan vezikovaginal fistulanın bərpası üçün cərrahi üsul kəşf edib. Sims 1845-ci ildə cərrahi üsulları sınaqdan keçirməyə başlayıb. Bununla belə, ağdərili qadınların bu müalicəyə müraciət edə bilməsini təmin etmək üçün o, zənci qul qadınlar üzərində təcrübə keçirməyə qərar verib. O, qulları sahiblərindən “icarəyə götürərək” və təcrübə zamanı onlara praktik olaraq sahiblik edərək, narkozsuz əməliyyat edərək onlarla qəddar davranıb. Simsin əməliyyat etdiyi ilk xəstə 18 yaşlı Lüsi olub. Əməliyyatlar zamanı xəstələrin lüt soyundurulması, diz çökmələri, dirsəklərinə söykənmələri, başları əllərinin üzərinə qoyulması tələb olunurdu. Lüsinin saatlarla davam edən, anesteziyasız əməliyyat zamanı qışqırdığı və ağladığı qeyd edildi. Sims bu anı belə təsvir edib: "Lüsinin ağrıları dözülməz idi. Sidik kisəsindən sidiyi çıxarmaq üçün süngərdən istifadə etdik. Amma o, çox xəstələndi və sonda qan zəhərlənməsinə tutuldu. Mən onun öləcəyini düşünürdüm. Əməliyyatın təsirindən tam sağalması üçün iki-üç ay çəkdi". Daha sonra o, Anarça adlı 17 yaşlı kəniz qadın üzərində 30 əməliyyat keçirib. Dörd illik təcrübədən sonra o, nəhayət öz metodunu “təkmilləşdirdiyinə” inanırdı. Bundan sonra o, tibb aləmində o vaxtlar yeni hesab edilən anesteziyadan ağ qadınlar üzərində istifadə etməyə başladı. Bəzi həkimlər anesteziyadan ehtiyatlı olsalar da, Simsin qaradərili qadınlara anesteziya və ya hər hansı digər uyuşdurucu vasitə tətbiq etməmək qərarı onun ağdərili qadınlar qədər ağrı hiss etmədiyinə dair irqçi inancından irəli gəlirdi.

1850-ci illərdə Sims Nyu-Yorka köçdü və ilk qadın xəstəxanasını açdı və burada xəstələri üzərində mübahisəli tibbi müalicə üsullarını sınaqdan keçirməyə davam etdi. Simsin xəstələrindən biri öləndə problemi onun metodlarında deyil, xəstədə axtarırdı. Bu illər ərzində J.Marion Sims tibb sahəsində görkəmli şəxsiyyət və tibb sahəsində qabaqcıl şəxs kimi tanınıb. Və heykəlləri Nyu-Yorkun Mərkəzi Parkı, Cənubi Karolina ştatının kapitoli və Filadelfiyadakı keçmiş tibb məktəbi Cefferson Universiteti də daxil olmaqla çoxsaylı yerlərdə ucaldılıb. Lakin onun istifadə etdiyi üsullar zamanla həm tibb ictimaiyyəti, həm də ictimai fəallar tərəfindən tənqid olunaraq gün üzünə çıxarıldıqdan sonra doktor Simsin heykəllərinin bir-bir qaldırılmasına başlanıb. Ən son, 2018-ci ildə Mərkəzi Parkda yerləşən sonuncu Doktor Sims heykəli qranit postamentindən götürülüb. Heykəlin Simsin dəfn olunduğu Bruklindəki "Green-Wood" qəbiristanlığına qoyulacağı açıqlanıb. Qərara alınıb ki, heykəl Simsin iradəsinə zidd olaraq qullar üzərində təcrübə apardığını bildirən lövhə ilə birlikdə yeni yerində nümayiş etdirilsin.