Icma.az
close
up
RU
Trampın Ukraynanı xilas planı ŞOK DETALLAR

Trampın Ukraynanı xilas planı ŞOK DETALLAR

Icma.az, Olke.az portalına istinadən məlumatı açıqlayır.

ABŞ-Rusiya arasındakı danışıqlar prosesi yaxın gələcəkdə Kiyevlə Moskvanın atəşkəs razılaşmasının əldə olunacağını istisna etmir. Belə bir bəyanatla, həm ABŞ prezidenti Donald Tramp, həm də Fransa prezidenti Emmanuel Makron çıxış edib. Buna baxmayaraq həm Qərb, həm də Rusiya tərəfi atəşkəs razılaşmasının əldə edilməsinə çox ehtiyatlı yanaşır. Çünki atəşkəsin əldə olunması tərəflərdən kompromislər tələb edir. 

Tərəflər, xüsusən də Moskva atəşkəsin əldə olunmasında hansı güzəştlərə gedəcək? Əldə ediləcək atəşkəs razılaşması nə qədər etibarlı və uzunömürlü olacaq? Münaqişənin tənzimlənməsi uğurlu sülh sazişinin imzalanması ilə yekunlaşa biləcəkmi? Ümumiyyətlə, bütün bu kimi açıq qalan suallar hazırda təkcə Avropa ölkələrini deyil, eyni zamanda danışıqlar missiyasını üzərinə götürüb həyata keçirən Ağ Evi də ciddi narahat edir. Bunu ABŞ dövlət katibi Marko Rubio da verdiyi bəyanatlarda birbaşa və dolayı yolla etiraf edir. 

Rubio ilk Ağ Ev-Moskva danışıqlarını nəbz yoxlaması kimi dəyərləndirib və Kremlin Ukrayna müharibəsinin bitməsində nə qədər maraqlı olduğunu və hansı güzəştlərə getməsini müəyyən edilməsi kimi dəyərləndirib. O, “Breitbart News”a müsahibəsində deyib ki, Rusiyanın müharibəni bitirməsi, atəşkəsin əldə olunmasında hansı güzəştlərə gedə bilməsi gələcək danışıqların əsas mövzusu olmalıdır.   Təbii ki, Ağ Ev atəşkəsin və etimada əsaslanan dayanıqlı sülhün əldə olunmasında Moskva ilə yanaşı, Kiyevin də güzəştlərə getməsi nəticəsində mümkün olacağı qənaətindədir. O baxımdan Ağ Ev davamlı olaraq Kiyevi ərazilərinin müəyyən qisminin itkisi ilə hesablaşmaq barədə mesajlar verir. 
Hazırda danışıqlar Ağ Evlə Moskva arasında keçirilsə də, Avropa və Kiyev də danışıqların bərbarəhüquqlu tərəfi qismində çıxış etməyə çalışır. 

Mövcud şəraitdə Avropa və Kiyevin danışıqlarda iştirakının təmin olunması daha çox Ağ Evdən asılıdır.  Ağ Evin isə Avropa və Kiyevi danışıqlar masasında iştirakını təmin etmək üçün şərtləri var.

Şərtlər isə aşağıdakılardır:

- Atəşkəs əldə olunduqdan sonra Ukraynanın yenidən bərpa olunaraq iqtisadiyyatının ayağa qaldırılmasında, müdəfiə və təhlükəsizliyinin təmin olunmasında əsas yükü Avropa üzərinə götürməlidir.
- Kiyev ərazi itikisində güzəştə getməklə yanaşı, Ağ Evin şərtlərinə uyğun şəkildə ABŞ ilə nadir qiymətli metalların və mineralların işlənməsinə dair müqaviləni imzalamalıdır. 
- Lazım gəldikdə Avropa Kiyevə təzyiq edərək güzəştlərə getməyə və şərtlərin qəbul olunmasına sövq etməlidir. 

Lakin Avropa və Kiyev də Ağ Evə təzyiqlər edərək öz şərtlərinin təmin olunması daxilində danışıqlarda iştirak etmək istəyir. 

Digər bir arqument ondan ibarətdir ki, Ağ Ev Avropa və Kiyevin bu təzyiqlərindən faydalanıb Moskvanı danışıqlarda güzəştlər əldə etmək istəyir. 

Baxmayaraq ki, Moskva da müəyyən güzəştlər daxilində atəşkəsin əldə olunmasında maraqlıdır. Çünki aktiv müharibə fazası hər günü Moskvaya çox baha başa gəlir. 
Aktiv hərbi əməliyyatlarının davam etməsi, Rusiyanın təkcə canlı qüvvə, hərbi texnika, silah-sursat baxımdan deyil, eyni zamanda iqtisadi çöküşü, yüz milyonlarla maliyyə itkisi deməkdir. Ukraynanın davamlı PUA hücumları Rusiya infrastrukturuna ciddi ziyan vurmaqla, ölkənin gündəlik həyatına çox pis mənfi təsir göstərir. Bu və digər amillərlərlə paralel olaraq beynəlxalq sərt sanksiyaları da Rusiyanı daha da ciddi böhrana sürükləyir. Qərbin daha genişmiqyaslı təsiredici ciddi sanksiyaları Rusiyanı müttəqfilərindən təcridə aparır. Proseslərin belə davam etməsi isə Moskvanın heç də xeyrinə deyil.  Kremldəkilər də hesab edir ki, belə vəziyyət uzun çəkə bilməz və bu Rusiyada gözlənilməz ciddi fəsadlara yol aça bilər. Moskva özünü üzdə danışıqlarda psixoloji cəhətdə qalib kimi göstərməyə çalışsa da, danışıqlara daha çox ehtiyac duyan tərəfdir. Ona görə də bu danışıqlara üzləşdiyi çıxılmaz labirintdən bir növ nicat kimi baxır. Sadəcə bunu büruzə vermir. 

Çünki Moskva danışıqlarda Ağ Evin strategiyasını tam başa düşmədiklərindən bunu tələ hesab edir. Kreml Ağ Evin avropalı müttəfiqləri və Kiyevlə ziddiyətli mövqe sərgiləməsini sonadək anlaya bilmir. 
Kreml hesab edir ki, Ağ Evin Kiyevə təzyiq edərək nadir qiymətli metalların işlənməsi ilə bağlı məlum 300-400 milyard dollarlıq müqaviləsinin arxasında bir tələ ssenarisi var. Ağ Evin belə bir müqavilənin tez bir zamanda imzlanması üçün Kiyevə ciddi təzyiqlər etməsi, Kremlin tələyə düşmə şübhələrini daha da artırır. Çox böyük ehtimalla Moskva Ağ Evin bu investisiya müqaviləsi adı altında Ukraynanın gələcək təhlükəsizliyini təmin etmək üçün hüquqi zəmin yaratmasını düşünür. Hesab edirlər ki, Vaşinqton bu taktika ilə Ukraynanı Rusiya təhdidindən müdafiə etmək istəyir. Ona görə də Ağ Evin Ukrayna məsələsində istər avropalı müttəfiqləri, istərsə də rəsmi Kiyevlə sərgilədiyi qeyri-standart mövqe Kremli çaşdırdığından proseslərə ehtiyatla yanaşır. 

Kremli narahat edən digər məqam isə ondan ibarətdir ki, atəşkəs razılaşmasından sonra Rusiyaya tətbiq edilən sanksiyaların aradan qalxmayacağı ilə bağlıdır. 

Növbəti bir məsələ isə atəşkəsdən sonra Ağ Evin Moskvanın Tehran və Pekin kimi əsas tərəfdaşlarına qarşı planlarını həyata keçirməklə Rusiyanı daha çıxılmaz vəziyyətə salmaq deməkdir. Yəni Çin və İranın başını öz məsələlərinə qatıb diqqəti Rusiyadan ayırmaqla Qərbin şərtlərini diqtə etmək üçün Moskvaya daha effektiv təzyiqini təmin etməkdir.

Bütün bu və digər məsələlər Kremli narahat edir və bunu da açıq şəkildə dilə gətirir.  

Ağ Ev bu yolla həm Ukrayna problemini həll etmək, həm də dünya hegomonluğunu təmin etmək istəyir. 

Tramp administrasiyası buna nə qədər nail olacaq, bunu zaman göstərəcək.

Mürtəza Bünyadlı
Ölkə.Az

Ən son xəbərləri və yenilikləri almaq üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:74
embedMənbə:https://olke.az
archiveBu xəbər 25 Fevral 2025 15:55 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Bu saatlarda gəzinti xərçəng riskini azaldır

23 İyul 2025 01:01see166

Şörzingerin Azərbaycanca öyrəndiyi söz…

24 İyul 2025 01:29see158

Zəngəzur dəhlizi: İrəvan fürsəti niyə əldən verir?

23 İyul 2025 10:01see145

Qızmar Günəş altında: İşçilərdən şikayət var?

22 İyul 2025 20:37see142

AMB uçot dərəcəsini azaldıb

23 İyul 2025 10:14see139

Günün qoroskopu: ruhunuz narahat ola bilər

23 İyul 2025 00:02see138

ABŞ nin də iştirakı ilə Bakıda iki ölkə arasında danışıqlar aparılacaq

23 İyul 2025 10:50see138

Bu kuba baş məsqçi təyin olundu

23 İyul 2025 16:25see136

Şəmkirdə 15 yaşlı qızın ehtiyatsızlığı faciə ilə nəticələndi

24 İyul 2025 01:38see134

General Motors un mənfəəti Trampın tariflərinə görə üç ayda 1 milyard dollardan çox azalıb

23 İyul 2025 03:40see131

İllər əvvəl Vağzalı ilə gəlin köçən azərbaycanlı məşhurlar FOTO

23 İyul 2025 00:16see130

Kürdəmirdə 8 nəfər qidadan zəhərlənib

23 İyul 2025 03:45see130

PA nın Vətəndaş Qəbulu Mərkəzində avqust ayı üçün qəbul cədvəli AÇIQLANDI

23 İyul 2025 18:12see129

Şimali Makedoniyada meşə yanğınları baş verib

22 İyul 2025 20:27see127

Qurban Qurbanov: Qələbəni unudub cavab oyununa ciddi hazırlaşacağıq

24 İyul 2025 01:30see126

Xankəndi şəhərində “Sarı gəlin” abidəsi belə ola bilər

23 İyul 2025 17:48see125

ABŞ da qırmızı ət qiymətləri rekord həddə çatdı

23 İyul 2025 20:13see122

BYD və “Geely”də saxtakarlıq aşkarlandı Subsidiyalar bu mexanizmlə mənimsənilir

23 İyul 2025 20:07see121

Aktivlərinin həcminə görə Azərbaycan banklarının RENKİNQİ

23 İyul 2025 18:27see119

“Qarabağ”ın darmadağınla qələbəsi Video

24 İyul 2025 02:30see114
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri