Ukrayna Rusiya danışıqları: Türkiyə hakimdir ANALİTİK

Rusiya və Ukrayna arasında mayın 15-də İstanbulda keçirilməsi planlaşdırılan birbaşa danışıqlara bir gün qalmış Moskva hələ də orada Rusiya Federasiyasını kimin təmsil edəcəyini açıqlamayıb. Bir sıra Telegram kanalları Rusiya prezidenti Vladimir Putinin Türkiyəyə uçmaq niyyətində olmadığını bildirib (o, danışıqlarda iştirakını açıqlamayıb). Ukrayna prezidenti Vladimir Zelenski isə öz növbəsində Vladimir Putindən başqa heç kimlə danışıqlar aparmağın mənası olmadığını deyir və Rusiya prezidenti ilə əlaqəni qadağan edən öz fərmanının ona mane olmadığını iddia edir. Və ABŞ prezidentinin Ukrayna üzrə xüsusi nümayəndəsi Keyt Kelloq bildirib ki, Donald Trampın İstanbula gəlişi Vladimir Putinin oraya gəlib-gəlməməsindən asılı olacaq.

Mayın 13-də Rusiya prezidentinin mətbuat katibi Dmitri Peskov Rusiyanın mayın 15-də İstanbulda Ukrayna ilə danışıqlara hazırlığını davam etdirdiyini bildirsə də, Moskvanın orada hansı səviyyədə təmsil olunacağını açıqlamayıb. “Kreml Putin lazım bildiyi kimi Ukrayna ilə danışıqlarda Rusiya Federasiyasını kimin təmsil edəcəyini açıqlayacaq”, - deyə Peskov konfrans zamanı bildirib.

Xatırladaq ki, Rusiya prezidenti ötən həftənin sonunda Rusiya ilə Ukrayna arasında 2022-ci ildə kəsilmiş birbaşa danışıqların bərpasını təklif etmişdi. Lakin o, Türkiyəyə özünün gəlmək niyyətində olub-olmadığını və ya başqasının Rusiya nümayəndə heyətinə rəhbərlik edib-etməyəcəyini dəqiqləşdirməyib. Bu arada, mayın 13-də Rusiya və Ukraynanın bir sıra Telegram kanalları müxalifət nəşrinə istinadən İstanbulda keçiriləcək danışıqlarda nümayəndə heyətinə Rusiyanın xarici işlər naziri Sergey Lavrovun başçılıq edəcəyini və Vladimir Putinin oraya uçmayacağını bildirib. Eyni zamanda, mənbə istisna etməyib ki, “ABŞ prezidenti Donald Trampla bəzi şəxsi razılıq əldə olunarsa, Putinin səfərinə hazırlıqla bağlı qərar istənilən vaxt verilə bilər”, baxmayaraq ki, onun mayın 15-i üçün nəzərdə tutulan proqrama hazırda Kremldə görüşlər daxildir.

Öz növbəsində Ukrayna prezidenti Vladimir Zelenski Vladimir Putinlə birbaşa danışıqlara hazır olduğunu bildirib. Prezident aparatının məlumatına görə, Ukrayna lideri başqa heç kimlə deyil, yalnız Rusiya prezidenti ilə danışmaq niyyətindədir. Lakin sonradan Zelenski özü bu sözləri müəyyən mənada rədd edib. "Əgər Putin Ankaraya uçmağa hazır deyilsə, mən İstanbula uçacağam. Bu görüşün baş tutması üçün hər şeyi edəcəyik", - Ukrayna prezidenti bildirib. Vladimir Zelenski 2022-ci ilin payızında verdiyi Vladimir Putinlə danışıqları qadağan edən fərmanın ona aid olmadığını iddia edib.

Mayın 12-də ABŞ prezidenti Donald Tramp da Rusiya-Ukrayna danışıqlarında şəxsi iştirakının mümkünlüyünü bildirib. Lakin bir çox müşahidəçilərin fikrincə, bu, Ağ Ev rəhbərinin özünün Türkiyəyə uçmaq istəyindən çox Rusiya və Ukrayna liderlərinə təzyiq etmək cəhdi idi. Trampın İstanbul danışıqlarına gedəcəyi ilə bağlı şübhələr, ilk növbədə, həm logistika, həm də təhlükəsizlik xidmətləri baxımından onun səfərinə bu qədər qısa müddətdə hazırlaşmağın çətinliklərindən yaranıb. Bununla belə, CNN-in mayın 13-də verdiyi məlumata görə, ABŞ prezidentinin xüsusi elçiləri Stiv Vitkoff və Keyt Kelloq İstanbuldakı görüşdə müşahidəçi qismində iştirak etmək niyyətindədirlər. Sonuncu həmin gün etiraf edib ki, Donald Tramp hələ də onlara qoşula bilər, lakin onun İstanbula səfər etmək qərarı Vladimir Putinin oraya gedib-getməməsindən asılıdır.

Eyni zamanda, mayın 13-də ABŞ-da Stiv Vitkoffun Breitbart portalına müsahibəsi dərc olunub. Orada ABŞ prezidentinin xüsusi nümayəndəsi Vaşinqtonun əvvəllər verdiyi ultimatumu bir daha açıqlayıb: Moskva və Kiyev birbaşa danışıqlara getməsələr, Vaşinqton danışıqlar prosesindən çıxacaq. Bundan başqa, o, Ukrayna münaqişəsinin nizamlanması çərçivəsində həllini tələb edən məsələləri də sadalayıb. Bura yeni regionlar məsələsi, yəni, Zaporoji AES, Ukraynanın Dneprdən istifadə etməsi və Qara dənizə çıxış imkanları daxildir.

Keyt Kelloqun sözlərinə görə, İstanbulda ABŞ ilk növbədə Ukraynada hərtərəfli atəşkəs əldə etməyə çalışacaq və yalnız bundan sonra ərazi məsələlərinə keçəcək. Danışıqlarda irəliləyiş olmasa, ABŞ-ın Rusiyaya qarşı "əhəmiyyətli" və "ən ciddi" sanksiyaları mümkündür, deyə Kelloq çərşənbə axşamı hədələyib.

Son günlər Avropa paytaxtlarından qarşıdan gələn İstanbul görüşünə həsr olunmuş bir çox bəyanatlar eşidilir. Lakin, əsasən ultimatum tonda. Belə ki, Almaniya kansleri Fridrix Merz bəyan edib ki, həftənin sonuna qədər atəşkəsdə irəliləyiş əldə olunmasa, Rusiyaya qarşı enerji və maliyyə bazarları ilə bağlı sanksiyalar gücləndiriləcək. Fransa prezidenti Emmanuel Makron həmin gün onu dəstəkləyib: “Ya Rusiya, Putin həqiqətən də sülhə sadiqdir, ya yox – sonra biz sanksiyaları sərtləşdirməliyik”.

Xatırladaq ki, mayın 10-da Kiyevə səfəri zamanı Fransa, Almaniya, Polşa və Böyük Britaniya liderləri Rusiyanı Ukraynanın ilkin şərt olmadan 30 günlük atəşkəs təklifi ilə razılaşmağa çağırıblar. Mayın 12-də Fransa, Almaniya, İtaliya, Polşa, İspaniya və Böyük Britaniyanın xarici işlər nazirləri Londonda keçirilən görüşdə bu çağırışı təkrarlayıblar. Avropanın sülh prosesinə cəlb olunmasına gəlincə, Moskva növbəti dəfə avropalıları öz yerində oturdub. Mayın 13-də daha əvvəl “ultimatum dilinin qəbuledilməz olduğunu” deyən Dmitri Peskov bildirib ki, Avropa tamamilə Ukraynanın tərəfindədir və buna görə də Rusiya-Ukrayna münaqişəsinin həllində vasitəçi roluna iddia edə bilməz. “Ümumilikdə Avropanın belə bir çərçivə danışıqlar prosesində iştirakından danışsaq, o zaman Avropa hələ də tamamilə Ukraynanın tərəfində olduğuna görə heç bir şəkildə qərəzsiz yanaşma, balanslaşdırılmış yanaşma iddia edə bilməz”, - Kreml nümayəndəsi jurnalistlərə açıqlamasında Moskvanın avropalı siyasətçilərin fikirlərini dinləməyə meylli olmadığını açıqlayıb.

Türkiyə isə…

Türkiyə lideri Ukraynada sülhə nail olmaq üçün danışıqlara qoşulmağa hazır olduğunu açıqlayıb. Türkiyə Ukraynada hərbi əməliyyatların dayandırılması üçün istənilən vasitə ilə, o cümlədən danışıqlar yolu ilə sülh prosesinə töhfə verməyə hazırdır. Bunu bazar günü, mayın 11-də “Anadolu” agentliyinə Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan deyib. Türkiyə lideri Fransa prezidenti Emmanuel Makronla telefon danışığı aparıb. Siyasətçilər Türkiyə ilə Fransa arasında ikitərəfli münasibətləri, regional və qlobal məsələləri müzakirə ediblər. Ərdoğan Ukrayna ilə Rusiya arasında müharibənin sona çatması yolunda “tarixi mərhələnin” əldə edildiyini, fürsətdən istifadə edilməli olduğunu, atəşkəs və davamlı sülhün təmin edilməsi üçün Türkiyənin danışıqlar aparmaq da daxil olmaqla, mümkün olan hər cür töhfəni verməyə hazır olduğunu bildirib.

Prezident Ərdoğan Ukrayna ilə Rusiya arasında uzunmüddətli sülh danışıqlarının başlanmasında və Ukraynada yenidənqurma proseslərinin həyata keçirilməsində əməkdaşlığın davam etdirilməsinin vacib olduğunu bildirib. Xatırladaq ki, Ukrayna, ABŞ və "qətiyyətlilər koalisiyası" Rusiyaya 30 günlük tam atəşkəs rejiminə mayın 12-də başlamağı təklif etmişdi. Putin 30 günlük atəşkəs ideyasına məhəl qoymadı. Əvəzində o, mayın 15-də İstanbulda heç bir şərt olmadan Ukrayna ilə birbaşa danışıqları bərpa etməyi təklif edib.

Rusiya rəsmiləri Putini danışıqlardan çəkindirir - ISW

Analitiklər deyirlər ki, aşağı səviyyəli Kreml rəsmiləri Zelenskinin Putini İstanbul görüşünə dəvət etmək niyyətinə şübhə edirlər. Rusiya rəsmiləri Kremlin rəhbəri Vladimir Putinin Ukrayna prezidenti Vladimir Zelenski ilə danışıqlar üçün İstanbula getməsinə icazə vermir. Bu barədə Müharibənin Öyrənilməsi İnstitutunun (ISW) gündəlik hesabatında deyilir.

Analitiklər vurğulayırlar ki, bir gün əvvəl Rusiya Federasiyası Federasiya Şurasının sədr müavini Konstantin Kosaçev Zelenskinin dəvətinin “saf şou” və “komediya” olduğunu deyərək, “belə çətin vəziyyətdə” yüksək səviyyəli görüşlərin təşkil olunmadığını iddia edib. Rusiyanın xüsusi tapşırıqlar üzrə səfiri Rodion Miroshnik Zelenskinin Putini İstanbuldakı görüşə dəvət etmək niyyətini şübhə altına alıb.

ISW qeyd edir ki, mayın 12-də Rusiya Dövlət Dumasının Beynəlxalq Əlaqələr Komitəsinin sədr müavini Aleksey Çepa Putinin Zelenski ilə görüşmək üçün İstanbula gedəcəyinə şübhə etdiyini bildirib. Analitiklərin fikrincə, Kreml səviyyəli rəsmilər Zelenskinin dəvətinə rəsmi cavab verməsələr də, aşağı səviyyəli Rusiya rəsmilərinin açıqlamaları Putinin Zelenski ilə görüşmək üçün İstanbula getmə ehtimalının az olduğunu göstərir.

Yada salaq ki, Rusiya diktatoru Vladimir Putin Ukrayna, ABŞ və “qətiyyətli koalisiya” ölkələrinin mayın 12-dən atəşi dayandırmaq təklifini rədd edib, əvəzində mayın 15-də İstanbulda birbaşa danışıqları təklif edib.Buna cavab olaraq Ukrayna prezidenti Vladimir Zelenski Kremlin rəhbərini şəxsən İstanbulda gözləyəcəyini bildirib.
İstanbulda görüş. Tramp da gəlmək istəyir

Tramp Moskvanın indiyədək rədd etdiyi 30 günlük qeyd-şərtsiz atəşkəsə “Rusiyanın razılaşacağı hissini” keçirdiyini bildirib. ABŞ prezidenti Donald Tramp deyib ki, o, mayın 15-də Vladimir Zelenskinin sülh danışıqları üçün Vladimir Putini gözləyəcəyi Türkiyəyə səfərini istisna etmir. ABŞ prezidenti həm Zelenskinin, həm də Putinin cümə axşamı Türkiyədə olacağına ümid etdiyini bildirib və əlavə edib ki, “nəsə ola biləcəyini” düşünərsə, özü də “uçuş haqqında düşünüb”.

Tramp və sövdələşmələr

Tramp daha sonra jurnalistlərin sualına cavabında aydınlıq gətirdi ki, əgər bunu “razılaşmanın əldə olunması üçün vacib hesab” etsə, uça bilər – o, yəqin ki, Kiyev və Moskva arasındakı razılaşmanı nəzərdə tuturdu. "Onlar görüşlə bağlı razılığa gələ bilmədilər, çünki biri atəşkəsdən danışırdı, digəri yox və s. - amma faydalı olacağını düşünsəm oraya uçacağam” deyə o əlavə edib. Tramp daha sonra Moskvanın indiyə qədər rədd etdiyi 30 günlük qeyd-şərtsiz atəşkəsə “onların (Rusiya) razılaşacaqlarını hiss etdiyini” söylədi.

Ukrayna prezidenti Vladimir Zelenski Trampın İstanbul görüşündə iştirakını dəstəklədiyini bildirib. "Prezident Trampın bəyanatını eşitdim. Çox vacib sözlər... Mən prezident Trampı Putinlə birbaşa danışıqlar ideyası ilə dəstəklədim. Açıq şəkildə dedim ki, görüşə hazıram. Mən Türkiyədə olacam. Ümid edirəm ki, ruslar bu görüşdən yayınmayacaqlar", - Zelenski bazar ertəsi, mayın 12-də Telegram-da deyib. Ukrayna prezidenti əlavə edib ki, o, Trampı tam və qeyd-şərtsiz atəşkəs ideyası ilə dəstəkləyib və Ukraynanın öz tərəfdən susqunluğu təmin etməyə hazır olduğunu vurğulayıb. "Və, əlbəttə ki, Ukraynada hamımız istərdik ki, prezident Tramp bizimlə birlikdə - Türkiyədə bu görüşdə olsun. Bu, düzgün fikirdir. Biz çox şeyi dəyişə bilərik", - Zelenski qeyd edib.

Zelenski hər halda gedir

Rusiya tərəfi hələ də Zelenskinin Putinlə birbaşa danışıqlar təklifinə cavab verməyib. Axios Ukrayna rəsmisinə istinadən xəbər verir ki, Rusiya mayın 12-də atəşkəsə başlamağa razı olmasa belə, Zelenski danışıqlar üçün Türkiyəyə gedəcək. Ukrayna prezidenti Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanla danışıb və onunla “sülhə nail olmaq üçün gələcək birgə iş” mövzusunda razılaşıb.

"Mən prezident Ərdoğanla danışdım. Müharibənin sona çatmasına kömək edə biləcək Türkiyədə keçirilən görüşün əsas detallarını müzakirə etdik. Diplomatiyanın ən yüksək səviyyədə asanlaşdırılması üçün dəstəyə və hazırlığa görə minnətdaram. Biz eyni dərəcədə atəşkəsə ehtiyac olduğunu görürük", - Zelenski Telegram kanalında yazıb. Türkiyə prezidenti Zelenski ilə danışdıqdan sonra “fürsət pəncərəsindən” yararlanmağa çağırıb. “Ümid edirik ki, bu fürsətlər əldən verilməyəcək”, - deyə Ərdoğan bildirib.

Vəziyyətin İstanbullaşması

Rusiya-Ukrayna görüşü İstanbulda baş tutacaqmı və orada nələr müzakirə olunacaq?

Türkiyə üç illik fasilədən sonra mayın 15-də İstanbulda Rusiya və Ukrayna arasında yeni birbaşa danışıqlara ev sahibliyi etməyə hazırlaşır.Hakim Ədalət və İnkişaf Partiyasının nümayəndəsi Ömər Çelik Moskva ilə Kiyev arasında dialoqun başlanmasında ölkəni aparıcı rola qaytarmaq əzmində olduğunu açıqlayıb. Vladimir Putinin köməkçisi Yuri Uşakovun izah etdiyi kimi, İstanbulda aparılan danışıqlarda 2022-ci ildə əldə edilmiş razılaşmalar və “yerdə” vəziyyət nəzərə alınmalıdır. Danışıqlara hazırlıq Kiyev və onun Avropalı müttəfiqlərinin Rusiya və Ukrayna arasında dialoq başlamazdan əvvəl dərhal 30 günlük atəşkəs tələblərini ləğv edib. Prezident Tramp planlaşdırılan görüşü “çox vacib” hesab etdiyini, onun keçirilməsində israrlı olduğunu və hətta özü də İstanbula gələ biləcəyini söylədi.

Vladimir Putinin mayın 15-də İstanbulda Moskva ilə Kiyev arasında 3 il əvvəl kəsilmiş birbaşa danışıqların bərpası təklifinin icrasına hazırlıq Türkiyə Nazirlər Kabinetinin mayın 12-də prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğanın sədrliyi ilə keçirilən iclasının əsas mövzularından birinə çevrilib. Hakim Ədalət və İnkişaf Partiyasının (AKP) sözçüsü Ömər Çelik bildirib ki, Moskvanın Rusiya-Ukrayna danışıqları üçün məkan kimi İstanbulu seçməsi Türkiyənin vasitəçilik roluna inamını nümayiş etdirir. "Türkiyə üçün yeganə fayda qlobal və regional sülhün bərqərar olması və onun qorunub saxlanmasıdır. Bundan başqa, Türkiyənin heç bir gizli və ya gizli gündəmi yoxdur" deyən Ömər Çelik, "A Haber" telekanalına verdiyi açıqlamada, hər kəsin "danışıq masasını alt-üst etdiyi halda" Türkiyənin onları təşkil etdiyini bildirib.

Türkiyənin diplomatik mənbəsinin RİA Novosti-yə verdiyi məlumata görə, təşkilati məsələlərin daha da həlli üçün Ankara Moskva və Kiyevdən qarşıdan gələn görüşlə bağlı konkret məlumat, o cümlədən mayın 15-də keçiriləcək danışıqlarda iştirak etməyə hazır olduğunun rəsmi təsdiqini və nümayəndə heyətlərinin tərkibi barədə məlumat gözləyir.

Mayın 12-də Vladimir Putinin köməkçisi Yuri Uşakov Rusiya tərəfinin gözləntiləri və baş tutacağı təqdirdə Kiyevlə danışıqlar prosesinə yanaşması barədə məlumat verib. “Bilirsiniz: mayın 15-i, cümə axşamı. “Biz səhərdən başlamağa hazırıq” deyən cənab Uşakov jurnalist Pavel Zarubinə bildirib: “İndi heç bir şərt olmadan danışıqların aparılması təklifi verilib. Biz gəlib danışıqlara başlamalıyıq. Çox sadədir, əgər təbii ki, insanlar bunu istəyirlər”-deyə prezidentin köməkçisi qeyd edib.Ancaq o, Rusiyanın danışıqlarda hansı səviyyədə təmsil olunacağı sualına cavab verməkdən yayınıb.“Prezident əmr verəcək, sonra biz bunu açıqlayacağıq” dedi. 2022. Eyni zamanda, onun fikrincə, yeni raund zamanı son üç ildə “yerdə” yaranmış vəziyyəti nəzərə almaq lazım gələcək.

Moskvanın İstanbulda Ukrayna ilə birbaşa danışıqlar formatını canlandırmaq təklifi sıfırdan dialoq deyil, əvvəllər əldə edilmiş razılaşmalara qayıdış və onların bugünkü reallıqlara uyğunlaşdırılmasını nəzərdə tutur. Moskva üçün əsas olan bu mövqeyi Vladimir Putin hələ ötən ilin mayında İstanbul razılaşmalarını dəyərləndirərkən bildirmişdi. "Prinsipcə, Ukrayna tərəfi ümumən bundan razı qaldı, Rusiya tərəfi də bundan razı qaldı. İşlənmək lazım olan bəzi məqamlar var idi, amma ümumilikdə, yenə deyirəm, bu sənəddə Ukrayna tərəfinin imzası varsa, deməli, Ukrayna tərəfi bundan razı qalıb", - Vladimir Putin qeyd edib.

Bundan əvvəl Rusiya prezidenti Sankt-Peterburqda Afrika liderləri ilə ünsiyyətdə olarkən onlara Ukrayna ilə 2022-ci ildə paraflanmış saziş layihəsini göstərib.Vladimir Putinin sözlərinə görə, sənəd 18 maddədən ibarətdir və “Ukraynanın daimi neytrallıq və təhlükəsizlik zəmanətləri haqqında müqavilə” adlanır. 1-ci maddənin 1-ci bəndində deyilir ki, “Ukrayna Konstitusiyada elan edilmiş və təsbit olunmuş daimi neytrallığını qorumağı öhdəsinə götürür”. Bundan əlavə, sazişdə qeyd olunur ki, qarant dövlətlər Ukraynanın daimi neytral dövlət statusunu tanıyır, ona hörmət edir və zəmanət verir, həmçinin beynəlxalq səviyyədə bu statusa riayət olunmasını təmin etməyi öhdəsinə götürür. Zəmanətçi ölkələrin siyahısı müqavilənin preambulasında verilmişdir, o cümlədən Böyük Britaniya, Çin, Rusiya, ABŞ və Fransa.

Öz növbəsində, Ukrayna “daimi neytrallığın beynəlxalq hüquqi statusuna zidd fəaliyyət göstərməməyi öhdəsinə götürür”.
Keçən iyun ayında The New York Times, İstanbul razılaşması layihəsinin razılaşdırılmış və razılaşdırılmamış bəndləri (.pdf) ilə tam mətnləri olduğunu iddia etdiyi şeyi dərc etdi. Razılaşdırılmamış tələblər arasında Ukraynada rus dilinin rəsmi dil kimi tanınması və Krımın Rusiyanın bir hissəsi kimi tanınması olub.

Moskva mayın 15-də İstanbulda keçiriləcək danışıqlara öz nümayəndə heyətini göndərməyə və onları əvvəllər əldə edilmiş razılaşmalar əsasında aparmağa hazır olduğunu təsdiqləsə də, Kiyev hələlik ilkin şərt olmadan Moskva ilə birbaşa danışıqlar formatına qayıtmağa razılıq verməyib.

Vladimir Putin hamını İstanbula necə göndərdi

Moskvanın təklifinə reaksiya verən Ukrayna prezidenti Vladimir Zelenski deyib ki, Kiyev danışıqlar prosesinin bərpası üçün ilkin şərt kimi 30 günlük dərhal atəşkəs tələbini ləğv etmir. "Biz sabah tam və davamlı atəşkəsin diplomatiya üçün lazımi zəmin yaradacağını gözləyirik. Mən Putini cümə axşamı Türkiyədə gözləyəcəm. "Şəxsən özüm", - Zelenski bazar günü, mayın 11-də Telegram kanalında yazıb.

Mayın 12-dən etibarən 30 günlük atəşkəs elan edilməsi ilə bağlı Moskvaya ünvanlanan tələb ötən şənbə Böyük Britaniya, Almaniya, Fransa və Polşa liderlərinin Kiyevə səfəri zamanı razılaşdırılıb.

Bundan sonra ABŞ prezidenti Donald Trampla telefonla danışan Fransa prezidenti Emmanuel Makron bildirib ki, Ağ Ev rəhbəri guya 30 günlük atəşkəsin prioriteti ilə bağlı Avropa-Ukrayna təşəbbüsünü dəstəkləyib. Makronun sözlərinə görə, bu, Ukrayna və Qərbin Moskvaya təqdim etdiyi ortaq mövqe sayıla bilər.

Bazar ertəsi Böyük Britaniya, Almaniya, Fransa, Polşa, ABŞ və Ukraynanın diplomatik nümayəndəliklərinin rəhbərləri telefonla aktiv məsləhətləşmələr aparıblar. Onların məqsədi Kiyevin ilkin şərt olmadan mayın 15-də danışıqlara başlamaq üçün Moskvanın təklifini qəbul edib-etməməsi və ya Rusiyanın 30 günlük atəşkəslə dərhal razılaşmağa razılıq verməməsinin İstanbul 2.0-ın baş tutmaması üçün kifayət qədər əsas sayıla biləcəyi kimi əsas məsələdə ortaq mövqe üzərində razılığa gəlmək idi.

Donald Tramp Vladimir Putini dəstəkləyir

Fransanın xarici işlər naziri Benjamin Haddad bazar ertəsi bildirib ki, 30 günlük atəşkəsin əldə edilməsi Rusiya-Ukrayna danışıqlarının bərpası üçün “ilkin şərt” olaraq qalır. "Mövqeyimiz çox aydındır: biz sülh istəyirik, danışıqlar istəyirik. Bunun ilkin şərti, əlbəttə ki, atəşkəs əldə etmək, havada, dənizdə və quruda 30 gün ərzində qeyd-şərtsiz atəşkəs əldə etmək imkanıdır ki, bu da danışıqlar üçün yer yarada bilər", - fransalı diplomat qeyd edib.

Moskva dərhal atəşkəslə razılaşmasa, Avropa ölkələri ona qarşı növbəti sanksiyalar paketi tətbiq edəcəklərini vəd ediblər. Buna cavab olaraq Rusiya prezidentinin mətbuat katibi Dmitri Peskov qeyd edib ki, Rusiya ilə ultimatum dili ilə danışmaq olmaz.

Türkiyənin xarici işlər naziri Hakan Fidan mayın 15-də danışıqların başlanmasına hələ zəmanət verilmədiyini etiraf etsə də, iki barışmaz mövqeyi birləşdirməyə cəhd edib. "İnanıram ki, yaxın günlərdə tərəflər kompromis axtarmaq üçün bir araya gələcəklər. İndi Ukrayna tərəfi əvvəlcə atəşkəsə, sonra danışıqlara ehtiyac olduğunu bəyan edir, Rusiya tərəfi isə danışıqlara, daha sonra atəşkəsə ehtiyac olduğunu bəyan edir. Biz tərəflərin bir araya gəlməsini və atəşkəsi təmin etməsini istəyirik. Ümid edirik ki, bu istiqamətdə işimiz Ankarada aparılır".

Bu vəziyyətdə prezident Makronun daha əvvəl 30 günlük atəşkəs üçün alternativ Avropa-Ukrayna təklifini dəstəkləyənlər siyahısına daxil etdiyi prezident Tramp ilkin şərt olmadan İstanbulda danışıqlara dəstək vermək üçün həlledici səs verib. "Rusiya və Ukrayna ilə görüş çox vacibdir, mən həqiqətən də bu görüşün baş tutmasında təkid etdim. "Düşünürəm ki, bu görüşdən yaxşı şeylər çıxa bilər" deyən Ağ Ev rəhbəri Vladimir Zelenskini Rusiya ilə danışıqlara "dərhal" razılaşmağa çağırıb.

V.VƏLİYEV