Vaşinqton Riyad xəttində F 35 mərhələsi: ABŞ nin strateji hədəfi nədir?

ABŞ Prezidenti Donald Tramp Səudiyyə Ərəbistanına beşinci nəsil F-35 qırıcılarının satılacağını təsdiqləyib.

Bu qərar vəliəhd şahzadə Məhəmməd bin Salmanın Vaşinqtona gözlənilən səfəri ərəfəsinə təsadüf edir.

Ər-Riyad ABŞ-dən təhlükəsizlik zəmanəti almağa çalışır.

İsrail isə münasibətlərin normallaşdırılması baş vermədən Səudiyyə Ərəbistanına  F-35 satışına qarşı çıxır.   Qeyd edək ki, Bayden dövründə müzakirə olunan bu satış həmin vaxt baş tutmamışdı.

Bəs görəsən, ABŞ-nin Səudiyyə Ərəbistanına F-35 satışı qərarının əsas strateji hədəfi nədir?

Bu satış ABŞ–Səudiyyə münasibətlərində yeni təhlükəsizlik arxitekturasının başlanğıcı kimi qiymətləndirilə bilərmi?

Burada məsələ bir qədər açıqdır. Yəni Tramp özü çıxışında İran təhdidinə istinad edib. O, F-35 satışı həm də ona görə edir ki, Səudiyyəni daha güclü müdafiəçi tərəfdaş kimi möhkəmləndirmək istəyir. Belə bir əməkdaşlıq, ABŞ üçün İranla rəqabətdə strateji üstünlük deməkdir.

Başqa cür isə ABŞ Səudiyyə ilə “strateji müdafiə razılaşması” qurmaq istəyir ki, Riyad regionda öz müdafiəsinə birbaşa daha çox məsuliyyət götürsün.

Bu, həmçinin ABŞ-nin regiondakı müdafiə yükünü yüngülləşdirə və Çin kimi yüksələn güclərin bölgədə təsirinin artmasının qarşısını almağa yönəlmiş bir addım ola bilər.

Digər tərəfdən, bəli, bu, satış yenidən formalaşan təhlükəsizlik arxitekturasının bir hissəsi kimi qiymətləndirilə bilər. Çünki Tramp Səudiyyəni “major non-NATO” ABŞ müttəfiqi elan edib. Bu, Səudiyyənin strateji əhəmiyyətinin rəsmi tanınmasıdır və gələcəkdə daha dərin hərbi əməkdaşlıq üçün hüquqi institusional baza yaradır. Üstəlik, ABŞ yalnız Səudiyyəni silahlandırmır, həm də ona “zəmanətlər” verir.

Bu zəmanətlər isə Səudiyyə üçün ABŞ-ın müdafiəyə daha ciddi şəkildə iştirak etməsi anlamına gəlir.

Elmar

Gununsesi.info