Xarici dildə cizgi filmləri uşağın nitqini zədələyir

Uşaqların danışığı valideyn nəzarətindən keçir, ekrana sərhəd lazımdır

“Teletabilər” serialının yaradıcısı Anne Vood bildirib ki, yutubdakı uşaqlara yönələn proqramların böyük əksəriyyəti uşaqların xəyal gücünü inkişaf etdirmir və sadəcə vaxt doldurmaq üçündür. Ekspertlər, valideynlərin uşaqlar üçün məzmun seçərkən diqqətli olmasını tövsiyə edirlər.

"Şərq" xəbər verir ki, Bilgi Universitetinin Dijital Media və Uşaq Platforması qurucusu Dr. Esra Ercan Bilgiç vurğulayıb ki, yaxşı məzmun uşağın diqqətini və dil bacarıqlarını inkişaf etdirməlidir. Qısa, mənasız videolar uşaqların fokuslanma müddətinə mənfi təsir göstərir. Valideynlər, yaşa uyğun, təhlükəsiz və öyrədici platformaları seçməli, uşaqlarla birgə izləməyi üstün tutmalıdır.

Yutubda yüksək keyfiyyətli uşaqlara yönələn məzmun üçün prinsiplər hazırlayıb: faydalı, maraqlı, yaradıcılığı təşviq edən və həyat bacarıqlarına dəstək verən proqramlar “keyfiyyətli” sayılır.

Müzakirə olunan məsələ ilə bağlı danışan psixoloq Gülnarə Əliyeva Sherg.az-a açıqlamasında bildirib ki, yutub və oxşar platformalarda uşaqlara yönəlmiş qısa, məzmunsuz videoların çoxluğu yalnız yaradıcılığı deyil, eyni zamanda nitq inkişafını da gerilədib. Onun sözlərinə görə, 2-3 yaş danışığın formalaşdığı ən həssas dövrdür, lakin uşaqlar bu mərhələdə daha çox animasiyalara məruz qaldıqları üçün valideynlərlə canlı ünsiyyət azalır. Məhz bu ünsiyyət çatışmazlığı sonradan nitq qüsurlarına səbəb olur: “Uşaqların telefon və monitor qarşısında keçirdiyi vaxta sərhəd qoyulmalıdır. Gün ərzində cizgi filmlərinə baxış maksimum 15-20 dəqiqə ilə məhdudlaşdırılsa, həm diqqət dağınıqlığının qarşısı alınar, həm də danışıq inkişafı daha sağlam gedər. Uşaqların bağça mühitinə daxil olması, yaşıdları ilə oyun və ünsiyyətə cəlb olunması nitq bacarıqlarının inkişafı üçün ən təsirli vasitələrdəndir. Lakin bir çox valideynin saatlarla yutub və telefondan istifadə etməyə icazə verməsi vəziyyəti ağırlaşdırır”. Psixoloqun sözlərinə görə, uşaqların xarici dildə cizgi filmlərinə baxması da problem yaradır: “Valideynlər düşünür ki, uşaq bu yolla dil öyrənəcək, amma mətn və dialoqları anlamayan uşaq nə həmin dili mənimsəyir, nə də ana dilində nitqi möhkəmlənir. Bu, əksinə, qavrayışı zəiflədir və nitq geriliyini dərinləşdirir”.