Yaponiyaya atılan atom bombaları insanların kölgələrini səkilərə necə həkk etdi?

1945-ci ilin 6 və 9 avqust tarixlərində müvafiq olaraq Xirosima və Naqasakidə baş verən atom bombası partlayışları yalnız iki şəhəri məhv etmədi, həm də tarixdə nadir və dəhşətli fiziki izlər qoydu - "nüvə kölgələri”. Bu kölgələr, partlayış anında insanlar və əşyaların ardında qalan qorunmuş səthlərdir.

Qaynarinfo xəbər verir ki, Nyu-Meksiko Universitetinin Tibb fakültəsinin təqaüdçü radiologiya professoru və Nüvə Elmi və Tarixi Milli Muzeyinin keçmiş idarə heyəti üzvü Dr. Maykl Hartşorn izah edir ki, partlayış zamanı yayılan güclü işıq və istilik, qarşısına çıxan insan və obyektlər tərəfindən udularaq onların arxasındakı səthləri "qoruyub”. Ətrafdakı açıq səthlər isə işığın ağardıcı təsirinə məruz qalıb, nəticədə qorunmuş hissələr qara kölgə şəklində qalıb.

Bu enerji, uran-235 və ya plütonium-239 nüvələrinin neytron zərbəsi ilə parçalanması — yəni nüvə parçalanması nəticəsində yaranıb. Zəncirvari reaksiya millisaniyələr içində trilyonlarla atomun parçalanmasına səbəb olub, böyük miqdarda istilik, işıq və radiasiya yayıb.

Partlayış zamanı yayılan istilik 5.538°C-yə qədər çata bilir. İnsan və ya velosiped kimi obyektlər bu istiliyi udaraq arxasındakı beton və daşların ağarmasının qarşısını alır. Başlanğıcda çoxlu belə kölgələr olsa da, onların əksəriyyəti sonrakı şok dalğaları və istilik təsiri ilə silinib.

"Little Boy" ləqəbli ilk bomba 6 avqust 1945-də Xirosima üzərində, 580 metr yüksəklikdə partlayaraq 16 min ton TNT ekvivalentində güc yaradıb və şəhərin 13 kvadrat kilometrini məhv edib. Şəhər əhalisinin 1/4-i dərhal, başqa bir 1/4-i isə aylar ərzində radiasiya və xəstəliklərdən ölüb.

Üç gün sonra "Fat Man" ləqəbli ikinci bomba Naqasakidə partlayıb. Plütonium-239 əsaslı bu bomba 21 min ton TNT gücünə malik idi və bənzər dağıntılara səbəb olub.

15 avqustda imperator Hirohito Yaponiyanın təslim olduğunu elan edib, 2 sentyabrda isə rəsmi sənəd imzalanaraq II Dünya müharibəsi başa çatıb.

Zaman keçdikcə, səkilərə və binalara həkk olunmuş nüvə kölgələrinin çoxu külək və suyun təsiri ilə yox olub. Yalnız bir neçəsi Xirosima Sülh Abidəsi Muzeyində qorunaraq gələcək nəsillərə bu faciəni xatırlatmaq üçün saxlanılır.

Aydın