Yeniyetmələr arasında cinayətlər artır: səbəb bu imiş Açıqlama

Son zamanlar yeniyetmələr arasında cinayət hallarının artımı müşahidə edilir. Əksəriyyət düşünür ki, buna səbəb aqressiv oyun və filmlər ola bilər. Bildirilir ki, məhz bunlar gənclərin psixologiyasının pozulmasına gətirib çıxarır. 

Globalinfo.az-a danışan psixoloq Nizami Orucov deyib ki, deyilənlərdə müəyyən həqiqət payı var:

“Amma məsələni yalnız aqressiv oyunlar və filmlərlə izah etmək düzgün olmaz. Yeniyetməlik dövrü həyatın ən həssas mərhələsidir. Bu yaşda beyin hələ tam formalaşmayıb, xüsusilə də özünüidarəetmə ilə bağlı beyin mərkəzləri yetkin deyil. Nəticədə gənclər daha emosional, impulsiv və təsir altına düşməyə meyilli olurlar. Belə vəziyyətdə gördükləri hər bir davranış – istər oyunda, istər filmdə, istərsə də real həyatda – onlar üçün modelə çevrilə bilər”.

Nizami Orucov

Psixoloqun sözlərinə görə, aqressiv oyun və filmlərin yeniyetmələrdə “emosional uyuşma” yaratması mümkündür:

“Yəni zorakılığı dəfələrlə gördükdə, beyin buna qarşı əvvəlki kimi reaksiya vermir və bu, empatiya hissinin azalmasına gətirib çıxarır. Zamanla gənc üçün aqressiv davranış adi hala çevrilir. Xüsusilə ailə nəzarəti, emosional yaxınlıq və sağlam ünsiyyət zəifdirsə, bu təsirlər daha da güclənir. Amma yeniyetməni cinayətə aparan əsas səbəb oyun və film deyil, ailədəki laqeydlik, diqqət çatışmazlığı və dəyərlər sisteminin boşluğudur. Əgər gənc ailəsində sevgi, sərhədlər və dəyərlər görmürsə, o zaman kimdən və haradan davranış nümunəsi götürəcəyini özü seçir. Bu, əksər hallar yanlış mənbələrdən olur”.

Nizami Orucovun fikrincə, problemin həlli film və oyunları qadağan etməkdə deyil, uşağın daxili dünyasına təsir göstərməkdədir:

“Valideyn övladı ilə ünsiyyət qurmalı, dinləməli, duyğularını başa düşməli və həyatdakı çətinlikləri bölüşməlidir. Belə olan halda, heç bir oyun və film onu cinayətə, zorakılığa və mənfi davranışlara yönəldə bilməz”.

Zaira Akifqızı
Globalinfo.az