Zamin hansı hallarda öhdəlikdən azad edilə bilər?

Banklardan kredit götürən şəxslərin qarşısına çıxan əsas tələblərdən biri zamin təqdim etməkdir.

AzPost xəbər verir ki, zaminlik müqaviləsi kreditorun riskini azaltmaq məqsədilə bağlanır və zamin borclunun öhdəliyini yerinə yetirmədiyi halda məsuliyyət daşıyır. Lakin tez-tez bu sual yaranır. Zamin bu öhdəlikdən hansı hallarda azad oluna bilər və ya zaminlik müqaviləsinə xitam verilə bilərmi?

Azərbaycan Respublikasının Mülki Məcəlləsinin 903-914-cü maddələrində zaminliyin hüquqi əsasları və onun xitamı halları nəzərdə tutulur. Məcəllənin 911.1-ci maddəsinə əsasən, zaminliyin xitam verilməsi üçün aşağıdakı hallardan biri baş verməlidir:

1. Əsas öhdəliyin tam yerinə yetirilməsi – borcalan kredit borcunu tam ödədikdə, zaminlik də avtomatik olaraq başa çatır.

2. Əsas öhdəlik üzrə müddətin bitməsi – kredit müqaviləsində göstərilən vaxt bitdiyi halda və bank məhkəməyə müraciət etməzsə, zaminlik xitam sayılır.

3. Kredit müqaviləsinin dəyişdirilməsi – əgər borcalanla bank arasında zaminin razılığı olmadan öhdəlik şərtləri dəyişdirilərsə (məsələn, məbləğ artırılarsa və ya faiz dərəcəsi dəyişdirilərsə), Məcəllənin 913-cü maddəsinə əsasən zaminin məsuliyyəti aradan qalxır.

4. Zamin üçün müəyyən edilmiş müddətin bitməsi – zaminlik müqaviləsi müəyyən müddətə bağlanıbsa, həmin müddət başa çatdıqda məsuliyyət də sona yetir.

Maraqlı məqam odur ki, zamin bu müqavilədən istədiyi vaxt birtərəfli qaydada imtina edə bilməz. Yalnız yuxarıda sadalanan qanuni əsaslar daxilində öhdəlikdən azad edilə bilər. Əgər zaminlik müddətsiz bağlanıbsa və əsas borc ödənilməyibsə, zamin illərlə məsuliyyət daşıya bilər.

Eyni zamanda, zamin kredit müqaviləsinin icrası zamanı bankın hər hansı qanunsuz və ya qeyri-etik hərəkətini sübuta yetirərsə, məhkəmə yolu ilə müqavilənin ləğvini və ya məsuliyyətdən azad edilməsini tələb edə bilər. Bu isə yalnız konkret hallar və hüquqi əsaslarla mümkündür.

AzPost.az

Paylaş