Icma.az
close
up
RU
Zəngəzura nəzarət belə olacaq Əsas mexanizm

Zəngəzura nəzarət belə olacaq Əsas mexanizm

Turkstan.az saytından verilən məlumata görə, Icma.az xəbər verir.

Politoloq Oqtay Qasımov Teleqraf.com-un suallarını cavablandırıb.

Onunla müsahibəni təqdim edirik:

- Bu günlərdə kommunikasiyalarla bağlı müzakirələr artıb. Azərbaycanla Ermənistan arasında kommunikasiya xətlərinin açılmasında kompromist variantlar hansılardır?

- Azərbaycanla Ermənistan arasında regional kommunikasiyaların açılması ilə bağlı müzakirələr davam etdirilir. İki ölkə arasında regional kommunikasiyalardan danışmaq kompleks məsələdir və müxtəlif istiqamətləri əhatə etməkdədir. Bu kommunikasiya sistemlərinin içində ən vacibi Zəngəzur dəhlizi hesab edilir. Məsələnin düyün nöqtəsi və mübahisə doğuran məqamlar Zəngəzur dəhliz ilə bağlıdır. Üçtərəfli bəyanatın tələbinə görə, bu, regional kommunikasiya açılmalıdır. Burada Ermənistan, Azərbaycan vətəndaşlarının, o cümlədən avtonəqliyyat vasitələri və yüklərin sərbəst, maneəsiz və təhlükəsiz hərəkətinə təminat verilməlidir. Bu, uzun müddətdən bəri Ermənistan tərəfindən manipulyasiya edilən məsələlərdən biridir. Ermənistan müxtəlif cəhdlərlə bu prosesi həm uzatmağa, həm də öz üzərinə düşən öhdəliyi yerinə yetirməkdən yayınmağa çalışır.

- Zəngəzur dəhlizinə nəzarətlə bağlı olan məsələlər də gündəmdədir. Nəzarət mexanizmi necə qurula bilər?

- Üçtərəfli bəyanatla bu dəhlizdə nəzarətin həyata keçirilməsi Rusiya sərhəd qoşunlarına həvalə edilir. Ermənistan isə buna razı deyil. Məhz bu səbəbdən də proses uzanır. Azərbaycan bu məsələ ilə bağlı müxtəlif güclərin prosesə daxil olduğunu gördüyündən Zəngəzur dəhlizi ilə bağlı məsələnin sülh danışıqları prosesindən ayrıca müzakirəsini təklif edib. Bununla da Azərbaycan o mövqeyi sərgilədi ki, dəhlizə nəzarət məsələsi Ermənistanla Rusiya arasında müzakirə olunacaq məsələdir.

- Rəsmi Moskvanın dəhlizlə bağlı yanaşması nədən ibarətdir?

- Dəhlizlə bağlı Rusiyanın ayrıca mövqeyi var. İranın Qərbin mövqeləri bir çox məqamlarda üst-üstə düşmür və fərqlidir. Ona görə də Azərbaycan çox doğru olaraq bu məsələni sülh, danışıqlardan kənarda müzakirə etmək variantına üstünlük verib. Ermənistan tərəfi də Kazandakı toplantıda Paşinyanın dili ilə Azərbaycana məhz Naxçıvanla əlaqələri həyata keçirmək üçün asanlaşdırılmış variantı təklif edəcəyini bəyan edib.

- Asanlaşdırılmış variant dedikdə nə başa düşülür?

- Ermənistan tərəfindən bunun detalları açıqlanmadığından bu barədə bir şey söyləmək çətindir. Amma Azərbaycanın istəyi məhz üçtərəfli bəyanatda qeyd olunan şərtlərlə dəhlizin işləməsidir. Həmçinin Azərbaycan Naxçıvanla əlaqənin sadələşdirilməsini istəyir. Yəni burada Azərbaycan vətəndaşları, avtonəqliyyat vasitələri və yükləri - Naxçıvana gedən yükləri gömrük və sərhəd yoxlamasından kənar tutulmalıdır, yaxud olduqca sadələşdirilmiş bir prosedur təmin edilməlidir. Digər ölkələrə daşınan və yaxud oradan gətirilən yükləri, avtonəqliyyat vasitələri təbii ki, normal şəkildə gömrük yoxlanılmasından keçməli, Ermənistanın suveren hüquqlarına uyğun formada yoxlamalar aparılmalıdır. Azərbaycan buna etiraz etmir.

- Zəngəzur dəhlizinə alternativ marşrut xətləri ilə bağlı də məsələ aktualdır. Bu haqda nə düşünürsüz?

- Bu məsələ ilə bağlı proses müəyyən qədər irəliləsə də, bütün məsuliyyət və qərar Ermənistan üzərindədir. Ermənistan doğrudan da bu kommunikasiyanın açılmasını istəyirsə, nəhayət dörd ildən sonra öz qərarını verməlidir. Çünki hələ qərar veriləndən sonra bir neçə ildə bu nəqliyyat kommunikasiyasının bərpası həyata keçirilməlidir. Bu baxımdan Azərbaycan məhz Ermənistanın bu davranışını öncədən nəzərə alındığından, proqnozlaşdırdığından İranla Zəngəzur dəhlizinə paralel kommunikasiya xəttinin çəkilişini də razılaşdırdı və bu proses davam etməkdədir. Yəqin ki, bir müddət sonra, yəni bir il, il yarım sonra bu kommunikasiya xətti açıla bilər. Belə olacağı halda Ermənistanda qərar verməyəcəyi halda, Ermənistan regional və qlobal layihələrdən növbəti dəfə kənarda qalacaq.

- Ermənistan Baş naziri Nikol Paşinyan növbəti dəfə ilin sonuna kimi sülh sazişinin imzalanmasından danışıb. Bu nə dərəcədə inandırıcıdır?

- İlin sonuna qədər sülh müqaviləsi ilə bağlı əsaslı sənədin imzalanacağı gözlənilmir. Noyabr ayı Azərbaycanın böyük bir tədbirə ev sahibliyi etməsi ilə yadda qaldı. COP29 getdiyi bir müddətdə danışıqların aparılması imkansız idi. Növbəti ay Azərbaycan yenə də danışıqlara hazırdır və sülh müqaviləsi üzrə proses irəliyə aparıla bilər. Amma bu ilin sonuna qədər hansısa bir əsaslı sənədin imzalanacağı inandırıcı deyil. Çünki tərəflər arasında hələ də razılaşdırılmamış bir neçə məsələ var.

Sonrakı hadisələr barədə daha çox məlumat almaq üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:103
embedMənbə:https://www.turkustan.az
archiveBu xəbər 29 Noyabr 2024 23:52 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

“Landmark” bu dəfə Sahil Bababyevin idarəçiliyinə keçdi

21 Oktyabr 2025 11:26see284

Yarım əsrimə qədəm qoydum

21 Oktyabr 2025 20:33see242

La Liqa ABŞ da keçiriləcək “Barselona” “Vilyarreal” matçının ləğv edildiyini açıqlayıb

22 Oktyabr 2025 00:15see234

AZAL da yarıtmaz idarəçilik, yoxsa... Təyyarələrdə yaranan problemlər nəylə bağlıdır? (VİDEO)

21 Oktyabr 2025 09:20see207

Türkiyədə FETÖ əməliyyatı : 286 nəfər saxlanıldı

22 Oktyabr 2025 06:53see189

Təl Əvivdən Bakıya reyslər bərpa edilir

21 Oktyabr 2025 19:39see182

3 boksçumuz da qalib oldu

22 Oktyabr 2025 10:54see173

Toyuq əti və yumurta bahalaşacaq SƏBƏB BUDUR KONKRET

22 Oktyabr 2025 12:02see173

Xaricdə saxta təhsil: Valideynlər xəbərsiz, tələbələr savadsız EKSPERT RƏYİ

21 Oktyabr 2025 05:43see171

Dabaq xəstəliyi xaricdən gətirilən ət məhsullarına tələbatı artırdı (VİDEO)

21 Oktyabr 2025 23:40see164

Azərbaycan ötən ay genişzolaqlı internetin orta sürətinə görə Cənubi Qafqazda liderliyini saxlayıb

21 Oktyabr 2025 13:54see163

Bakı Tehran: yeni etimad mərhələsi

22 Oktyabr 2025 09:59see154

Naxçıvan məktəblisi “Statistik olimpiada”nın qalibi olub

21 Oktyabr 2025 03:36see153

Səhər yeməyində turşu yeməyin 5 faydası

21 Oktyabr 2025 02:51see153

“Həyatın mənası yaşla necə dəyişir? Yeni tədqiqat

21 Oktyabr 2025 15:52see153

Fransada tornado nəticəsində 1 nəfər ölüb, xəsarət alanlar var

21 Oktyabr 2025 03:34see134

Atletiko ya can verməyən Qarabağ Atletik in də öhdəsindən gələ bilər

21 Oktyabr 2025 17:36see133

Suriya universitetlərində Türk dili və Ədəbiyyatı bölümü YARADILIB

22 Oktyabr 2025 16:35see127

Daha 8 məsələ parlamentin plenar iclasına tövsiyə edilib

21 Oktyabr 2025 17:38see126

Ruslar Çin avtomobillərindən narazılıq edirlər...

21 Oktyabr 2025 23:06see121
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri