10 min il əvvəl yaşamış qadının üzü heyrətamiz şəkildə rekonstruksiya edildi (FOTO)

Tədqiqatçılar və sənətçilər təxminən 10 500 il əvvəl indiki Belçika ərazisində yaşamış daş dövrü qadınının - ovçu-toplayıcının - üzünün dəqiq rekonstruksiyasını hazırlayıblar. 

Qaynarinfo xəbər verir ki, bu barədə "Live Science" məlumat yayıb.

Qadının qalıqları ilk dəfə 1988-ci ildə Dinan şəhəri yaxınlığındakı Maas çayı vadisində yerləşən Marqo mağarasının qazıntıları zamanı aşkarlanıb. Həmin vaxt genetik analiz metodları mövcud deyildi. İndi isə Gent Universitetinin Regional Outlook on Ancient Migration (ROAM) adlı layihəsi çərçivəsində aparılan araşdırma və hollandiyalı sənətçi əkizlər – Adri və Alfons Kennis qardaşlarının əməkdaşlığı ilə qadının üzünün ətraflı rekonstruksiyası yaradılıb.

Layihənin rəhbəri, Gent Universitetinin arxeologiya professoru İzabel de Qroot bildirib ki, tədqiqat qrupu əvvəlcə qadının kəllə sümüyünü skan edib və onun 3D çaplı replikasını hazırlayıb. Sonra Kennis qardaşları bu model üzərində baş əzələlərini və dərisini anatomik normalara uyğun şəkildə modelləşdiriblər. Onlar qadının yaşını da nəzərə alıblar – alimlərin hesablamalarına görə, qadın öldüyü zaman 35-60 yaş aralığında olub.

Komanda qadının gözlərinin və dərisinin mümkün rəngini onun kəlləsindən çıxarılan qədim DNT nümunələri əsasında müəyyənləşdirib. Günəşə məruz qalmanı da nəzərə alaraq, onun açıq havada yaşayan, hərəkətli həyat tərzi sürən biri kimi dərisinin rəngini real təsvir etməyə çalışıblar.

İzabel de Qroot-un sözlərinə görə, qadının dərisi çox güman ki, Mezolit dövrünün (orta daş dövrü) digər qərbi avropalı ovçu-toplayıcılarına nisbətən bir qədər açıq tonda olub. Onun mavi və ya açıq rəngli gözləri olması da ehtimal edilir. Bu fərq isə postbuzlaq dövrü Qərbi Avropada genetik və bioloji müxtəlifliyin daha mürəkkəb olduğunu göstərir.

Qadının pigmentasiya xüsusiyyətləri bu əhali qrupunun daha əvvəl hesab edildiyindən daha çox genetik müxtəlifliyə malik olduğunu göstərir. Müqayisə üçün, Britaniyada tapılmış məşhur "Çeddər adamı" da eyni ovçu-toplayıcı populyasiyaya aid sayılır, onun da mavi gözlü, lakin daha tünd dərili olduğu güman edilir.

Baxmayaraq ki, bu cür rekonstruksiyalar qədim keçmişə maraqlı bir baxış pəncərəsi təqdim edir, layihə rəhbəri qeyd edib ki, qədim DNT-də dəqiq dəri tonu və göz rəngi kimi xüsusiyyətləri müəyyənləşdirmək həmişə mümkün olmur:

"Əsl dəri tonu və göz rəngi tam dəqiqliklə müəyyən edilə bilmir. Qədim DNT bu suallara tam cavab vermir", deyə de Qroot vurğulayıb.

Aydın