2035ci ilədək hər il 250 milyard dollar... COP29dakı təkliflə razılaşanlar da var, razılaşmayanlar da

2035-ci ilədək hər il 250 milyard dollar - COP29-da irəli sürülən bu təkliflə razılaşanlar da var, razılaşmayanlar da...

BMT-nin iqlim müzakirələrindəki saziş layihəsi zəngin dövlətləri 2035-ci ilə qədər 250 milyard dollar verməyə çağırır. Bunu "The Washington Post" (WP) yazıb. Məqalədə deyilir ki, bu təklif BMT-nin iqlim dəyişiklikləri üzrə konfransında irəli sürülüb. Bu, proqres sayılsa da, inkişaf etməkdə olan tərəflər bunu yetərli saymır.

COP29 diplomatları qlobal istiləşmədən əziyyət çəkən ölkələrə ildə 250 milyard dollar ödəməyi təklif edib. Layihədə o da deyilir ki, bu məqsəd üçün həm dövlətlərdən, həm özəl şirkətlərdən ildə 1,3 trilyon dollar vəsait toplanmalıdır.

Məqaıədə yazılır: "İnkişaf etməkdə olan ölkələr və bir çox iqlim fəalları yeni təklifi qeyri-kafi adlandırıblar. Lakin daha varlı ölkələrin nümayəndələri - əvvəllər iqlimin maliyyələşdirilməsi vədlərini yerinə yetirə bilməyənlər - evlərindəki seçicilərin reaksiyasına məruz qalmadan real məbləğə razılaşmağa çalışdıqlarını söylədilər. Danışıqlar ona görə çətinləşir ki, ABŞ-ın yeni seçilmiş prezident Donald Trampın rəhbərliyi altında hədəfə doğru pul ayırma ehtimalı azdır".

Müəlliflər yazır ki, son plan Çinin 250 milyard dollar hədəfinin əldə olunmasına yardım etməsinə qapı aça bilər. Hərçənd BMT iqlim dəyişmələri üzrə çərçivə konvensiyası Çini inkişaf etməkdə olan ölkə kimi təsnif edib. Bu ideyanın tərəfdarları qeyd edirlər ki, Çin hazırda dünyada atmosferə tullantı və ABŞ-dan sonra ən çox istixana qazını atmosferə atan ikinci ölkədir. Ancaq Çin rəsmiləri iddia edir ki, ödəmələr könüllü olmalıdır. Həm də Çin bildirir ki, 2016-cı ildən bəri Pekin ayrıca Cənub-Cənub İqlim Əməkdaşlığı Fonduna 24,5 milyard dollar səfərbər edib.

Son mətn bu fikir ayrılıqlarını aradan qaldırmağa yönəlib. Çin başqa inkişaf etməkdə olan ölkələri də "Cənub-Cənub" Fondu vasitəsilə ödəmələr etməyə çağırıb. İllik danışıqlar üzrə bəzi veteranlar iddia edir ki, bu planı qəbul etmək danışıqları nəticəsiz bitirməkdən yaxşıdır.

Yoxsul ölkələrin nümayəndələri bildirir ki, hətta ildə 250 milyard dollar nəzərdə tutulan məqsədlər üçün kifayət etməyəcək. Çünki bunun üçün trilyon dollarlar tələb olunduğunu düşünürlər. Həm də kasıb ölkələr bunu qrant formasında istəyirlər.

Tərəflər, ümumən, heç razılaşmamaqdansa, bu nəticə pis deyil deyə düşünür. Amma yenə də kasıb ölkələr narazılığını gizlətmir. Afrika danışıqçılar qrupunun sədri Əli Məhamməd: "2035-ci ilədək illik 250 milyard dollarlıq məbləğ qəbuledilməz və qeyri-adekvatdır",-deyə bildirib.

Orxan, Bizimyol.info