525 ci qəzet İkinci nəfəs
AMEA Memarlıq və İncəsənət İnstitutunun İncəsənətin qarşılıqlı əlaqələri şöbəsinin böyük elmi işçisi, sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru Afaq Böyük ağa qızı Hüseynova 1955-ci ildə Bakı şəhərində anadan olub. 1973-cü ildə Bakı Xoreoqrafiya Məktəbini, 1980-ci ildə M.A.Əliyev adına Azərbaycan Dövlət İncəsənət İnstitutunun dekorativ-tətbiqi sənət fakültəsini bitirib.
Afaq Hüseynova 2003-cü ildən Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Memarlıq və İncəsənət İnstitutunda böyük elmi işçi vəzifəsində çalışır. 2013-cü ildən “Azərbaycanın balet tamaşalarında incəsənətin sintez problemi” adlı dissertasiya işini uğurla müdəfiə edib fəlsəfə doktoru adını almışdır. O, üç kitab müəllifidir. “Azərbaycan rəqsinin təkamülü”(2019, Bakı: “Avropa”), “Azərbaycan balet tamaşası: genezis və sənətlərin sintezi”(2020, Bakı: “Avropa”), “Tahir Tahirov. Sənətkarın ömrü” (“TEAS PRESS”, 2021), müəllifi olduğu “Azərbaycan milli rəqsinnin genezisi” adlı kitab nəşrə təqdim olunmuşdur. Hazırda “Orta əsr Şərq miniatüründə və Qacar dövrü incəsənətində rəqs geyimləri və atributları” mövzusu ilə bağlı elmlər doktoru dissertasiyasını tamamlamaq üzrədir. Respublika və beynəlxalq elmi jurnallarda 43 məqaləsi dərc olunub. «Мугам в азербайджанском балетном спектакле. (Материалы Международного Научного Симпозиума "Мир мугама". 2009), “Культурное наследие азербайджанского народа как основа развития этнотуризма в республике”. (Управленческое консультирование, Москва, 2016), “Təbriz miniatür məktəbinin təsvirlərindəki əl hərəkəti və üz ifadələri Azərbaycan milli xüsusiyyətlərinin təzahürü kimi” (Azerbaycansunasligin actual problemleri: X Beynəlxalq elmi konfransin materiallari, Azərbaycanşunaslıgın actual problemleri: X Beynelxalq elmi konfransin materiallari, Bakı, 2018), “Nizami Ganjavi in ballet performances”, (Scientific Research and Experimental Development Publisher Agency, London, England, 2023), «Средневековая восточная миниатюра и изобразительное искусство эпохи Каджар, как источник современных танцевальных костюмов. атрибутики, движений в Азербайджане” (Interdisciplinary Science Studies Dublin, Ireland, 2024) və s.
Sənətşünas Afaq Hüseynova uzun illərdir ki, elmi fəaliyyətlə bərabər ictimai işlərdə də aktiv iştirak edir.
1999-cu ildən “Yaradıcı Qadınlar” İctimai Birliyinin sədri kimi Bakıda və Azərbaycanın müxtəlif bölgələrində həyata keçirilən layihələrin rəhbəri, o cümlədən qaçqın uşaqları ilə , uşaq evlərinin uşaqları ilə , I Qarabağ müharibəsi əlilləri ilə, aztəminatlı qadınlar ilə bağlı və onlarla başqa layihələrin rəhbəridir, 5 sənədli və 7 qisa filmin müəllifidir.
Afaq Hüseynova 1973-cü ildə Bakı Xoreoqrafıya Məktəbinin “Xalq rəqsləri ansamblının artisti” ixtisasını bitirmişdir. O, xoreoqraf, rəqqas, rəssam kimi də fəaliyyət göstərmişdir. “Spartak” Cəmiyyətində bədii gimnastikanın İdman ustalarının xoreoqrafı kimi çalışmış, Azkonsertin solisti qismində Azərbaycan və xarici tamaşaçıların qarşısında gözəl Azərbaycan və müasir rəqsləri ilə çıxış etmişdir. Roza Cəlilovanın rəhbəriyi ilə “Gülüstan” rəqs ansambılının solisti olarkən Amerikada, Fransada, Türkiyədə, Rusiyada və s. ölkələrdə böyük ustalıqla Azərbaycan milli rəqslərini ifa etmişdir. Afaq xanım 1996-2008-ci illərdə “Qobustan” rəqs ansambılını yaradıb, onun bədii rəhbəri və xoreoqraf vəzifəsində çalışıb. Gözəl və maraqlı rəqslərin- “Dilşadı”, “Mirzəyi vogzalı”, “Qıd-qıdı” v.s. müəllifidir.
Onun yaradıcılığı haqqında bir çox televiziya proqramları çəkilib. 2001-ci ildə Azərbaycanın tanınmış kinorejissoru Nazim Rza Afaq Hüseynovanın rəssamlıq sənətinə həsr olunmuş “Od pərisi” adlı 40 dəqiqəlik maraqlı sənədli film çəkib.
O, 2013-cü ildə Beynəlxalq Muğam Simpoziumunda məruzə ilə çıxış etmiş, bununla yanaşı Əbdülqadır Marağai “Naxışbəsti” musiqisinə öz rəqs quruluşunda orta əsrin azərbaycan rəqs geyimini nümayiş etdirmişdir. Rəqslərdə təsviri verilən geyimlərın müəllifi, həm də xoreoqrafı kimi Afaq Hüseynova özü çıxış etmişdir. O, həmçinin bir çox rəqs ansambllarının bədii rəhbəri olub.
Afaq Hüseynova həm də 1975-80-ci illər M.A.Əliyev adına Azərbaycan Dövlət İncəsənət İnstitunun ''Dekorativ-tətbiqi sənət'' fakültəsində təhsil alıb. O,1988-ci ildən Azərbaycan Respublikasının Rəssamlar İttifaqının üzvüdür. 1976-cı ildən - respublika, beynəlxalq sərgilərdə iştirak edib. Afaq xanımın rəssam kimi də zəngin yaradıcılıq fəaliyyəti ictimaiyyətə bəllidir. Onun rəsm əsərləri Azərbaycan Dövlət Xalça Muzeyində, Londonda Viktoriya və Albert muzeyində, Danimarkanın Odensa şəhərinin bələdiyyə muzeyində, Moskva Şərq Sənət muzeyində, eləcə də Amerika, Fransa, İngiltərə, Almaniya, Türkiyə və Russiyanın şəxsi kolleksiyalarında saxlanılır. 1976-2000-ci illərdə Afaq Hüseynova rəssam kimi respublikada və xarici ölkələrdə (Almaniya, Portuqaliya, Monqoliya, Çexoslovakiya və s.) keçirilən sərgilərdə iştirak edib. Bakıda və Antaliyada fərdi sərgiləri keçirilib.
Afaq Hüseynova 1999-ci ildə “Yaradıcı Qadınlar Assosiasiyası”’nı yaratmışdır. O, iyirmi il ərzində qaçqin və kimsəsiz uşaqlarla, əlillərlə, az təminatlı insanlarla bağlı lahiyələri uğurla həyata kecirmişdir. Çoxsaylı sərgiləri, təqdimatları təşkil edilib. “Yaradıcı Qadınlar Assosiasiyası” 2000-ci ildən QHT Forumunun üzvüdür. 2001-ci ildən “Yaradıcı Qadınlar Assosiasiyası”nın sədri olaraq Afaq Hüseynova QHT Forumunun “Təftiş” komissiyasının üzvüdür.
Yanvarın 21-də Afaq Hüseynovanın 70 illik yubileyi ilə bağlı Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının Vəciyyə Səmədova adına rəsm qalereyasında “İn-Yan arasında” yubiley retrospektiv sərgisi baş tutub. Sərgidə dərin fəlsəfi fikri formalaşdıran keramika, rəngkarlıq, grafika üslubunda rəssamın Nizami dünyası, insanların bir-biri ilə əlaqəsi, məhəbbət, insanın kosmosla əlaqəsi, balet və insanların maskaları, şamdanlar-nar, Qobustanın rəqs edən kişilər və yanan rünlərlə, və s. bir çox həyati hadisələrə bağlı baxışı öz əksini tapır.
Sənətşünas Afaq Hüseynova AMEA Memarlıq vı İncəsənət İnstitutunun, Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının, eləcə də bir çox xarici təşkilatların sertifikat və diplomlrarı ilə təltif olunub.
Sənətşünas alim, rəssam, xoreoqraf Afaq Hüseynovanı 70 illik yubileyi münasibətilə ürəkdən təbrik edir, ona yaradıcılıq uğurları arzulayırıq.
Rəfiqə Ağakişiyeva
AMEA Memarlıq və İncəsənət İnstitutu
İctimaiyyətlə Əlaqələr şöbəsinin müdiri