525ci qəzet Xdən Blueskyə qaçış
Xaqani CƏFƏRLİ
"Tesla" və "SpaceX" şirkətlərinin sahibi İlon Mask prezident seçkilərində Donald Trampı dəstəklədiyi üçün iş adamının sahibi olduğu X sosail şəbəkəsindən (keçmiş tviter) qaçış başlayıb. Seçki kampaniyası zamanı İlon Maskın Trampı təbliğ etmək üçün X-dəki hesabından fəal şəkildə istifadə etməsi, sosial şəbəkədə paylaşımların daha çox istifadəçiyə görsənməsi üçün hətta sosial şəbəkənin alqoritmini dəyişməsi əks reaksiya doğurub. X-i tərk edənlər arasında bir çox məşhurlar da var. Məsələn, yazıçı Stiven Kinq, rejissor Gilermo del Toro, aktyor Mark Hamill artıq X sosial şəbəkəsini tərk ediblər. Məşhur müğənni Teylor Svitin pərəstişkarlarını başqa sosial şəbəkələrə köçməyə başladığı haqqında məlumatlar var. Britaniyanın "The Guardian" qəzeti də X-dəki rəsmi hesablarında yazıların dərcini dayandırıb. Nəşrin müraciətində qeyd olunub ki, sosial şəbəkədə təbliğ olunan məzmun "The Guardian" qəzetinin kollektivini qane etmədiyi üçün bu addımı atıblar. Araşdırmalar da təsdiq edir ki, İlon Mask sosial şəbəkənin sahibi olduqdan sonra onun populyarlığı həqiqətən də azalmağa başladı. "Financial Times"ın məlumatına görə, son 16 ayda ABŞ-da X-in aktiv istifadəçilərinin sayı 20 faiz azalıb. X sosial şəbəkəsinin Avropadakı istifadəçilərinin sayı bu ilin ilk altı ayı ərzində 114 milyondan 106 milyona düşüb. Başqa bir məlumat görə isə yalnız noyabrın 6-da, yəni prezident seçkisinin səhərisi gün ABŞ-da 115 min istifadəçi X-i tərk edib. Bəzi ölkələrdə isə rəy liderləri X-in əleyhinə təbliğat aparır, sosial şəbəkə istifadəçilərin başqa platformalardan istifadə etməyə çağırırlar.
X sosial şəbəkəsin tərk edənlər əsasən "Bluesky" mikroboluqunu seçirlər. Qeyd edək ki, "Bluesky" mikrobloqu 2019-cu ildə tviterin həmtəsisçisi və sonra baş direktoru Cek Dorsinin dəstəyi ilə fəaliyyətə başlayıb. Bu layihə mərkəzləşdirilməmiş sosial şəbəkələrin perspektivlərini qiymətləndirmək üçün eksperiment kimi yaradılmışdı. "Bluesky" 2023-cü ilin fevralında beta test rejimində istifadəyə verildi. Ona yalnız digər istifadəçilərin dəvətləri ilə daxil olmaq mümkün idi. Bu ilin fevral ayından isə sosial şəbəkə "qapılarını" hər kəs üçün açıb. Hələ sentyabr ayında Braziliyada X sosial şəbəkəsi müvəqqəti olaraq bloklananda yerli istifadəçilər alternativ axtarmağa başlayıblar. Nəticədə bir neçə gün ərzində "Bluesky" istifadəçilərinin sayı Braziliyada iki milyon artıb.
"Bluesky"in istifadəçilərin sayı ABŞ-dakı seçkilərindən sonra sürətlə artmağa başlayıb. Cəmi üç həftə ərzində sosial şəbəkə səkkiz milyondan çox istifadəçi qazanıb. "Bluesky" hazırda Mark Hamill də daxil olmaqla on milyonlarla insan tərəfindən istifadə olunur. İstifadəçilərinin kəskin artması sosial şəbəkənin sahiblərini moderatorların sayını bir neçə dəfə artırmağa vadar edib. X-i tərk edənlərin "Bluesky"i seçməsi onların funksional olaraq bir-birinə bənzəməsi ilə bağlıdır. "Bluesky"də paylaşılan mesajların uzunluğu 300 simvola qədərdir ki, bu da X ilə müqayisədə daha çox fikir yazmağa imkan verir. Bundan başqa, mesajlara şəkillər, GIF-lər və videolar də əlavə etmək mümkündür.
![see](https://icma.az/template/assets/see.png)