Abbas Abbasovla bağlı mərhələli plan üzə çıxdı Rusiya təhvil verməsə...

Baş nazirin sabiq birinci müavini Abbas Abbasovun axtarışa verilməsindən sonra Azərbaycanın Rusiyaya rəsmi müraciət edib-etməməsi diqqət mərkəzindədir. Hazırda bu barədə rəsmi açıqlama yoxdur.

Qeyd edək ki, Abbas Abbasov “Mehdiyev işi” çərçivəsində istintaqa cəlb edilib. Hazırda ölkə hüdudlarından kənarda olduğu və istintaqdan yayındığı üçün barəsində axtarış elan edilib. Onun Rusiyada olduğu bildirilir.

Ümumiyyətlə, axtarışa verilən şəxslə bağlı hüquqi prosedur necə olur? Azərbaycan Abbas Abbasova görə Rusiyaya müraciət ünvanlamalıdırmı? 

Globalinfo.az-a danışan hüquqşünas Ellada Bayramova deyib ki, cinayət işi üzrə axtarışa verilən şəxsin başqa dövlətin vətəndaşı olması hallarında proses yalnız milli qanunvericiliklə deyil, eyni zamanda beynəlxalq hüquq normaları və dövlətlərarası müqavilələr əsasında tənzimlənir:

“Bu zaman dövlətlərin səlahiyyətləri, müraciət mexanizmləri və hüquqi məhdudiyyətlər konkret prosedurlarla müəyyən edilir. Azərbaycanda cinayət işi üzrə şübhəli və ya təqsirləndirilən şəxs istintaqdan yayındıqda, onun barəsində axtarış elan edilməsi Cinayət-Prosessual Məcəllə ilə tənzimlənir. Şəxsin ölkə hüdudlarından kənarda olduğu müəyyən edildikdə isə beynəlxalq axtarış mexanizmləri tətbiq olunur. Beynəlxalq axtarış, əsasən, İnterpol xətti ilə həyata keçirilir. Bu məqsədlə hüquq-mühafizə orqanları müvafiq sənədləri təqdim edir və İnterpol qaydalarına uyğun olaraq “qırmızı bülleten” yaxud digər bildiriş formalarından istifadə edilir.

Axtarışda olan şəxsin başqa dövlətin vətəndaşı olması ekstradisiya məsələsini gündəmə gətirir. Bu, cinayət məsuliyyətinə cəlb olunması və ya cəzanın icrası məqsədilə şəxsin bir dövlətdən digərinə verilməsi prosedurudur. Beynəlxalq praktikada qəbul olunmuş əsas prinsiplərdən biri odur ki, dövlətlər bir qayda olaraq, öz vətəndaşlarını başqa dövlətə təhvil verməkdən imtina edə bilərlər. Bu prinsip bir çox ölkələrin milli qanunvericiliyində, o cümlədən Rusiya Konstitusiyası və cinayət-hüquqi normalarında da öz əksini tapıb”.

Ellada Bayramova

Hüquqşünas bildirib ki, Abbas Abbasovun Rusiya vətəndaşı olması onun avtomatik olaraq Azərbaycana ekstradisiya ediləcəyini ifadə etmir:

“Amma iki dövlət arasında hüquqi yardım, cinayət işləri üzrə əməkdaşlığı nəzərdə tutan iki və çoxtərəfli beynəlxalq müqavilələr mövcuddur. Bu çərçivədə Azərbaycan şəxsin yerinin müəyyən edilməsi məqsədilə beynəlxalq axtarış elan edə, cinayət işi üzrə materialları Rusiya tərəfinə göndərə bilər. Bu mexanizm ekstradisiyadan fərqli olaraq, şəxsin verilməsini deyil, cinayət təqibini həmin dövlətin davam etdirməsini nəzərdə tutur”.

Ellada Bayramova əlavə edib ki, axtarışa verilmiş şəxslə bağlı prosedur müəyyən ardıcıllıqla həyata keçirilir:

“Əvvəlcə milli axtarış elan olunur, şəxsin xaricdə olduğu təsdiqləndikdə beynəlxalq axtarış mexanizmləri işə salınır, İnterpol yaxud digər hüquqi kanallar vasitəsilə məlumat mübadiləsi aparılır və şəxsin vətəndaşlığı nəzərə alınmaqla ekstradisiya imkanları qiymətləndirilir. Bu kateqoriyadan olan işlərdə əsas hüquqi yanaşma dövlətlərin suverenliyi, vətəndaşlıq prinsipi və beynəlxalq müqavilələr arasında balansın qorunmasına əsaslanır. Proseslər inzibati və ya siyasi deyil, prosessual-hüquqi mexanizmlər çərçivəsində və hər bir konkret hal üzrə ayrıca qiymətləndirilir”.

Ləman İmran
Globalinfo.az