Icma.az
close
up
RU
ABŞ bu müharibədə istəklərinə nail olmayıb

ABŞ bu müharibədə istəklərinə nail olmayıb

Icma.az bildirir, Newscenter.az saytına əsaslanaraq.


Tramp və Putinin telefon danışığı və Ərəbistanda ilkin görüş razılığı dünyanın diqqət mərkəzindədir. Amma görünən odur ki, bu fonda hələlik nə Rusiya, nə də Ukrayna müharibənin dayanmasını istəyir.
Əcəba, bu istəklər onların müstəqil iradəsidir, yoxsa kənar qüvvələrin illər əvvəl planlaşdırdığı ssenari ilə davam edir? Bax, əsas məsələ budur. Ssenari ilə düşünsək, indiki mərhələdə müharibəni sonlandırmaq niyyəti görünmür. ABŞ bu müharibədə istəklərinə nail olmayıb: nə Rusiya istədikləri kimi zəifləyib, nə də Ukrayna tam dağılıb.
Çinə ciddi təsir göstərmək hələ ki, mümkün deyil. İran məsələsi isə aktuallığını qoruyur. Fələstindəki fiasko və Beynəlxalq Məhkəmənin İsraili genosid eləmiş dövlət kimi qərarına təsir etmək mümkün deyil.
1950-ci illərin sonu, 1960-cı illərin əvvəlini yada salsaq, o vaxtkı imperiyaların getdiyi yol indiki imperiyalar tərəfindən davam etdirilir. Yeni yol mövcud deyil. Hələ Avropa məsələsi tam ram olunmayıb.
Digər tərəfdən, Avropa Rusiya ilə bacarmadı. Görünən odur ki, Rusiyanın silahları çox təkmilləşib və getdikcə daha da inkişaf edir. Çatışmayan cəhətləri aradan qaldırırlar və müharibə sayəsində böyük təcrübə əldə ediblər. Buna görə də müharibənin qısa zamanda dayandırılması ssenari müəllifləri tərəfindən görünmür.
Amma öz əllərində təsir etmə mexanizmi varsa, bu, effektli ola bilər. Burada başqa bir ciddi proses ABŞ-ın Avropaya maliyyə yükü yükləməsi ilə bağlıdır. Yəni “istehsal etdiyim silahları sən al və Ukraynadakı hərbi kontingenti saxlamağa davam et” prinsipi işləyir. Bu, Avropanın iqtisadi çöküşünə gətirib çıxara bilər. Zatən bu müharibə Avropaya ciddi iqtisadi, o cümlədən siyasi təsir göstərib. Miqrant axınının qarşısının alınmaması artıq təhlükəsizlik baxımından da ciddi fəsadlar yaradıb. Avropanın zəiflədilməsi imperialist korporativ maraqların diqqət mərkəzindədir. Dünyanın digər tərəfində mərkəzləşən qüvvələr isə yönəldilən siyasi strategiyanı dəstəkləmir və razılaşmır.
Çinin iqtisadi inkişafı və texnoloji sıçrayışı, məsələn, yaratdığı süni intellektin, ChatGPT-nin təsiri göz önündədir. Ona görə də Amerikada fond birjalarında qiymətləri şişirdirlər, çünki başqa cür iqtisadiyyatı qorumaq çətinləşir. Bir şirkətin qiymətini üç trilyon dollara qaldırıblar – təsəvvür edin ki, bir şirkət İspaniyadan və İtaliyadan daha bahalıdır. Artıq dollar çap etməklə iqtisadiyyatı saxlamaq olmur. Üstəlik, xarici borc məsələsi də aktuallaşır. 1998-ci illərdə də belə şirkətlərin qiymətləri süni şəkildə artırılmışdı. Xalis mənfəət ilə bazar dəyəri arasındakı fərq reallığı əks etdirmirdi və nəticədə ciddi böhran yaşanmışdı. Bu gün dünyada eyni taktika tətbiq olunur – yüksək texnologiyalı şirkətlərin birjada qiymətlərinin artırılması siyasəti aparılır. Bunun dünyanı hara aparacağı sual altındadır.
Amma Çin Rusiya-Ukrayna müharibəsindən ciddi şəkildə qazandı – ucuz qiymətə neft əldə etdi, Rusiya ilə buğda müqaviləsi bağladı. Dünyada fəaliyyət göstərən şirkətlərin komponentləri indi Çindən gəlir. Üstəlik, təkcə istehsalat deyil, beyin də oradan çıxır. Çində dövlətçilik mədəniyyəti çox qədim tarixə malikdir, təhsilə ciddi nəzarət var, bərabərlik sistemi isə pozulmayıb. Bütün bunlar ciddi suallar doğurur. İndi ABŞ-ın Hindistana ciddi stavka etməsi vurğu etməsinin arxaaında nələrin dayandığını düşünəndə, proseslərin hansı istiqamətə yönəldiyi maraq doğurur.
Düzdür, Hindistanla hər hansı ciddi addım atmaq Böyük Britaniyanın razılığı olmadan mümkün deyil. NATO-nun beyni məlum olduğu kimi İngiltərədir.
Bu qədər ciddi və mürəkkəb siyasi situasiyalar fonunda Rusiya-Ukrayna müharibəsinin yaxın zamanda bitməsi o qədər də inandırıcı deyil. Burada Rusiyanın şərtləri ola bilər. Əgər bu şərtlər qəbul edilsə, müharibə bitə bilər. Lakin qarşı tərəf, yaxud tərəflər bu şərtləri qəbul edəcəkmi? Üstəlik, Rusiyanın irəli sürdüyü şərtlər heç də rahat qəbul edilə biləcək şərtlər deyil.
Düşünürəm ki, biz sadəcə hadisələrin çox kiçik bir hissəsini görə bilirik. Müasir dövrdə bir ölkəni idarə etmək o qədər də asan deyil. Dəyərli soydaşlar, bunu nəzərə almaq lazımdır.
Ramil Hüseynov, "Yeni Xətt" siyasi tədqiqatlar mərkəzinin rəhbəri
Daha ətraflı məlumat və yeniliklər üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:140
embedMənbə:https://newscenter.az
archiveBu xəbər 15 Fevral 2025 20:51 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Bakının bir çox yollarında nəqliyyatın sıxlığı müşahidə olunur SİYAHI

20 Oktyabr 2025 08:25see197

“Bu gün layiq olduğumuz qələbə əldə etdik”

19 Oktyabr 2025 19:14see187

AZAL da yarıtmaz idarəçilik, yoxsa... Təyyarələrdə yaranan problemlər nəylə bağlıdır? (VİDEO)

21 Oktyabr 2025 09:20see162

Rusiya bankları İran akkreditivlərini qəbul etməyə başlayıblar

20 Oktyabr 2025 15:22see157

Rəştdən Həştərxana birbaşa uçuşlar başladı

19 Oktyabr 2025 19:10see147

Sarıkökün bu faydalarını çoxları bilmir

20 Oktyabr 2025 07:01see146

Xaricdə saxta təhsil: Valideynlər xəbərsiz, tələbələr savadsız EKSPERT RƏYİ

21 Oktyabr 2025 05:43see142

Ərdoğandan Şimali Kiprdə keçirilən prezident seçkilərinin ilkin nəticələrinə reaksiya

20 Oktyabr 2025 00:57see139

“Amazon”, “Snapchat” və “Zoom”da problem yarandı

20 Oktyabr 2025 14:39see135

Tramp görüşü zamanı daim Zelenskiyə söyüş söyürdü

19 Oktyabr 2025 23:19see132

İspaniya La Liqası: Real Madrid səfərdən 3 xalla qayıdır

20 Oktyabr 2025 01:12see132

Körpələrdə genetik xəstəliklərin aşkarlanması üçün ölkəyə 300 mindən çox test gətiriləcək

19 Oktyabr 2025 20:14see131

Tbilisidəki son etirazlara görə 14 nəfər saxlanıldı

19 Oktyabr 2025 18:49see131

Naxçıvan məktəblisi “Statistik olimpiada”nın qalibi olub

21 Oktyabr 2025 03:36see129

Əməkdar artist Yadigar Muradovun vəziyyəti stabilləşib

19 Oktyabr 2025 18:49see128

“Mən ABŞ ı təhlükəyə ata bilmərəm...”

19 Oktyabr 2025 19:18see128

İş adamı hava limanında həbs edildi

20 Oktyabr 2025 20:43see128

Səhər yeməyində turşu yeməyin 5 faydası

21 Oktyabr 2025 02:51see127

Rıbin və həyat yoldaşı öləcəkləri halda tək oğul övladlarına təlimatlar tərtib ediblər...

20 Oktyabr 2025 00:18see127

Elmar Məmmədyarovdan açıqlama: “Kimin qarın ağrısı varsa, adımı hallandırır”

19 Oktyabr 2025 21:04see127
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri