Icma.az
close
up
RU
ABŞ bu müharibədə istəklərinə nail olmayıb

ABŞ bu müharibədə istəklərinə nail olmayıb

Icma.az bildirir, Newscenter.az saytına əsaslanaraq.


Tramp və Putinin telefon danışığı və Ərəbistanda ilkin görüş razılığı dünyanın diqqət mərkəzindədir. Amma görünən odur ki, bu fonda hələlik nə Rusiya, nə də Ukrayna müharibənin dayanmasını istəyir.
Əcəba, bu istəklər onların müstəqil iradəsidir, yoxsa kənar qüvvələrin illər əvvəl planlaşdırdığı ssenari ilə davam edir? Bax, əsas məsələ budur. Ssenari ilə düşünsək, indiki mərhələdə müharibəni sonlandırmaq niyyəti görünmür. ABŞ bu müharibədə istəklərinə nail olmayıb: nə Rusiya istədikləri kimi zəifləyib, nə də Ukrayna tam dağılıb.
Çinə ciddi təsir göstərmək hələ ki, mümkün deyil. İran məsələsi isə aktuallığını qoruyur. Fələstindəki fiasko və Beynəlxalq Məhkəmənin İsraili genosid eləmiş dövlət kimi qərarına təsir etmək mümkün deyil.
1950-ci illərin sonu, 1960-cı illərin əvvəlini yada salsaq, o vaxtkı imperiyaların getdiyi yol indiki imperiyalar tərəfindən davam etdirilir. Yeni yol mövcud deyil. Hələ Avropa məsələsi tam ram olunmayıb.
Digər tərəfdən, Avropa Rusiya ilə bacarmadı. Görünən odur ki, Rusiyanın silahları çox təkmilləşib və getdikcə daha da inkişaf edir. Çatışmayan cəhətləri aradan qaldırırlar və müharibə sayəsində böyük təcrübə əldə ediblər. Buna görə də müharibənin qısa zamanda dayandırılması ssenari müəllifləri tərəfindən görünmür.
Amma öz əllərində təsir etmə mexanizmi varsa, bu, effektli ola bilər. Burada başqa bir ciddi proses ABŞ-ın Avropaya maliyyə yükü yükləməsi ilə bağlıdır. Yəni “istehsal etdiyim silahları sən al və Ukraynadakı hərbi kontingenti saxlamağa davam et” prinsipi işləyir. Bu, Avropanın iqtisadi çöküşünə gətirib çıxara bilər. Zatən bu müharibə Avropaya ciddi iqtisadi, o cümlədən siyasi təsir göstərib. Miqrant axınının qarşısının alınmaması artıq təhlükəsizlik baxımından da ciddi fəsadlar yaradıb. Avropanın zəiflədilməsi imperialist korporativ maraqların diqqət mərkəzindədir. Dünyanın digər tərəfində mərkəzləşən qüvvələr isə yönəldilən siyasi strategiyanı dəstəkləmir və razılaşmır.
Çinin iqtisadi inkişafı və texnoloji sıçrayışı, məsələn, yaratdığı süni intellektin, ChatGPT-nin təsiri göz önündədir. Ona görə də Amerikada fond birjalarında qiymətləri şişirdirlər, çünki başqa cür iqtisadiyyatı qorumaq çətinləşir. Bir şirkətin qiymətini üç trilyon dollara qaldırıblar – təsəvvür edin ki, bir şirkət İspaniyadan və İtaliyadan daha bahalıdır. Artıq dollar çap etməklə iqtisadiyyatı saxlamaq olmur. Üstəlik, xarici borc məsələsi də aktuallaşır. 1998-ci illərdə də belə şirkətlərin qiymətləri süni şəkildə artırılmışdı. Xalis mənfəət ilə bazar dəyəri arasındakı fərq reallığı əks etdirmirdi və nəticədə ciddi böhran yaşanmışdı. Bu gün dünyada eyni taktika tətbiq olunur – yüksək texnologiyalı şirkətlərin birjada qiymətlərinin artırılması siyasəti aparılır. Bunun dünyanı hara aparacağı sual altındadır.
Amma Çin Rusiya-Ukrayna müharibəsindən ciddi şəkildə qazandı – ucuz qiymətə neft əldə etdi, Rusiya ilə buğda müqaviləsi bağladı. Dünyada fəaliyyət göstərən şirkətlərin komponentləri indi Çindən gəlir. Üstəlik, təkcə istehsalat deyil, beyin də oradan çıxır. Çində dövlətçilik mədəniyyəti çox qədim tarixə malikdir, təhsilə ciddi nəzarət var, bərabərlik sistemi isə pozulmayıb. Bütün bunlar ciddi suallar doğurur. İndi ABŞ-ın Hindistana ciddi stavka etməsi vurğu etməsinin arxaaında nələrin dayandığını düşünəndə, proseslərin hansı istiqamətə yönəldiyi maraq doğurur.
Düzdür, Hindistanla hər hansı ciddi addım atmaq Böyük Britaniyanın razılığı olmadan mümkün deyil. NATO-nun beyni məlum olduğu kimi İngiltərədir.
Bu qədər ciddi və mürəkkəb siyasi situasiyalar fonunda Rusiya-Ukrayna müharibəsinin yaxın zamanda bitməsi o qədər də inandırıcı deyil. Burada Rusiyanın şərtləri ola bilər. Əgər bu şərtlər qəbul edilsə, müharibə bitə bilər. Lakin qarşı tərəf, yaxud tərəflər bu şərtləri qəbul edəcəkmi? Üstəlik, Rusiyanın irəli sürdüyü şərtlər heç də rahat qəbul edilə biləcək şərtlər deyil.
Düşünürəm ki, biz sadəcə hadisələrin çox kiçik bir hissəsini görə bilirik. Müasir dövrdə bir ölkəni idarə etmək o qədər də asan deyil. Dəyərli soydaşlar, bunu nəzərə almaq lazımdır.
Ramil Hüseynov, "Yeni Xətt" siyasi tədqiqatlar mərkəzinin rəhbəri
Daha ətraflı məlumat və yeniliklər üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:142
embedMənbə:https://newscenter.az
archiveBu xəbər 15 Fevral 2025 20:51 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Yarım əsrimə qədəm qoydum

21 Oktyabr 2025 20:33see234

“Landmark” bu dəfə Sahil Bababyevin idarəçiliyinə keçdi

21 Oktyabr 2025 11:26see232

La Liqa ABŞ da keçiriləcək “Barselona” “Vilyarreal” matçının ləğv edildiyini açıqlayıb

22 Oktyabr 2025 00:15see230

AZAL da yarıtmaz idarəçilik, yoxsa... Təyyarələrdə yaranan problemlər nəylə bağlıdır? (VİDEO)

21 Oktyabr 2025 09:20see205

Türkiyədə FETÖ əməliyyatı : 286 nəfər saxlanıldı

22 Oktyabr 2025 06:53see187

Təl Əvivdən Bakıya reyslər bərpa edilir

21 Oktyabr 2025 19:39see177

Toyuq əti və yumurta bahalaşacaq SƏBƏB BUDUR KONKRET

22 Oktyabr 2025 12:02see172

Xaricdə saxta təhsil: Valideynlər xəbərsiz, tələbələr savadsız EKSPERT RƏYİ

21 Oktyabr 2025 05:43see170

3 boksçumuz da qalib oldu

22 Oktyabr 2025 10:54see165

Azərbaycan ötən ay genişzolaqlı internetin orta sürətinə görə Cənubi Qafqazda liderliyini saxlayıb

21 Oktyabr 2025 13:54see162

Dabaq xəstəliyi xaricdən gətirilən ət məhsullarına tələbatı artırdı (VİDEO)

21 Oktyabr 2025 23:40see162

Bakı Tehran: yeni etimad mərhələsi

22 Oktyabr 2025 09:59see153

Səhər yeməyində turşu yeməyin 5 faydası

21 Oktyabr 2025 02:51see152

“Həyatın mənası yaşla necə dəyişir? Yeni tədqiqat

21 Oktyabr 2025 15:52see151

Naxçıvan məktəblisi “Statistik olimpiada”nın qalibi olub

21 Oktyabr 2025 03:36see150

Bunları yesəniz gec YAŞLANACAQSINIZ

21 Oktyabr 2025 02:37see141

Oyundan sonra duş qəbul edə bilmədilər Atletiko dan UEFA ya şikayət

21 Oktyabr 2025 00:12see140

Türkiyəni sarsıdan cinayətlə bağlı daha bir nəfər saxlanıldı

21 Oktyabr 2025 01:51see135

Fransada tornado nəticəsində 1 nəfər ölüb, xəsarət alanlar var

21 Oktyabr 2025 03:34see133

Atletiko ya can verməyən Qarabağ Atletik in də öhdəsindən gələ bilər

21 Oktyabr 2025 17:36see130
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri