Icma.az
close
up
RU
Afrikanın Efiopiya gizlinləri İtaliya necə məğlub edildi? KONKRET

Afrikanın Efiopiya gizlinləri İtaliya necə məğlub edildi? KONKRET

Konkret.az saytından verilən məlumata əsasən, Icma.az məlumatı açıqlayır.

Afrika deyəndə ilk olaraq qara dərili insanların  fərqli yaşayış tərzi və ucsuz- bucaqsız çöllüklər, bu çöllüklərdəki vəhşi heyvanlar xatırlanır. Afrikadakı vəhşi tayfaların bəzilərinin sivil dünyadan uzaq düşməsi və sosial, iqtisadi və texniki inkişaf səviyyəsindən xəbərsiz olmaları “qara qitə”dəki yaşayışın nə qədər aşağı olmasından xəbə verir. Bütün dövrlərdə Avropa ölkələrinin hücumlarına məruz qalan Afrika xalqları “köhnə qitə”dən gələnlərin köləsinə çevrilib. Bəzi hallarda isə müqavimət göstərə biliblər.19-cu əsrdə  Efiopiyanın  italiyanlara qalib gəldiyi kimi.

Efiopiya  avropalıları  necə məğlub edə bildi?

19-cu əsrdə Efiopiya sosial-iqtisadi inkişaf baxımından geridə qalmış ölkə idi. Avropada kapitalizmin hər yerdə qələbə çaldığı bir dövrdə, Efiopiyada  feodalizm  höküm sürürdü.  Bu, digər amillərlə yanaşı, Afrika ölkəsinin texniki inkişafında da iz buraxdı. Ancaq bu göstəricilər onu vəhşiləşdirmədi.

Buna görə də, Efiopiyadan söhbət düşəndə onların  ordusunu bellərində kaman və nizə taxan dəstələr kimi təssəvvür etmək yanılışlıqdır. 18-19-cu əsrlərdə  Avropada ayağı yer tutan hər kəs Efiopiyaya qaçırdı. Efiopiyanı hədəfə alan təkcə italiyanlar deyildi. Sərvət dalınca bu ölkəyə axın edən Böyük Britaniya, eləcə də Fransa və Rusiya idi.  Onların sayəsində 19-cu əsrin sonlarında  Efiopiyada imperator II Menelikin dövründə telefon və teleqraf yarandı. Dəmir yolu tikildi, elektrik enerjisindən istifadə edildi.

Əslində, İtaliya-Efiopiya müharibəsi  ona görə baş verdi ki, Efiopiya Afrika qitəsində əsrlər boyu öz suverenliyini Avropa “sivilizatorlarından” qoruya bilən azsaylı ölkələrdən biri idi. Afrikanın bölünməsinə gecikən İtaliya qitədə özü üçün heç olmasa bir müstəmləkə əldə etməklə bunu düzəltməyə çalışırdı. Efiopiyalılar isə onların bu niyyətlərini başa düşür və müqavimət göstərirdilər.  1894-cü ilin dekabrından 1896-cı ilin oktyabrına qədər “qara adamlar”la  “ağ kişilər”in  Efiopiya uğrunda  mübarizəsi getdi.

Bütün növ “Vikipediyalarda” yazılır ki,  17,7 min nəfər italyalı   100 minə yaxın  efiopiyalıya qarşı vuruşub. Ancaq hərb tarixi ilə maraqlanlar  əminliklə deyə bilər ki, bu, italyan mənbələrinin uydurduğu cəfəngiyyatdır.  Böyük ehtimalla  17,7 min nəfərlik italyan korpusu ona qarşı sayca üstün  kontingentin dayandığını bilsəydi  sadəcə  heç bir döyüşə girməzdi. Çünki tarix göstərir ki, italyanlar intihara meylli deyillər.

Üstəlik, İtalyalı komandirlər bilirdilər ki,  onlara qarşı  vuruşanlar  vəhşilər deyil.  Amma ola bilsin gəlmələr yerlilərin güclərini düzgün qiymətləndirməyiblər. Müasir alman tədqiqatçılarına görə İtaliya döyüşdə 3886 nəfər itki verib. Bəzi mənbələr isə avropalılardan 15 min  əsgərin öldüyünü iddia edirlər.

Orest Baratierinin korpusunda italyanlardan başqa yerli qəbilələrdən cəlb edilmiş efiopiyalılar da döyüşüb. Öz növbəsində, İmperator II Menelikin qoşunlarında efiopiyalılarla yanaşı, əsasən Kuban kazakları arasından fransız və rus könüllüləri olub. Sonunculara rusiyalı Nikolay Stepanoviç Leontyev komandirlik edib. Efiopiyada o, nəinki diplomatik əlaqələr qurub və bitkilər toplayıb, həm də Efiopiya ordusunu təşkil edib. Bu da  Efiopiyanın  İtaliya ilə toqquşmada uğurlarına səbəb olub.

Əslində ən qızğın döyüş- Ədua döyüşü  1896-cı il martın 1-də baş verdi. İtalyan qoşunları üç cinahda  hərəkət etdi. Efiopiyalılar ərazini yaxşı tanıdıqlarından italyanları pusquya saldılar. İtaliya ordusunun hər üç cinahı sıradan çıxarıldı. Üstəlik, sonuncu dəstəni mühasirəyə alıb məğlub etmək 10 saat çəkdi. Ən şiddətli döyüşlər də üçüncü kolonla gedirdi.

İtalyanları darmadağın edən  Efiopiya ordusu  son texnologiya ilə silahlanmamışdı. Onların əllərində  kaman və nizə var idi. Onlar qəbilə döyüşçülərini xatırladırdı. Eyni zamanda efiopiyalılar  odlu silahlardan da istifadə edib.  İtalyanların arsenalında müxtəlif çaplı 56 silah var idi. “Geridə qalmış” efiopiyalılarda isə silahların sayı 42 idi.  Bu silahları yerlilərə İtaliyanı Efiopiyadan çıxarmaq istəyən  Rusiya və Fransa  vermişdi. Ölkənin 8 vilayəti İtaliyaya qarşı müharibədə iştirak edirdi. Bütün qruplara da  Fransa və Rusiya hərbçiləri rəhbərlik edirdi.

Vəli Həsənoğlu,

KONKRET.az

Ən son yeniliklər və məlumatlar üçün Icma.az saytını izləyin, biz hadisənin gedişatını izləyirik və ən aktual məlumatları təqdim edirik.
seeBaxış sayı:150
embedMənbə:https://konkret.az
archiveBu xəbər 05 Noyabr 2024 10:41 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Yarım əsrimə qədəm qoydum

21 Oktyabr 2025 20:33see252

La Liqa ABŞ da keçiriləcək “Barselona” “Vilyarreal” matçının ləğv edildiyini açıqlayıb

22 Oktyabr 2025 00:15see241

“Azərkosmos” peyk istehsalına hazırlaşır kosmik sənayenin inkişafında yeni mərhələ

21 Oktyabr 2025 19:12see203

Türkiyədə FETÖ əməliyyatı : 286 nəfər saxlanıldı

22 Oktyabr 2025 06:53see202

Təl Əvivdən Bakıya reyslər bərpa edilir

21 Oktyabr 2025 19:39see198

Toyuq əti və yumurta bahalaşacaq SƏBƏB BUDUR KONKRET

22 Oktyabr 2025 12:02see191

3 boksçumuz da qalib oldu

22 Oktyabr 2025 10:54see180

Dabaq xəstəliyi xaricdən gətirilən ət məhsullarına tələbatı artırdı (VİDEO)

21 Oktyabr 2025 23:40see172

Bakı Tehran: yeni etimad mərhələsi

22 Oktyabr 2025 09:59see166

Qızılın bahalaşması 2026 cı ildə də davam edəcək PROQNOZ

22 Oktyabr 2025 17:09see166

Türkiyəli alim Botanika İnstitutunda elmi seminar keçirib

22 Oktyabr 2025 16:01see150

Ruslar Çin avtomobillərindən narazılıq edirlər...

21 Oktyabr 2025 23:06see141

Türkiyə XİN: Knessetin İordan çayının Qərb sahili ilə bağlı qərarı beynəlxalq hüquqa ziddir

22 Oktyabr 2025 23:42see139

Suriya universitetlərində Türk dili və Ədəbiyyatı bölümü YARADILIB

22 Oktyabr 2025 16:35see136

VK sədri Dünya Məktəbinin şagirdləri ilə görüşüb FOTOLAR

22 Oktyabr 2025 10:52see132

Özünü maşın vurub öldürdü, xəbəri alan atasının da ürəyi dayandı Foto

22 Oktyabr 2025 07:17see132

Cahangir Babayev Dünya Karate Federasiyası tərəfindən təltif olunub

21 Oktyabr 2025 19:39see127

170 saylı marşrutda tıxac kabusu: Daşıyıcı şirkət açıqlama verdi

22 Oktyabr 2025 23:38see127

Dünyanın ən sürətli BYD superkarı yeni rekorda imza atıb...

23 Oktyabr 2025 00:16see123

Azərbaycan Mərkəzi Bankı qızılın bahalaşmaqda davam edəcəyini gözləyir

22 Oktyabr 2025 14:42see120
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri