Aİ Ukraynanın üzvlüyünü sürətləndirmək üçün qaydalarını dəyişmək istəyir

Avropada Avropa İttifaqına (Aİ) üzvlük qaydalarının dəyişdirilməsi ilə bağlı təklif müzakirə olunur. Yeni mexanizmə əsasən, gələcək üzv ölkələr səsvermə hüququ olmadan Aİ-yə qəbul edilə bilər. Bu isə, Macarıstanın baş naziri Viktor Orban kimi liderləri Ukraynanın İttifaqa üzvlüyünə qarşı mövqelərini yumşaltmağa vadar edə bilər.

Bizimyol.info xəbər verir ki, "Politico"nun diplomatik mənbələrə istinadən verdiyi məlumata görə, Aİ-yə üzvlük qaydalarının dəyişdirilməsi ilə bağlı təklif hələ ilkin mərhələdədir və bunun üçün hazırkı bütün üzv ölkələrin razılığı tələb olunur.

Təklifin mahiyyəti ondan ibarətdir ki, yeni üzvlər Aİ-nin fəaliyyət mexanizmi tamamilə yenilənənə qədər yalnız məhdud hüquqlarla üzv olurlar. Məqsəd – ayrı-ayrı ölkələrin veto hüququndan istifadə edərək qərarların qəbulunu ləngitməsinin qarşısını almaqdır.

Almaniya Bundestaqının Avropa işləri üzrə komitəsinin sədri Anton Hofrayter: "Gələcək üzvlər Aİ-də əsas institusional islahatlar – məsələn, əksər sahələrdə səsvermənin səs çoxluğu prinsipi ilə həyata keçirilməsi – həyata keçirilməyənə qədər veto hüququndan imtina etməlidirlər. Genişlənmə, islahatları ayrı-ayrı üzv dövlətlərin bloklaması ucbatından ləngiməməlidir",- deyə bildirib.

Bu təşəbbüs Ukrayna, Moldova və Monteneqro kimi Aİ-yə namizəd olan ölkələrə Aİ üzvlüyünün bir çox üstünlüklərindən istifadə etməyə imkan verəcək. Lakin bu ölkələr veto hüququna malik olmayacaqlar – halbuki bu hüquq Aİ hökumətləri üçün uzun illərdir ki, arzuolunmaz siyasətlərin qarşısını almaq vasitəsi kimi mühüm əhəmiyyət daşıyıb.

Yeni üzvlərin tam hüquqsuz şəkildə qəbul olunması ilə bağlı plan haqda Hofrayter deyib: "Bu, Aİ genişlənsə belə, fəaliyyətimizi davam etdirməyə imkan verərdi. Qərbi Balkan ölkələrinin nümayəndələri ilə müzakirələrim zamanı bu yanaşmanın konstruktiv və real qəbul edildiyini aydın şəkildə hiss etmişəm."

Aİ Komissiyasının namizəd ölkələrlə aparılan danışıqların gedişatı ilə bağlı yaxın günlərdə təqdim edəcəyi qiymətləndirmə hesabatı ərəfəsində, Aİ diplomatlarından biri bildirib ki, Komissiya danışıqları sürətləndirmək üçün 27 üzv ölkənin hər dəfə ayrıca razılığını almağa ehtiyac qalmadan irəliləməyə cəhd edə bilər. Bu, Viktor Orbana danışıqların hər mərhələsində veto hüququ verilməsinin qarşısını da alar.

Qeyd edək ki, bundan əvvəl Ukraynanın baş nazirinin müavini Taras Kaçka bildirmişdi ki, Aİ liderləri dekabr ayında Ukraynanın üzvlük prosesində altı “klaster” üzrə danışıqların başlanmasına dair razılaşmanı imzalaya bilərlər.

Eyni zamanda prezident Volodimir Zelenski də bəyan edib ki, Macarıstanın baş naziri Viktor Orban Ukraynanın Aİ-yə inteqrasiya yolunu bloklamaq hüququna malik deyil və Ukrayna bu İttifaqda – Orbanla və ya Orban olmadan – olacaq.

Qadir, Bizimyol.info