Alimlər: “İnsanların izdihamı burulğan kimi hərəkət edir…”

…Kütlənin içinə düşən insanların xaotik şəkildə hərəkət etməyə məcbur olduğu ümumiyyətlə qəbul edilir.

Lion Normale Ali Məktəbindən (Fransa) Fransua Gouxun rəhbərlik etdiyi bir qrup fizik hər şeyin daha mürəkkəb olduğunu sübut etdi: insanların böyük qrupları "fırlanan burulğanlar" əmələ gətirir.

SİA-nın məlumatına görə, bu barədə “Noj” yazır.

… Alimlər İspaniyada hər il minlərlə insanın iştirak etdiyi San Fermin festivalında izdihamın davranışını tədqiq ediblər. Tədqiqatçılar əsas meydana baxan eyvanlara kameralar quraşdırıb və görüntüləri təhlil etmək üçün kompüter modellərindən istifadə ediblər.

Fiziklər hərəkət edən kütləni hissəciklərdən ibarət mayenin analoqu olan sıx kontinuumla müqayisə ediblər.

Demək olar ki, bütün əvvəlki tədqiqatlar böyük bir qrup insanı fərdi agentlər qrupu kimi modelləşdirmişdir. Tədqiqatçılar izdihamın tədricən meydanı necə doldurduğunu və kritik sıxlığa çatdığını gördülər - hər kvadrat metrə orta hesabla 4 nəfər...

Sonra “axın” çox yavaş-yavaş bir-biri ilə kəsişən fırlanan burulğanlar yaratmağa başlayıb. Hər burulğanda yüzlərlə adam olub.

Burulğanların sayı zaman-zaman artıb və yenilərinin yaranma sürəti 18 saniyəyə çatıb: bu, artıq 9 nəfərin bir kvadrat metrə sıxıldığı zaman baş verib.

Alimlərin fikrincə, hərəkət yavaş-yavaş inkişaf edib və çox güman ki, iştirakçılar dairəvi hərəkət etdiklərinin fərqində olmayıblar.

Francois Goux-un komandası aydınlaşdırdı ki, onların tədqiqatları kütləvi tədbirlərdə təhlükəsizliyin təmin edilməsinə və faciələrin qarşısının alınmasına yanaşmaları təkmilləşdirməyə kömək edə bilər.

Nazlı Almuradova