Alimlər “qatil asteroidin” Ay ilə toqquşmasının qarşısını almaq barədə düşünürlər

Bakı, 26 sentyabr, AZƏRTAC

Astronomlar bir vaxtlar Yer üçün təhlükə yaratdığı güman edilən 65 metr uzunluğunda “2024 YR4” adlı asteroidi yaxından izləyirlər. Son tədqiqatlar onun planetimizə yaxınlaşması ehtimalının cüzi olduğunu göstərsə də, aparılan araşdırmaya görə, ekspertlər 2032-ci ilin dekabrında onun Ay ilə 4% toqquşma ehtimalı barədə xəbərdarlıq edirlər.

“2024 YR4” asteroidinin kəşfiyyatı və təsirinin azaldılması üçün kosmos missiyası variantları” adlı hesabatda kəşfiyyatdan tutmuş təxribata qədər potensial missiyalar öz əksini tapıb. Alimlərin fikrincə, Ayın təsiri illərlə peykləri və kosmik infrastrukturu təhdid edən 100 milyon kiloqramdan çox dağıntı yarada bilər. Tədqiqatda deyilir: “Belə bir hadisə qorxulu Kessler sindromuna bənzər ardıcıl toqquşmalara səbəb ola bilər”.

Bunun qarşısını almaq üçün tədqiqatçılar, o cümlədən NASA komandaları asteroidi Aya çatmazdan əvvəl parçalamaq məqsədi daşıyan “kinetik pozulma missiyası”nı araşdırırlar. Təklif NASA-nın Dimorfos asteroidinin orbitini uğurla dəyişdirən “2022 DART” missiyası nümunəsinə əsaslanır.

Bununla belə, mütəxəssislər vurğulayırlar ki, “2024 YR4” daha böyük və uzaqdır, həm də sərt tədbirlər tələb edir. Təklif olunan variantlar arasında hər biri Xirosima və Naqasakiyə atılan bombalardan səkkiz dəfə güclü olan 100 kilotonluq iki nüvə qurğusunun yerləşdirilməsi də var. Onlardan biri asteroidi parçalamağa və ya sapdırmağa cəhd edə, digəri isə ehtiyat variantı kimi xidmət göstərə bilər.

Toqquşma ehtimalı aşağı olaraq qalsa da, astronomlar hazırlığın çox vacib olduğunu vurğulayırlar. Tədqiqatda qeyd olunur ki, planetlərin müdafiəsi artıq təkcə “Yer kürəsində insanların həyatını xilas etmək” deyil, həm də bəşəriyyətin artan kosmik infrastrukturunu qorumaq məqsədi daşıyır.

Əvvəlki hesabatlarda alimlərin asteroid-əyrimə missiyalarının risklərinə qarşı ehtiyatlı olduqları, onların son dərəcə dəqiqliklə həyata keçirilməsinin vacibliyi vurğulanırdı. Zəif hədəflənən zərbə obyekti “qravitasiya açar dəliyi” adlanan yerdən itələyərək gələcəkdə onun Yerlə toqquşma ehtimalını yarada bilər.