Icma.az
close
up
RU
Alimlər: Sahara səhrası minilliklər öncə sulu və yaşıl savanna olub

Alimlər: Sahara səhrası minilliklər öncə sulu və yaşıl savanna olub

Icma.az, Azertag saytına istinadən bildirir.

Bakı, 7 aprel, AZƏRTAC

Sahara səhrası dünyanın ən quraq və kimsəsiz yerlərindən biridir. Şimali Afrikada 11 ölkənin bir hissəsini əhatə edən, Çin və ya ABŞ əraziləri ilə müqayisə oluna bilən bu nəhəng məkan əvvəllər “qonaqpərvər” olub.

AZƏRTAC “Reuters” agentliyinə istinadla xəbər verir ki, təxminən 14.500 ilə 5 min il əvvəl arasında Sahara su hövzələri ilə zəngin və həyat dolu yaşıl bir savanna idi. Təxminən 7 min il əvvələ aid olan və indiki Liviyada yaşamış iki insanın sümüklərinin qalıqlarından əldə edilən DNT-ə görə, bu ərazilər xarici aləmdən təcrid olunmuş sirli bir insan nəslinə ev sahibliyi edirdi.

Tədqiqatçılar “Yaşıl Sahara” adlanan yerdə yaşayan insanların ilk genomlarını təhlil ediblər. Onlar Liviyanın ucqar cənub-qərbindəki Takarkori adlı qaya sığınacağında dəfn edilən iki qadının sümüklərindən DNT əldə ediblər. Bu qalıqlar ən qədim dövrdə mumiyalanmış vəziyyətdə olublar.

Bu həftə “Nature” jurnalında dərc olunan tədqiqatın müəlliflərindən biri, Maks Plank Təkamül Antropologiya İnstitutunun arxeogenetiki Yohannes Krauze deyib: “O vaxt Takarkori indiki quraq səhra landşaftından fərqli, yaxınlıqda gölü olan sulu savanna olub.

Genomlar Takarkori fərdlərinin min illər boyu Sub-Sahara və Avrasiya populyasiyalarından ayrı yaşayan fərqli və əvvəllər naməlum insan nəslinin bir hissəsi olduğunu ortaya qoyur. Arxeoloji sübutlar göstərir ki, bu insanlar əhliləşdirilmiş heyvanları otarıblar. Ərazidən tapılan artefaktlara daş, ağac və heyvan sümüklərindən hazırlanmış alətlər, saxsı qablar, toxunmuş zənbillər və oyma heykəlciklər daxildir.

İki Takarkori fərdinin əcdadının təxminən 50 min il əvvəl Sub-Sahara populyasiyalarından ayrılmış Şimali Afrika nəslindən gəldiyi aşkar edilib. Bu, təxminən digər insan nəsillərinin qitədən kənara və Yaxın Şərqə, Avropaya və Asiyaya yayıldığı vaxta təsadüf edir.

Alimlər qeyd edirlər ki, 20 min il əvvəldən etibarən genetik sübutlar Şərqi Aralıq dənizindən qrupların axınını, bunun ardınca isə təxminən 8 min il əvvəl İberiya və Siciliyadan miqrasiyaların olduğunu göstərir. Bununla belə, hələ də məlum olmayan səbəblərə görə, Takarkori nəsli gözləniləndən daha uzun müddət təcrid olunmuş vəziyyətdə qalıb. Sahara yalnız bir neçə il əvvəl onların yaşayış yeri olaraq qalıb.

Sahara yenidən yaşayış üçün yararsız hala gələnə qədər onların nəsli varlığının çox hissəsi boyunca təcrid olunmuş vəziyyətdə qaldı. Afrikanın “Rütubət dövrü” adlanan daha isti və rütubətli iqlim mərhələsinin sonunda Sahara təxminən eramızdan əvvəl 3000-ci illərdə dünyanın ən böyük isti səhrasına çevrildi.

Afrikanın hüdudlarından kənara yayılan Homo sapiens növlərimiz Avrasiyanın bəzi yerlərində artıq mövcud olan Neandertal populyasiyaları ilə qarşılaşıb və onlarla birləşib və bu gün qeyri-afrikalı populyasiyalarda qalıcı bir genetik miras qoyub. Ancaq Yaşıl Sahara xalqı yalnız az miqdarda neandertal DNT-si daşıyırdı, bu da onların kənar populyasiyalarla az təmasda olduqlarını göstərir.

Hadisənin gedişatını izləmək üçün Icma.az saytında ən son yeniliklərə baxın.
seeBaxış sayı:100
embedMənbə:https://azertag.az
archiveBu xəbər 07 Aprel 2025 14:49 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Rusiya bankları İran akkreditivlərini qəbul etməyə başlayıblar

20 Oktyabr 2025 15:22see214

Bakının bir çox yollarında nəqliyyatın sıxlığı müşahidə olunur SİYAHI

20 Oktyabr 2025 08:25see202

Qazaxıstan və Azərbaycan arasında süni intellekt və İT sahəsində əməkdaşlıq üçün böyük potensial var Nazirliyin İdarə rəhbəri

20 Oktyabr 2025 17:30see176

AZAL da yarıtmaz idarəçilik, yoxsa... Təyyarələrdə yaranan problemlər nəylə bağlıdır? (VİDEO)

21 Oktyabr 2025 09:20see173

La Liqa ABŞ da keçiriləcək “Barselona” “Vilyarreal” matçının ləğv edildiyini açıqlayıb

22 Oktyabr 2025 00:15see166

Məşhur tennisçi Devis Kubokunun finalında oynamayacaq

20 Oktyabr 2025 21:39see164

Xaricdə saxta təhsil: Valideynlər xəbərsiz, tələbələr savadsız EKSPERT RƏYİ

21 Oktyabr 2025 05:43see158

“Həyatın mənası yaşla necə dəyişir? Yeni tədqiqat

21 Oktyabr 2025 15:52see144

“Amazon”, “Snapchat” və “Zoom”da problem yarandı

20 Oktyabr 2025 14:39see143

Səhər yeməyində turşu yeməyin 5 faydası

21 Oktyabr 2025 02:51see138

İş adamı hava limanında həbs edildi

20 Oktyabr 2025 20:43see136

Naxçıvan məktəblisi “Statistik olimpiada”nın qalibi olub

21 Oktyabr 2025 03:36see135

Oyundan sonra duş qəbul edə bilmədilər Atletiko dan UEFA ya şikayət

21 Oktyabr 2025 00:12see135

Bunları yesəniz gec YAŞLANACAQSINIZ

21 Oktyabr 2025 02:37see134

Yarım əsrimə qədəm qoydum

21 Oktyabr 2025 20:33see134

Zəngilan son beş ildə müasir və böyük əhəmiyyətə malik bölgəyə çevrilib

20 Oktyabr 2025 09:17see132

Fransada tornado nəticəsində 1 nəfər ölüb, xəsarət alanlar var

21 Oktyabr 2025 03:34see128

Xalq artistindən İDDİALI FOTOSESSİYA

20 Oktyabr 2025 17:22see125

Türkiyədə Can Holding in rəhbəri həbs olundu

21 Oktyabr 2025 01:36see123

Türkiyəni sarsıdan cinayətlə bağlı daha bir nəfər saxlanıldı

21 Oktyabr 2025 01:51see122
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri