Almaniya banan respublikasıdır Rusiya XİN

Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin sözçüsü Mariya Zaxarova Almaniyada yaşanan hökumət böhranı ilə bağlı danışıb.

Ölkə.Az xarici KİV-ə istinadla xəbər verir ki, Zaxarova Almaniya hökumətini Ukraynaya verdiyi dəstək və Rusiya qazına qoyulan məhdudiyyətlərə görə tənqid edib:

"Almaniya koalisiya hökumətinin dağılması Almaniyadakı müasir siyasi sistemin əsas problemini ortaya qoydu. Bu klassik “banan respublikasıdır”. Yeri gəlmişkən, bu termin ilk dəfə 1904-cü ildə ABŞ-da ortaya çıxıb. Henri tərəfindən istifadə edilmişdir. Dünyanın heç bir ştatı ABŞ seçkilərinin nəticələrinə görə eyni gündə öz hökumətini buraxmayıb. Almaniyadan başqa”- o söyləyib.

Almaniya rəhbərliyinin uğursuz siyasət nümayiş etdirdiyini bildirən Zaxarova sözlərinə belə davam edib:

"Bəs siz nə istəyirdiniz? Berlin öz vətəndaşları və sənaye sektoru üçün həyati əhəmiyyət kəsb edən Rusiya qazını qoruya bilmədi, iqtisadi artım tempini qoruya bilmədi, fabrik və şirkətlərinin ABŞ-a miqrasiyasını itaətkarlıqla izlədi. Sadəcə Vaşinqtonu razı salmaq xatirinə”.

Qeyd edək ki, bundan əvvəl Almaniya Prezidenti Frank-Valter Ştaynmayer maliyyə naziri Kristian Lindner, ədliyyə naziri Marko Buşman, təhsil və elmi tədqiqatlar naziri Bettina Ştark-Vatsinqeri vəzifəsindən azad edib.

Hər üç nazir Almaniyanın Azad Demokratlar Partiyasını təmsil edir.
Bildirilir ki, kadr dəyişiklikləri Almaniyada hakim koalisiyanın (Sosial-Demokrat Partiyası, "Yaşıllar" və Azad Demokratlar Partiyası) dağılmasının nəticəsidir. Almaniyada ciddi siyasi böhran koalisiyada büdcə, maliyyə və iqtisadi siyasət məsələlərində fikir ayrılıqları səbəbindən baş verib.

Xatırladaq ki, "Banan respublikası" siyasi elm termini kimi ilk dəfə Amerika yazıçısı O. Henri tərəfindən "Cabbages and Kings 1904" (kələmlər və şahlar) kitabında istifadə olunub. 

Banan respublikası beynəlxalq siyasətdə siyasi baxımdan qeyri-sabit, iqtisadi baxımdan bir və ya bir neçə əkinçilik məhsulunun istehsalından və ixracatından asılı və ümumiyyətlə, korrupsiya, sui-istifadə ilə iç-içə kiçik bir seçmələr qrupu tərəfindən idarə olunan ölkələri təsvir etmək üçün alçaldıcı mənada istifadə edilən siyasi termindir. Tipik olaraq, bir banan respublikası, son dərəcə təbəqələşmiş sosial siniflər cəmiyyətinə, ümumiyyətlə böyük bir yoxsul işçi sinfinə və bu cəmiyyətin işgüzar, siyasi və hərbi elitlərindən ibarət olan hakim sinif plutokratiyasına sahibdir. Hakim sinif iqtisadiyyatın ilkin sektorunu əməyin istismarı yolu ilə idarə edir, beləliklə, banan respublikası termini, irimiqyaslı əkinçilik fəaliyyətinin, xüsusən banan becərilməsinin istismarını dəstəkləyən xidmətçi bir oliqarxiya üçün təhrifedici bir tərifdir.

Billurə Yunus